تک نرخی کردن ارز، شاید در سال 1395

رئیس کمیسیون اقتصادی مجلس، کنترل و مهار تورم، اصلاح رابطه مالی دولت و بانک مرکزی، بازگرداندن آرامش به بازار ارز و برقراری انضباط در بازار پول را از جمله موفقیت‌های بانک مرکزی دانست که با تفکر علمی، رفتار عقلایی و برنامه‌ریزی عملیاتی در طول دولت یازدهم به دست آمد.

به گزارش روابط عمومی بانک مرکزی، ولی‌الله سیف در دیدار با جمعی از اعضای کمیسیون‌ اقتصادی و کمیسیون برنامه و بودجه و محاسبات مجلس دهم که عصر سه‌شنبه در ساختمان بانک مرکزی برگزار شد، از حمایت‌های اعضای کمیسیون اقتصادی و برنامه و بودجه و محاسبات این مجلس به‌ویژه آقایان فتحی‌پور و تاجگردون، تشکر و قدردانی کرد.

رئیس‌کل بانک مرکزی در این جلسه با بیان اینکه نظام بانکی ما شرایط ویژه‌ای را پشت سر می‌گذارد و انباشتی از مشکلات دهه‌های گذشته در نظام بانکی کشور وجود دارد، گفت: بهره‌وری نظام بانکی به چند دلیل کاهش یافته است؛ مطالبات غیرجاری در شبکه بانکی یکی از مشکلاتی است که خوشبختانه از 15درصد کل تسهیلات نظام بانکی به 12.5 درصد کاهش پیدا کرده است. 18 درصد از منابع بانکی نیز از مطالبات دولت است و 15 درصد نیز به دارایی‌های غیرعملیاتی برمی‌گردد و مجموع آن حدود 45 تا 50درصد کل تسهیلات بانکی است که دارایی منجمد و غیرقابل استفاده است.

رقابت مخرب بانک‌ها در جذب سپرده

سیف درخصوص رقابت مخرب بین بانک‌ها برای جذب سپرده و افزایش نرخ سود بانکی، تصریح کرد: بانک‌ها به دلیل عطش زیاد به نقدینگی و پاسخگویی به سپرده‌گذاران خود با هم رقابت می‌کنند تا نرخ‌های سود را افزایش دهند و از این طریق سپرده، جذب کنند. در همین فضا موسسات غیرمجاز نیز به فعالیت خود ادامه می‌دادند که پس از تلاش‌های بانک مرکزی این فشار تاحدودی فروکش کرده است.

وی با اشاره به حضور بانک مرکزی در بازار بین بانکی با ارائه منابع محدود که توانست نرخ سود بین بانکی را از 29 به 17 درصد کاهش دهد، افزود: نرخ تورم درحال حاضر 11.2 درصد است و برنامه بانک مرکزی، کاهش مستمر آن تا رسیدن به تورم تک‌رقمی است. همچنین بانک مرکزی درصدد است نرخ سود بانکی را متناسب با نرخ تورم کاهش دهد.

رئیس شورای پول و اعتبار با تأکید بر ضرورت تحرک در تولید و رشد اقتصادی با توجه نامگذاری سال جاری به‌عنوان «اقتصاد مقاومتی، اقدام و عمل»، خاطرنشان کرد: فرمایشات مقام معظم رهبری تکلیف ویژه‌ای را برای نظام بانکی در سال جاری ایجاد کرده لذا اقدامات جدی را در ماه‌های گذشته انجام دادیم و نشست‌های مشترکی با وزارت صنعت، معدن‌وتجارت در این خصوص داشتیم.

تامین سرمایه در گردش بنگاه‌های کوچک و متوسط

رئیس کل بانک مرکزی، جهت‌گیری سال جاری را علاوه بر تأمین سرمایه در گردش واحدهای تولیدی، تمرکز ویژه به بنگاه‌های اقتصادی کوچک و متوسط عنوان کرد و گفت: بانک مرکزی تمام تلاش خود را برای تخصیص بهینه منابع محدود انجام می‌دهد. در این خصوص بنگاه‌های کوچک و متوسط در اولویت امسال است. به گفته سیف، هرچند سهم این واحدها در اقتصاد کم است اما نقش مهمی در اشتغال جوانان ایفا می‌کند.

سیف یکسان‌سازی نرخ ارز را از دیگر برنامه‌های بانک مرکزی در سال 1395 دانست و گفت: بازار دو نرخی ارز فسادآور است و بانک مرکزی امیدوار است در طول سال 95 موضوع یکسان‌سازی نرخ ارز را عملیاتی کند. وی افزود: برای ساماندهی بازار نرخ ارز واحد نیازمند ارتباطات بین‌المللی بانکی کافی هستیم تا سرعت عمل لازم در جابه‌جایی و استفاده از منابع ارزی را داشته باشیم.

دستاوردهای بانک مرکزی

رئیس شورای پول و اعتبار با اشاره به دستاوردهای بانک مرکزی درخصوص نرخ ارز در طول دو سال گذشته، اظهار کرد: در طول دولت یازدهم نرخ ارز روند مطلوبی داشت و از نوسانات شدید دور بود. در واقع بانک مرکزی نمی‌خواهد نرخ ارز را ثابت نگه دارد بلکه آرامش در اقتصاد و استمرار ثبات نیازمند این است که نرخ ارز با واقعیت‌های اقتصاد مستمرا تعدیل شود.

به همین منظور ما از تجربیات گذشته استفاده کردیم تا روشی انتخاب کنیم که کمترین هزینه و بیشترین اثربخشی را داشته باشیم، به‌طوری که در سال اول دولت یازدهم، ما تنها 3 درصد افزایش قیمت ارز داشتیم و در سال دوم نیز این عدد، 5.2 درصد بود که حتی کمتر از تورم است.

رئیس کل بانک مرکزی خاطرنشان کرد: در طول سال گذشته باوجود کاهش شدید قیمت نفت و چندبرابر شدن نرخ ارز در برخی کشورهای نفتی و کاهش ارزش پول ملی آنها، کشور ایران از این شرایط دور ماند و شوک ارزی نداشتیم.

وی در بخش دیگری از سخنان خود به دستاوردهای برجام و آثار مثبت آن اشاره کرد و گفت: شرایط پس از برجام با شرایط قبل، قابل‌مقایسه نیست و گشایش‌های فراوانی صورت گرفته است. در حال حاضر بانک مرکزی امکان مانور و اشراف بر تمام منابع خود را پیدا کرده و حساب‌های جدید با بانک‌های مختلف در کشورهای مختلف ایجاد شده است.

بعضی از کشورهای اروپایی مانند ایتالیا نسبت به دیگران جلوتر حرکت کردند و بانک مرکزی ایتالیا و یونی کریدیت، روابط بانکی مطلوبی با ما دارند و ارائه خدمات، امکان‌پذیر شده است. البته لازم به اشاره است هنوز تا تحقق تمام تعهدات طرف‌های غربی فاصله داریم و باید آنها نسبت به انجام تعهدات‌شان به صورت کامل تسریع کنند.

این مقام مسئول بانک مرکزی افزود: پس از برجام، سریع‌ترین عکس‌العمل را سوییفت داشت. شبکه سوییفت، فرآیند سه ماهه اتصال مجدد را در دو هفته برای بانک‌های ما فراهم کرد اما موضوع این بود که برخی بانک‌های ما مشکلات سخت‌افزاری و نرم‌افزاری در درون خود داشتند و به همین خاطر اتصال مجدد آنها به شبکه سوییفت، زمان‌بر شد و پس از حدود یک ماه تمام بانک‌های ما که قبلا به دلیل تحریم، سوییفت آنها قطع شده بود به این شبکه سوییفت متصل شدند.