معمای بازاریابی برای محصولات دیجیتال

ما در دنیای کاملا دیجیتالی زندگی می کنیم که کم کم حتی محصولات فیزیکی هم، مثل فروشگاه های کلاسیک، در حال ناپدیدشدن هستند. حالا بازار محصولاتی داغ است که نه تنها ما به ازای فیزیکی ندارند، بلکه کاملا در دنیای دیجیتال رد و بدل می شوند. مثلا صنعت گیم را در نظر بگیرید؛ این صنعت قبلا براساس فروش انواع دیسک بازی جریان داشت. با این حال در طول سال های اخیر فروشگاه های آنلاین (همان استورهای مشهور نزد گیمرها) کاملا جای رد و بدل این محصولات فیزیکی را گرفته اند. حالا دیگر با چند کلیک ساده می توانیم بازی مورد علاقه مان را دانلود کرده و بدون اینکه کالای فیزیکی دریافت کنیم، از آن لذت ببریم. این جریان تازه دنیای کسب و کار است که احتمالا خیلی از کارآفریان هنوز بدان عادت نکرده اند. 

بعضی از کارشناس ها نسبت به شیب تند دیجیتالی شدن همه جزییات زندگی نگاه منفی بافانه ای دارند. ما در روزنامه فرصت امروز اصلا قصد نداریم خودمان را درگیر این بحث کنیم. در عوض هدف ما از نگارش این مقاله بررسی اصول بازاریابی برای محصولات دیجیتال است. 

اشتباه نکنید، منظور ما از محصولات دیجیتال نمونه هایی مثل تلویزیون هوشمند یا انواع ساعت دیجیتالی نیست. در عوض روی محصولاتی متمرکز می شویم که اصلا هیچ ردپای فیزیکی در دنیای اطراف ندارند. ماجرا جالب شد، نه؟

شما در این مقاله نه تنها با مفهوم محصولات دیجیتال آشنا خواهید شد، بلکه اصول بازاریابی برای آنها را نیز یاد خواهید گرفت. ما در این رابطه سعی می کنیم بهترین شیوه ها برای بازاریابی و فروش محصولات را به شما معرفی کنیم. خب اگر آماده یک ماجراجویی چالش برانگیز هستید، کارمان را شروع کنیم.

مطلب مرتبط: تکنیک های بازاریابی محصول

محصولات دیجیتال: یک تعریف مقدماتی

محصولات دیجیتال مفهوم پیچیده ای نیست. ما در روزنامه فرصت امروز این مفهوم را شامل محصولاتی می دانیم که هیچ فرم فیزیکی ندارند. مثلا شما نمی توانید کتاب های الکترونیکی را مثل نمونه های کاغذی دست گرفته و مشغول ورق زدن شان شوید. نکته کلیدی اینکه چنین محصولاتی به معنای دقیق کلمه در دسته بندی خدمات جای نمی گیرند؛ چراکه به هر حال شما محصولی، اگرچه غیرفیزیکی، دریافت می کنید. به همین خاطر اصطلاح محصولات دیجیتال (Digital Products) برای این دسته از گزینه ها انتخاب شده است. 

براساس گزارش موسسه ثینکیفیک (Thinkific) ارزش بازار محصولات دیجیتال در سال 2022 به 5.18 میلیارد دلار رسیده است. این یعنی همین حالا هم با یک بازار بی نهایت بزرگ و جذاب برای کارآفرینان رو به رو هستیم. 

موفقیت در یک بازار چند میلیارد دلاری آرزوی هر کارآفرینی است که البته به این سادگی ها رنگ واقعیت به خودش نمی گیرد. اگر شما اصول بازاریابی برای این دسته از محصولات را بلد نباشید، خیلی زود نسخه تان پیچیده خواهد شد. خب هرچه باشد مشتریان که وقت شان را از سر راه نیاورده اند تا پای اشتباهات شما تلف کنند!

ما در ادامه قصد داریم برخی از اصول بازاریابی محصولات دیجیتال را به شما آموزش دهیم. اگر مشکلی با تعریف بالا ندارید، دیگر باید کم کم ادامه مسیرمان را برویم. 

بازاریابی برای محصولات دیجیتال

بازاریابی برای محصولات دیجیتال اصطلاح عجیبی است. این روزها همه در شبکه های اجتماعی عضو هستند و بازاریابی را کاری انحصاری در این فضا می دانند. بی شک شما هم بارها و بارها کمپین های بازاریابی در اینستاگرام، ایکس (توئیتر سابق!) و هزار و یک پلتفرم تازه تاسیس دیگر دیده اید. نکته کلیدی در این میان گستره عظیم کانال های بازاریابی است. به طوری که شما نباید خودتان را به شبکه های اجتماعی محدود کنید. به همین خاطر ما در این مقاله قصد داریم نگاهی جامع تر به شیوه های بازاریابی برای محصولات دیجیتال بیندازیم. 

طراحی سایت یا فروشگاه آنلاین

این روزها دیگر کسی حوصله مراجعه به فروشگاه های حضوری را ندارد. در عوض همه مردم کارشان را با فروشگاه های دیجیتال راه می اندازند. در این فروشگاه ها شما لازم نیست حتما از وقت تان زده و کلی راه بروید تا قفسه ها را زیر و رو کنید. در عوض با چند کلیک کلی محصول برای تان نمایش داده می شود. به علاوه، در این مدل از فروش دیگر بُعد مکان اهمیتش را از دست می دهد. خب فروشگاهی مثل علی بابا از چین محصولات را حتی برای آمریکایی ‏ها هم ارسال می‏ کند. ماجرا جالب شد، نه؟

شما برای فروش محصولات ‏تان می ‏توانید همیشه روی طراحی سایت حساب باز کنید. این روزها کلی از سایت‏ های تخصصی برای بررسی محصولات دیجیتال با هم رقابت می ‏کنند. مثلا سرویس کتاب گوگل (Google Books) را در نظر بگیرید. این سرویس فعالیت چندانی در زمینه فروش کتاب ندارد، بلکه بیشتر به عنوان پاتوقی برای کتاب بازها به منظور مقایسه انواع کتاب های الکترونیکی تازه استفاده می شود. البته صدها سایت دیگر هم هستند که به طور تخصصی در زمینه فروش کتاب های الکترونیکی فعالیت دارند. خب شما هم در این بازار می ‏توانید سهمی برای خودتان در نظر بگیرید، البته به شرطی که فروشگاه درست و کاملا حرفه ای برای مخاطب تان طراحی کنید. 

هر محصولی که نسخه دیجیتالی دارد و مشتریان هم عاشق خریدش هستند، پتانسیل راه اندازی یک فروشگاه را دارد. مثلا ویدئوهای آموزشی را در نظر بگیرید. شما را نمی دانم، ولی من که چند سالی هست دیگر حوصله شرکت در کلاس های حضوری را ندارم. در عوض دوره های آنلاین طوری آدم را به مهارت های مورد نیازش می رساند که نگو و نپرس. 

فرمول طلایی ما در این بخش کمی تأمل درباره حوزه ای است که قصد راه اندازی فروشگاه پیرامونش را دارید. بی شک شما نباید خیلی سراغ ایده های کلیشه ای بروید. بنابراین شاید کارتان در این بخش کمی بیشتر از حد انتظار طولانی شود. در این صورت اصلا لازم نیست نگران شده یا سریع سراغ ایده ای تازه بروید. 

مطلب مرتبط: محصول اصلی (Core Product) چیست؟

عضویت در بازارهای آنلاین

چه کسی گفته همیشه باید کارمان را از صفر شروع کنیم؟ اگر قرار بود همه برای طراحی ماشین های آخرین مدل دوباره از اول چرخ را اختراع کنند، احتمالا هیچ خبری از توسعه در چهارگوشه دنیا نبود. این نکته درباره دنیای کارآفرینی هم مصداق دارد. شما لازم نیست همیشه فروشگاهی پرزرق و برق برای محصولات دیجیتالی تان طراحی کنید. در عوض می ‏توانید خیلی راحت تر سراغ فروشگاه های بزرگی بروید که در چهارگوشه دنیا کلی طرفدار دارند. 

احتمالا تا صحبت از فروشگاه های آنلاین می شود، فورا یاد آمازون می افتید. خب هرچه باشد این فروشگاه طرفدارهای بی نهایت زیادی در سراسر دنیا دارد. به همین خاطر فروش محصولات در آن ایده منطقی خواهد بود. البته باید حواس تان باشد در بازار مورد نظر شما آمازون پشتیبانی خدمات داشته باشد وگرنه تلاش تان بی فایده خواهد بود. 

سایت‏ های دیگری مثل eBay هم طرفدارهای زیادی دارند. البته چنین سایت‏ هایی برای فروش محصولات دست دوم نیز کاربرد دارند. بنابراین باید حواس تان باشد در این بازار شلوغ مخاطب تان را گم نکنید. 

گاهی اوقات سرویس هایی مثل آی تیونز (iTunes) هم جذابیت زیادی برای عرضه محصولات دیجیتال دارد. اگر شما در صنعت موسیقی فعالیت دارید، بد نیست به این گزینه و صدالبته اسپاتیفای بیشتر فکر کنید. اینطوری محصول تان را در یک بازار کاملا حرفه ای عرضه خواهید کرد. 

قبل از اینکه سراغ بخش بعدی برویم، باید یک نکته کلیدی را یادآوری کنیم. هر بازاریابی برای اینکه محصولات در دسترسش را به بهترین شکل به فروش برساند، باید امکانات محلی را نیز در نظر بگیرد. بنابراین اگر شما فروشگاه آنلاین محلی بی نهایت مشهوری دم دست تان دارید، نباید از آن غافل شوید. ماجرا جالب شد، نه؟

طراحی صفحه فروش دقیق

خرید آنلاین همیشه استرس خاص خودش را دارد. اینطور وقت ها آدم فکر می‏ کند با یک غفلت جزئی کلاه بزرگی سرش خواهد رفت. به همین خاطر هنوز هم کم نیستند کسانی که خرید حضوری را، حتی برای محصولات دیجیتال، ترجیح می دهند. این مشکلی است که شما باید فورا با آن مقابله کنید. حتما می پرسید، چطور؟ خب مشخص است، با طراحی صفحه فروش دقیق!

منظور ما از صفحه فروش در واقع جزییاتی است که شما درباره محصول تان در محل فروش ارائه می کنید. این محل می تواند سایت رسمی برند، فروشگاه هایی مثل آمازون یا حتی شبکه های اجتماعی باشد. در هر صورت شما باید با جزییات دقیق کارتان را جلو برده و به مشتریان اطمینان دهید خرید خوبی را پشت سر می گذارند. 

حمایت از مشتریان در هر شرایطی از جمله معیارهایی است که مشتریان برای خرید یک محصول همیشه مدنظر دارند. این امر به شما کمک می‏ کند تا در صورت بروز مشکلات مختلف خیلی زود جلوی از دست رفتن اعتماد مشتریان را بگیرید. خب هرچه باشد وقتی اعتماد مشتریان از بین برود، شما دیگر شانسی برای موفقیت در بازار نخواهید داشت.

شما را نمی دانم، ولی من که هر وقت با یک محصول بی نام و نشان در آمازون یا شبکه های اجتماعی رو به رو می شوم، اصلا نمی توانم خودم را نسبت به خرید آن قانع کنم. هرچه باشد آدم که پولش را از سر را نیاورده که همینطور بی مقدمه هدر دهد!

کاری که شما در این بخش باید انجام دهید، کاملا روشن است. اول از همه یک توضیح دقیق درباره محصول تان بدهید. اگر از ما می شنوید، فعلا دور فرمت ویدئو را خط بکشید؛ چراکه تماشای ویدئو برای همه جذاب نیست؛ به ویژه درباره خرید یک محصول تازه. 

مرحله بعدی که شما باید با دقت طی کنید، بحث مربوط به نگاه شبیه مشتریان است. کافی است خودتان را برای چند دقیقه جای مشتریان قرار دهید تا دغدغه آنها را به خوبی درک کنید. در چنین شرایطی خیلی خوب می ‏توانید توضیحات تان را مطابق انتظارات آنها ویرایش کرده و دیگر نگران نتیجه کار نباشید. 

گاهی اوقات کارآفرینان از مشتریان وفادارشان برای بهبود صفحات معرفی محصول استفاده می ‏کنند. اگر آنقدر خوش شانس هستید که مشتری وفادار داشته باشید، نباید دست رد به این فرصت بزنید. پس منتظر چه هستید؟ همین حالا کارتان را شروع کنید. 

مطلب مرتبط: انواع محصولات مناسب برای فروش در وبلاگ برند

بهینه سازی سایت از نظر سئو

خیلی از برندها برای پرستیژ بیشتر هم که شده سایت رسمی برای خودشان دارند. اینطور وقت ها آدم دوست دارد سایتش در مقایسه با رقبا همیشه وضعیت بهتری داشته باشد. نکته کلیدی که باید به یاد داشته باشید، رعایت نکات سئو است. وگرنه حتی نتایج درخشان سایت تان هم نتیجه بخت و اقبال خواهد بود.

ما قبلا در روزنامه فرصت امروز حسابی درباره نکات مربوط به سئو حرف زده ایم. اینجا اصلا قصد نداریم دوباره همان مطالب را تکرار کنیم. در عوض برخی از مهمترین تکنیک های سئو را یادآوری خواهیم کرد:

•    انتخاب کلیدواژه درست: شما باید دقیقا همان کلیدواژه هایی را انتخاب کنید که به دردتان می خورد. مثلا برای معرفی ویدئو آموزش فوتبال باید از کلیدواژه فوتبال استفاده کنید. به علاوه، کنار هم قرار دادن چندین کلیدواژه اصلا ایده خوبی نیست پس سعی کنید نهایتا در معرفی محصول روی سه یا چهار کلیدواژه اساسی مانور دهید. 

•    سرعت بارگذاری صفحات: آیا تا حالا گیر سایتی افتاده اید که هر صفحه اش بعد از چند دقیقه با کلی دنگ و فنگ بارگذاری می شود؟ در این صورت خیلی خوب این بخش را درک خواهید کرد. شما قرار نیست. مخاطب تان را در شرایطی قرار دهید که میان استفاده از محصول تان و سلامت اعصابش یکی را انتخاب کند. پس بهتر است همیشه از سرعت بالای بارگذاری سایت مطمئن شوید.

•    انتخاب قالب ساده: این روزها مینیمالیسم یکی از سبک های پرطرفدار در دنیا محسوب می شود. اگر بخواهیم خیلی خودمانی بگوییم، این سبک بر روی حذف جزییات غیرضروری تاکید دارد. این دقیقا همان کاری است که شما باید با در زمینه طراحی قالب سایت تان انجام دهید. باور کنید یا نه، دیگر طرح های پرزرق و برق طرفدار زیادی ندارد. به علاوه، از نظر سئو هم قالب های شلوغ سرعت بارگذاری صفحات را با مشکل رو به رو می‏ کند.

حضور در شبکه های اجتماعی

پلتفرم های اجتماعی یکی از مهمترین ابزارها برای اثرگذاری بر روی مخاطب هدف محسوب می شود. این روزها خیلی از کارآفرینان برای اثرگذاری بر روی مخاطب هدف دنبال بازاریابی آنلاین هستند. در این میان محبوبیت شبکه های اجتماعی باعث شده سرمایه گذاری اول و آخر تمام برندها در این فضا صورت گیرد. به طوری که خیلی از برندها اصلا هیچ شیوه ای به غیر از شبکه های اجتماعی را قبول ندارند. 

حضور در شبکه های اجتماعی برای هر برندی امر مهمی محسوب می شود. با این حال شما قرار نیست خودتان را فقط به این گزینه محدود کنید. ما در بخش های قبلی کلی روش دیگر برای بازاریابی و فروش محصولات دیجیتال معرفی کردیم. پس بهتر است تمام تخم مرغ های تان را در سبد شبکه های اجتماعی نگذارید. 

اولین نکته ای که درباره پلتفرم های اجتماعی باید یادتان باشد، اولویت فعالیت ارگانیک است. همین اول کاری با افسانه ولخرجی در شبکه های اجتماعی و بازگشت سرمایه خوب خداحافظی کنید؛ چراکه در دنیای واقعی اصلا از این خبرها نیست. پس بهتر است به جای چنین کاری خودتان دست به کار شده و اوضاع را به سود خود تغییر دهید. وگرنه هیچ وقت نمی توانید وضعیت مناسبی از نظر تعامل با مخاطب به دست بیاورید. 

ولخرجی در شبکه های اجتماعی مثل آن است که یک کارگردان برای دیده شدن اثرش به تماشاچی ها پول بدهد تا در سالن حضور پیدا کنند. بی شک چنین استراتژی هایی شاید در کوتاه مدت جواب دهد، اما در بلندمدت چیزی به غیر از شکست برای تان به همراه نخواهد داشت. پس به جای اینکه الکی روی این موارد سرمایه گذاری کنید، کمی از ایده های تازه کمک بگیرید. 

تکنیک پیشنهادی ما در این بخش استفاده از توفان ذهنی است. در این تکنیک شما باید برای چند دقیقه هر ایده ای که به ذهن تان می رسد، روی کاغذ پیاده کنید. اینطوری به راحتی می ‏توانید بدون صرف هزینه گزاف دست به تولید محتوا زده و روی مخاطب تان اثرگذاری لازم را داشته باشید. 

یادتان نرود، هر محصولی باید به خوبی برای مشتریان توضیح داده شود. بنابراین استفاده از ظرفیت شبکه های اجتماعی می تواند به شما در این مسیر کمک کند. سعی کنید توضیحات محصولات ‏تان را همراه با محتوای ویدئویی با تصویر همراه سازید. اینطوری اثرگذاری مطلب چندین برابر خواهد شد. 

مطلب مرتبط: تفاوت بازاریابی برند و بازاریابی محصول

ایمیل مارکتینگ هوشمندانه

این روزها هنوز هم ایمیل محبوبیت خودش در بین کاربران را حفظ کرده است. شما تنها با چند کلیک ساده می ‏توانید یک ایمیل برای خودتان بسازید. نه تنها به دیگران ایمیل بزنید، بلکه از امکاناتی نظیر تماس صوتی و تصویری هم بهره مند شوید. این در حالی است که خیلی وقت ها ارتباط با مخاطب هدف در ساختارهایی بیرون از ایمیل بی نهایت سخت است. 

بازاریاب های باهوش می دانند همیشه باید در مکان درست با مخاطب شان تعامل داشته باشند. این درست همان شیوه ای است که به آنها کمک می‏ کند نه تنها مشتریان را نسبت به خرید متقاعد سازند، بلکه خرید دوباره را نیز تضمین خواهد کرد. 

ماموریت شما در این بخش بی نهایت ساده است. شما باید اول از همه فهرستی برای ایمیل مارکتینگ بسازید. این امر به شما کمک می‏ کند تا ایمیل تان را فقط به دست مخاطب درست برسانید. خب چه کسی دوست دارد کلی ایمیل بازاریابی درباره برندها و محصولاتی دریافت کند که حتی به آنها علاقه ای هم ندارد؟ 

یادتان باشد، اگر بارها و بارها ایمیل های تان را به دست کاربران اشتباه برسانید، کم کم همه از دست تان شاکی می شوند. گوگل هم بعد از مدتی محدودیت های ریز و درشتی بر سر راه تان قرار خواهد داد. آن وقت دیگر نمی توانید روی ایمیل مارکتینگ حساب باز کنید. 

ما در روزنامه فرصت امروز استفاده از اتوماسیون برای ایمیل مارکتینگ را یک اصل ضروری می دانیم. این در حالی است که خیلی از بازاریاب ها هنوز به شیوه دستی ایمیل ها را ارسال می ‏کنند. اگر شما هم هنوز از این شیوه برای کارتان استفاده می کنید، بد نیست با ابزارهایی مثل میلر لایت (MailerLite) و میل چیمپ (Mail Chimp) آشنا شوید. این ابزارها به شما کمک می ‏کنند تا کمپین ایمیل مارکتینگ تان را طراحی کرده و به راحتی هرچه تمام تر مدیریت کنید. خب منتظر چه هستید؟ همین حالا دست به کار شده و ماجراجویی تان در سرویس های ایمیل را شروع کنید. 

یادتان باشد، ایمیل های شما باید اطلاعات جامعی درباره کارتان به مخاطب دهد. این یعنی محصول دیجیتالی تان باید به خوبی برای مخاطب معرفی شده و بتوانید خیلی راحت آن را گزینه مورد نیاز مشتریان جلوه دهید. وگرنه کارتان با مشکلات زیادی رو به رو می شود. خب مشتریان تا وقتی احساس نیاز به یک محصول پیدا نکنند، سراغ خریدش نمی روند!

همکاری با اینفلوئنسرها

آخرین گزینه ای که باید مد نظر داشته باشید، همکاری با اینفلوئنسرهاست. این گزینه به شما کمک می‏ کند بدون دردسر کارتان را جلو برده و دیگر معطلی زیادی برای فروش محصولات نداشته باشید. یادتان نرود، این روزها معمولا خیلی از کارآفرینان برای اینکه خودشان را موجه جلوه دهند، دوست دارند اسم برندشان در کنار اینفلوئنسرهای بزرگ آورده شود. بی شک اگر کیفیت محصول تان بالا نباشد، چنین اقداماتی اصلا به دردتان نخواهد خورد. با این حال اگر از کیفیت نهایی محصول مطمئن هستید، بد نیست نیم نگاهی به جزییات داشته باشید. 

همکاری با اینفلوئنسری که هیچ سررشته ای از محصولات شما ندارد، مثل این است که یک فوتبالیست بخواهد درباره آیفون 15 نظر بدهد. بی شک چنین همکاری میان اپل و یک ستاره فوتبال هیچ وقت به نتیجه نخواهد رسید. پس بهتر است سراغ کسی بروید که حداقل شناختی از حوزه کارتان داشته باشد. 

اگر دوست دارید سرمایه گذاری تان نتایج بلندمدت به همراه داشته باشد، بد نیست کمی درباره همکاری طولانی مدت فکر کنید. خب به جای اینکه دائما اینفلوئنسرها را عوض کنید، یک گزینه خوب پیدا کرده و چند سال با همان فرد همکاری بلندمدتی را ساماندهی کنید. اینطوری بازخورد بهتری هم دریافت خواهید کرد. 

مطلب مرتبط: هر آنچه در مورد بازاریابی محصول محور باید بدانیم

سخن پایانی

بازاریابی برای محصولات دیجیتال تازه در ابتدای راه قرار دارد. خیلی از برندها هنوز اهمیت بازار محصولات دیجیتال را درک نکرده اند. اگر شما از این نظر از رقبای خود جلو هستید، باید بدون تعلل فکری به حال بازاریابی هم بکنید. خب الان همه نکات موردنیاز برای استارت کارتان در این بخش را دم دست دارید. هرجا هم به مشکل خوردید، می ‏توانید همیشه روی ما حساب کنید. پس تعارف را کنار گذاشته و سوالات تان را با ما در میان بگذارید. 

منابع:

https://www.thinkific.com

https://blog.shift4shop.com