برجام به فرجام رسیده است و حال زمان آن رسیده تا با برنامهریزی درست و منطقی باجذب سرمایهگذاری داخلی و خارجی، تلاش شود تا صنعت به گل نشسته نفت را به حرکت درآورد. صنعت نفت برای توسعه به 200 میلیارد دلار سرمایه نیاز دارد. در همین راستا مدیرعامل شرکت سرمایهگذاری غدیر (یکی از شرکتهای غیردولتی) از سرمایهگذاری 5/8 میلیاردیورویی در صنعت نفت و پتروشیمی و 2/2 میلیارد دلار در بخش گاز در دوران پساتحریم خبر داد. گروه گسترش نفت و گاز پارسیان (سهامی عام) یکی از هلدینگهای زیرمجموعه شرکت سرمایهگذاری غدیر و یکی از بزرگترین هلدینگهای پتروپالایشگاهی است که ارزش تقریبی 160 هزار میلیارد ریال را داراست.
شرکت سرمایهگذاری غدیر که حدود 87 درصد سهام آن متعلق به صندوقهای بازنشستگی است، ازاینرو از دید بخش خصوصی حقیقی از آن بهعنوان بخش خصولتی یاد میشود اما غلامرضا سلیمانی، مدیرعامل شرکت سرمایهگذاری غدیر با انتقاد از کاربرد واژه خصولتی معتقد است واژه «خصولتی» از واژههای غلط جاافتاده است. برای آگاهی از فعالیتهای این شرکت مصاحبهای با مدیرعامل شرکت سرمایهگذاری غدیر درباره چگونگی سرمایهگذاری در بخشهای بالادستی از جمله نفت و گاز، جذب سرمایهگذار داخلی، وضعیت پتروشیمی و نرخ خوراک گازی، صادرات نفت خام و برندسازی بنزین انجام شده که میخوانید:
با توجه به اهمیت بخش بالادستی در صنعت نفت و افزایش ظرفیت تولید آیا شرکت سرمایهگذاری غدیر برای حضور در این بخش برنامهای دارد؟
ورود ما به بالادستی نفت در بخش پالایشگاهی است که در حال حاضر در دو پالایشگاه تبریز و شیراز حضور داریم که البته اخیرا در پالایشگاه بندرعباس نیز حضور یافتهایم. پالایشگاه 120 هزار بشکهای میعانات گازی در شیراز نیز در دست اقدام است که کلنگ آن به زمین زده شده است.
آیا در بخش اکتشاف و حفاری نفت برنامه مشخصی دارید؟
فعلا برنامهای در این خصوص نداریم. با این وجود شرکتهای خارجی مذاکراتی برای همکاری با ما دارند و در صورتی که وزارت نفت تمایل به مشارکت در این زمینه داشته باشد ما هم از ورود بخش خارجی استقبال میکنیم. اگر در میادین نفتی قیمت نفت در حد قابل قبولی افزایش یابد، سرمایهگذاری مقرونبهصرفه خواهد بود ازاینرو برای ورود باید بررسی کارشناسی صورت گیرد که آیا اقتصادی است یا خیر؟ اما در شرایط کنونی از نظر اقتصادی رغبتی برای سرمایهگذاری وجود ندارد.
شرکت سرمایهگذاری غدیر در دوران پساتحریم در بخش توسعهای صنعت پتروشیمی چه برنامهای دارد؟
ما دو هدف داریم؛ نخست توسعه پتروشیمیها و بالا بردن افزایش تولید و در بخش بالادستی نیز در مخازن گاز ابراز علاقه کردهایم و با شرکتهای خارجی نیز وارد تعامل شده تا بتوانیم در حوزه گاز ورودی جدی داشته باشیم. این تلاش برای تبدیل گاز به مصارف پتروشیمی و حتی صادرات است.
آیا دولت به شما امکان استخراج گاز را میدهد؟
دولت به شرکتهای خارجی در قالب قراردادهایIPC اجازه ورود میدهد و باید سرمایهگذاران خارجی با شرکتهای داخلی هماهنگ شوند. در حال حاضر با دو شرکت خارجی متخصص در این حوزه وارد تعامل شدیم و در همین راستا با وزارت نفت و شرکت ملی گاز جلسه مشترکی برگزار کردیم. ماحصل این تلاشها تعریف دو پروژه است که یکی از پروژهها حدود 2/2 میلیارد یورو سرمایهگذاری نیاز دارد. این اقدام در راستای تامین نیاز داخل به گاز و صادرات از طریق لولهکشی است.
در نهایت میزان سرمایهگذاری شـرکت شــما در دوران پساتحریم چقدر است؟
در بخش اجرایی برنامه داریم تا مبلغ 5/8 میلیاردیورو در صنعت نفت، گاز و پتروشیمی سرمایهگذاری کنیم. ظرفیتهای آماده و بالایی در این زمینه وجود دارد و آینده روشنی برای این حوزه میبینیم.
درباره خروج محصولات پتروشیمی از بورس چه نظری دارید؟
بورس سهام، کالا یا انرژی نوع پیشرفته خریدوفروش سنتی است. ممکن است بازار بورس در بخشهای مختلف اشکالاتی داشته باشد اما نباید به دلیل چند اشکال به روش گذشته و سنتی خریدوفروش بازگردیم که اشکالات متعددی دارد بلکه باید اشکالات موجود را برطرف کنیم. خروج از بورس شائبه رانت ایجاد میکند.
دربـاره سرمایهگذاری شرکتهای خصوصی و حتی دولتی در کشورهای خارجی چه نظری دارید؟ برنامه غدیر در این باره چیست؟
معتقدم کشور ظرفیت بالایی برای جذب سرمایهگذاری دارد. هدف باید جذب سرمایهگذار در داخل کشور باشد اما گاهی سرمایهگذاری برای تضمین صادرات است. برای نمونه ایجاد پالایشگاه در خارج کشور با هدف تضمین صادرات نفت با سیاست غدیر همخوانی دارد. با این هدف غدیر نیز در کشورهای اروپایی وارد سرمایهگذاری شده است که به دلیل حساسیت بالا و موضع برخی رسانههای اروپایی فعلا نمیتوان درباره جزییات توضیح داد.
در صورت فراهم شدن شرایط برای صادرات نفت خام آیا غدیر در این زمینه فعالیت خواهدکرد؟
وزارت نفت مسئولیت صادرات نفت خام را برعهده دارد. من معتقدم باید صادرات نفت خام توسط دولت باقی بماند چرا که موضوع صادرات نفت خام پیچیده است.
در مورد واردات بنزین و موضوع برندسازی آن شرکت غدیر سیاستی دارد؟
هماکنون واردکننده بنزین هستیم. پیشنهاد وزیر درباره برندسازی مورد تایید ما نیز هست و برای این کار نیز با چند شرکت بزرگ در این زمینه وارد مذاکره شدیم حتی درصدد خرید تعدادی از جایگاهها هستیم تا بتوانیم برندی را تعریف کنیم.
برای حوزه فرآوردههای نفتی به چه صورت است؟
دو سال است که در این حوزه فعالیت آغاز شده، به دلیل ارتباطات خوبی که با سایر شرکتها در دنیا برقرار کردهایم مایلیم که در این زمینه فعالیت گسترده داشته باشیم.
بخش خصوصی همواره از برخی امتیازات ویژه دولت به بخشهای خصولتی گلهمند است. آیا شرکت غدیر در بخش نفت و گاز و پتروشیمی از امتیازات خاصی بهره برده است؟
شرایط برای همه یکسان است. صندوقهای بازنشستگی از هیچ رانتی برخوردار نیستند و این اشتباه است که میگویند صندوقها و نهادهای عمومی نفوذ دارند. اگر این نهادهای سرمایهگذاری موفق میشوند به دلیل بزرگی شرکتهای آنهاست زیرا این صندوقها تعداد زیادی از جمعیت کشور را در خود جا دادهاند و هر ماه حق بیمه میگیرند و منابعشان دائم بهروز میشود ازاینرو در پروژههای بزرگ شرکت میکنند.
ما مانع حضور گروهها از جمله بخش خصوصی نیستیم اما بخش خصوصی که منابع بالایی داشته باشد در کشور وجود ندارد. نمونه این را در بورس تهران میبینیم. علت عدم حضور، عدم تامین منابع مالی است.برای نمونه 17 درصد از سهام پالایشگاه بندرعباس در فرابورس عرضه شد و جز ما خریداری نداشت. حالا ما باید جریمه شویم که بخشی از منابع عرضه شده توسط دولت را خریدیم.
پالایشگاهها و پتروشیمیها عموما بابت رد دیون واگذار میشوند. آیا شما در ازای رد دیون از دولت پتروشیمی یا پالایشگاه گرفتهاید؟
نه، مطلقا. ما تمامی سهاممان را خریداری کردهایم و هیچ سهامی برای رفع دیون به ما واگذار نشده است. در حال حاضر هم طلب 600 میلیارد تومانی در بخش نفت و پتروشیمی از دولت داریم. برای نمونه شرکت پتروشیمی پردیس، کود اوره با قیمت یارانهای 612 تومان به دولت میفروشد اما ریالی دریافت نمیکند و همواره در خرید سهام دولتی با وجود طلب زیاد پول نقد پرداخت میکنیم.
دولت باید به این موضوع توجه کند که علاوه بر اعضای صندوقهای بیمه اجتماعی سهامدار غدیر، ما 82 هزار سهامدار حقیقی داریم و وصول مطالبات معوقغدیر، به معنای توجه به وضعیت این بخش از جامعه خواهد بود. ضمن آنکه برای دریافت طلبمان از دولت تلاش میکنیم و حتی به سازمان برنامه و بودجه و جهاد کشاورزی نامه نوشتهایم اما از ما میخواهند صبر کنیم.
مایلید به جای طلبتان پتروشیمی دماوند را از دولت بگیرید؟
معتقدم قیمت اعلام شده برای پتروشیمی دماوند بالاست ازاینرو سرمایهگذاری برای خرید آن اقدام نمیکند. شرکت سرمایهگذاری غدیر درباره قیمت واقعی این پتروشیمی بررسی داشته است. معتقدم مکانیزم بازار بهترین ناظر و داور برای قیمت است.
آیا قیمت بالایی که از سوی وزارت نفت اعلام میشود این شبهه را ایجاد میکند که دولت تمایل ندارد دماوند را واگذار کند و به دنبال داشتن آن است؟
نه. چنین اعتقادی ندارم، دولت به دنبال واگذاری است.
ارتباط با نویسنده: ebrahimi1941@gmail.com