نزدیک به 10 سال است که سایتهای فعال در فضای مجازی اقدام به ارائه خدماتی تحت عنوان پست الکترونیکی ایرانی میکنند که این خدمات طی شش سال گذشته با جدیت بیشتری وارد بازار رقابت با همنوعان قدرتمند خارجی خود شدهاند و توانستهاند تا به امروز به فعالیت خود ادامه دهند. شاید درحال حاضر بیش از 10 وبسایت ایرانی در فضای مجازی آماده خدماترسانی در این زمینه به مشترکان باشند که در این لیست شرکتهای معروفی همچون شرکت پست نیز مشاهده میشود.
اما شواهد حکایت از آن دارد که طی سالهای گذشته استقبال چندانی از سرویسهای مختلف پست الکترونیکی بومی نشده است و مردم کشور ما به دلایل مختلف گرایش بیشتری به سرویسهای خارجی مثل یاهو و جی میل دارند. این درحالی است که کارشناسان معتقدند با راهاندازی شبکه ملی اطلاعات، فرصت مناسبی برای فعالیت سرویسدهندگان ایرانی فراهم میشود و کاربران علاقه بیشتری به استفاده از این خدمات نشان خواهند داد.
مجید صفاریانزاده، مدیر سرویس پست الکترونیکی رایانا درباره علت عدم استقبال از خدمات پست الکترونیکی ایرانی به «فرصت امروز» گفت: باتوجه به اینکه سرویسدهندگان خارجی تعداد و خدمات رایگان متنوعی در اختیار کاربران قرار میدهند باعث شکاف بین سرویسدهندگان ایرانی و خارجی شده است. به همین دلیل کاربران تمایل بیشتری به استفاده از سرویسهای خارجی دارند. وی افزود: اما خوشبختانه اخیراً شکاف دانشی و محدودیتهای سختافزاری که برای سرویسدهندگان ایرانی وجود داشت در حال برطرف شدن است و باعثشده کاربران بیشتری به استفاده از پست الکترونیکی ایرانی روی بیاورند.
صفاریانزاده با اشاره به وضعیت نابسامان سرویسدهندگان ایرانی اظهار کرد: رایگان بودن سرویسهای پست الکترونیکی در ایران باعث شده تا شرکتهای فعال در این زمینه به سختی بتوانند روی پای خود بایستند، بهطوریکه در حال حاضر تعداد کمی همچنان موجودیت خود را حفظ کنند. وی درباره طرحی که مشتریان بانکها و نهادهای دولتی را ملزم به استفاده از پست الکترونیکی ایرانی میکند، گفت: این طرح وجود دارد و گفته میشود ابلاغ هم شد، اما به دلیل نبود زیرساخت مناسب این طرح هنوز بهطور جدی عملیاتی نشده است. مدیر سرویس پست الکترونیکی رایانا افزود: اما درحال حاضر سرویسدهندگانی هستند که ظرفیت پاسخگویی به انبوه کاربران را دارند و با حمایتهای دولتی میتوان این طرح را اجرا کرد.
وی هدف از اجرای این طرح را بحثهای امنیتی اعلام کرد و گفت: وقتی کاربران ایرانی از سرویسهای خارجی استفاده میکنند اطلاعات خود را به خارج از کشور منتقل میکنند و از طرفی هم چون شرکتهای خارجی دفتر یا نمایندگی در ایران ندارند، درصورت اعمال محدودیت برای کاربران ایرانی هیچ مشترکی نمیتواند از لحاظ حقوقی مطالبات خود را پیگیری کند.
وقتی شرکتی در داخل کشور فعالیت میکند باید طبق قوانین ایران سرویسهای خود را ارائه دهد و ما هم چون پیرو این قانون هستیم در صورت درخواست دسترسی نهادهای قضایی به اطلاعات مشترکان ملزم به اجرای آن هستیم. اما در بحث محرمانگی اطلاعات کاربران، اغلب سرویسدهندگان ایرانی از امنیت بالایی برخوردار هستند و اگر از سرویسدهندگان خارجی امنتر نباشند مطمئنا ناامنتر نیستند. وی اجرای شبکه ملی اطلاعات را فرصتی برای سرویسدهندگان داخلی دانست و گفت: با توجه به سیاست اجرای شبکه ملی، سرویس دهندگان خارجی در آن جایی نخواهند داشت و زمان مناسبی برای سرویسدهندگان ایرانی است تا مشترکان را جذب کنند. از سوی دیگر با اجرای شبکه ملی، سرعت دسترسی کاربران به سرویسهای پست الکترونیکی ایرانی نسبت به خارجیها بیشتر میشود. صفاریانزاده افزود: درحال حاضر ظرفیت فضای پست الکترونیکی رایانا برای هر مشترک یک گیگابایت است که در کنار آن سرویسهای دیگری نیز وجود دارد که در زمینههای مختلف نیازهای متقاضیان را پوشش میدهد.
مدیرسرویس شرکت پکآسا در پاسخ به این سوال که آیا مشترکان خارجی هم از پست الکترونیکی ایرانی استفاده میکنند؟ گفت: آمار دقیقی در این زمینه وجود ندارد اما مشترکانی که در ازای آیپیهای کشورهای خارجی به سرویس رایانا متصل میشوند حدود 25 تا 30 درصد است. علاوه براین ما سرویسهای فکس و پیامک رایگان در اختیار مشترکان قرار دادهایم که توانسته نظر کاربران ایرانی خارج از کشور را به خود جلب کند. وی با اشاره به اینکه سرویسهای پست الکترونیکی عمومی در همه دنیا هزینه بر هستند، گفت: طی چند سال گذشته دولت همیشه اعلام کرده که از سرویسهای پست الکترونیکی داخلی حمایت خواهد کرد اما در عمل اتفاق چندانی نیفتاده یا حداقل فرآیند مشخصی برای آن تعریف نشده است.
صفاریانزاده افزود: ما این در خواست را از دولت داریم تا به جای اینکه مشتریان بانکها و نهادهای دولتی را ملزم به استفاده از سرویسهای ایرانی کند، بگذارد مردم خود سرویسدهندگان را انتخاب کنند و در عوض در زمینه تبلیغات و فرهنگسازی حامی خدمات ایرانی باشد تا بتوانند خود را از طریق کانالهای دولتی به مردم معرفی کنند. وی اظهار کرد: سرویسدهندگان ایرانی باید با خدمات اضافی مثل ارائه اپلیکیشنها یا سرویسهای مختلف پیامکی، درصدد جذب کاربران باشند تا شکاف موجود بین پست الکترونیکی ایرانی و خارجی به حداقل ممکن برسد.