دنیای کسب و کار بدون مشتریان تمام معنای خود را از دست می دهد. کافی است کمی خلاقیت به خرج داده و سناریویی را تصور کنید که در آن هیچ خبری از مشتریان نیست. خب اینطوری تمام محصولات برندها روی دست شان باد کرده و دیگر خریداری برای خدمات مختلف نیز نبود. درست به همین خاطر در کارآفرینی مدرن این مشتریان هستند که در کانون توجه قرار می گیرند. اگر شما نتوانید توجه کافی به آنها کرده و مطابق میل شان رفتار کنید، خیلی زود از گردونه رقابت کنار گذاشته خواهید شد. نکته بالا بدون هیچ کم و کاستی درباره دنیای بازاریابی نیز مصداق دارد. این یعنی شما بدون توجه به ویژگی های مربوط به مشتریان و قرار دادن شان در کانون توجه هیچ شانسی برای موفقیت بازاریابی نخواهید داشت.
در دنیای رقابتی امروز، سازمان ها برای بقا و پیشرفت نیازمند استراتژی های بازاریابی قوی هستند. در این میان بازاریابی مشتری محور به عنوان رویکردی نوین و کارآمد، توجه بسیاری از برندها را به خود جلب کرده است. این رویکرد برخلاف روش های سنتی بازاریابی که بر محصول یا خدمات متمرکز بودند، بر نیازها، خواسته ها و انتظارات مشتریان تمرکز دارد. ماجرا جالب شد، نه؟
شاید پیش خودتان بگویید مگر اصلا بازاریابی غیرمشتری محور هم داریم؟ خب این سوال بی نهایت جذاب است که باید جواب درست و حسابی برای آن پیدا کنیم، وگرنه هنوز کارمان را شروع نکرده اهمیت این مقاله در ابهام قرار خواهد گرفت.
راستش را بخواهید، خیلی وقت ها بازاریاب ها براساس سلیقه شخصی شان دست به انتخاب در زمینه تولید محتوا یا حتی تعامل با مخاطب هدف می زنند. این در حالی است که سلیقه یا تجربه بازاریاب ها الزاما مطابق با صلاحدید مشتریان نیست. به همین خاطر توجه به بازاریابی مشتری محور نکته ای کلیدی در دنیای کسب و کار محسوب می شود.
مطلب مرتبط: بازاریابی مشتری محور
ما در این مقاله قصد داریم به بررسی مزایای بازاریابی مشتری محور و نقش آن در ارتقای موفقیت سازمان ها بپردازیم. اگر شما هم دوست دارید شیوه ای تازه از بازاریابی را تجربه کرده و میزان موفقیت تان چند برابر شود، بد نیست در ادامه با ما همراه شوید. خب پس تا دیر نشده اجازه دهید برویم سراغ اصل ماجرا.
هر استراتژی در این دنیا با مزایای ویژه ای در میان کارآفرینان شناخته می شود. این وضعیت دقیقا مثل خرید مشتریان و مقایسه محصولات با هم است. خب وقتی شما وارد فود کورت می شوید، به غیر از این فست فودهای بزرگ، نیم نگاهی به مزایای دیگری مثل قیمت یا حتی کیفیت خدمات نیز دارید. این نکاتی است که باید به خوبی ارزیابی شود. به همین خاطر معمولا کارآفرینان میانه خوبی با مقایسه شدن از سوی مشتریان دارند. در سناریوی بالا نیز در نهایت رستورانی بیشترین مشتری را جذب می کند که در همه فاکتورها مزیت نسبی داشته باشد.
ما در این بخش قصد داریم برخی از مزایای جذاب بازاریابی مشتری محور را برای تان شرح دهیم. اینطوری با آگاهی بیشتر امکان تصمیم گیری درباره این استراتژی را خواهید داشت. چه بسا اصلا این استراتژی به درد شما نخورد!
کسب شناخت عمیق از مشتریان
آیا تا حالا با خودتان فکر کرده اید چقدر مشتریان تان را می شناسید؟ خیلی از کارآفرینان این سوال را بی نهایت ساده تصور می کنند. انگار که قرار است از همان لحظه اول شناخت کاملی میان مشتریان و کارآفرینان ایجاد شود. خب ما در روزنامه فرصت امروز آرزو داشتیم چنین اتفاقی روی می داد، اما شناخت مشتریان هیچ وقت به این آسانی ها نیست.
شما برای شناخت مشتری نیاز به تجربه بالا و همچنین تعامل نزدیک با مخاطب تان دارید. این نکته ای است که فقط از دل تعامل مداوم با آنها بیرون خواهد آمد. درست به همین خاطر بازاریابی مشتری محور یکی از ایده های خوب برای تعامل با مخاطب محسوب می گردد.
بازاریابی مشتری محور به شما کمک می کند تا در کنار تحقیق و مطالعه بازار سراغ تجزیه و تحلیل این داده نیز بروید؛ چراکه در نهایت تمام فعالیت های تان باید مورد پسند مشتریان قرار گیرد. بنابراین در این میان خبری از دخالت سلیقه خودتان در فرآیند تولید محتوا نخواهد بود.
نکته دیگری که در این میان اهمیت ویژه ای دارد، مربوط به استفاده از پرسونای مشتری است. وقتی شما رابطه نزدیکی با مخاطب تان داشته باشید، به مرور فرصت خوبی برای طراحی پرسونای خواهید یافت. آن وقت کارتان برای اثرگذاری بر روی مخاطب بی نهایت ساده تر می شود. پرسونای مشتری در واقع نسخه ای از ویژگی و سلیقه عمومی مشتریان یا به عبارت بهتر مخاطب هدف شماست بنابراین باید آن را جدی بگیرید.
با شناخت عمیق مشتریان، سازمان ها می توانند محصولات و خدماتی را ارائه دهند که به طور دقیق با نیازها و خواسته های آنها مطابقت دارد. این امر منجر به افزایش رضایت و وفاداری مشتریان و در نهایت، افزایش سودآوری سازمان می شود.
شرکت ورایزون (Verizon) یکی از برندهای خوشنام در زمینه خدمات سیم کارت است. تیم بازاریابی این برند با انجام تحقیقات بازار و تجزیه و تحلیل داده های مربوط به مشتریان خود، به این نتیجه رسید که بسیاری از مشتریان به دنبال بسته های اینترنتی با قیمت مناسب هستند. در نتیجه، این شرکت اقدام به ارائه بسته های اینترنتی متنوع با قیمت های مختلف کرد که این امر منجر به افزایش رضایت و وفاداری مشتریانش شد.
نکته کلیدی در مقاله بالا ضررهای هنگفتی بود که در صورت عدم تنوع بخشی به فهرست بسته های اینترنت ورایزون ممکن بود روی دهد؛ چراکه تقریبا تمام رقبا شروع به ایجاد گزینه های متنوع برای مشتریان کرده بودند و بی عملی ورایزون کار دستش می داد.
حفظ مشتریان
حفظ مشتریان یا تبدیل آنها به خریداران وفادار کاری نیست که به این سادگی انجام گیرد. بسیاری از برندها دائما درگیر چرخه از دست دادن مشتری و سپس جذب دوباره مشتری تازه هستند. نکته جالب اینکه چنین چرخه ای اغلب اوقات تا ابد ادامه دارد.
بازاریابی مشتری محور به شما کمک خواهد کرد تا خیلی راحت تر مشتریان تان را حفظ کنید. اینطوری دست کم از نظر سطح اثرگذاری بر روی مخاطب هدف دردسرهای کمتری خواهید کشید. حتما می پرسید چطور؟ خب معلوم است، با توجه بیشتر به سلیقه و نیازهای آنها!
وقتی شما سراغ بازاریابی مشتری محور می روید، عملا تمرکز بیشتری بر روی شخصی سازی محتوا خواهید کرد. این امر به نوبه خودش فرآیند اثرگذاری بر روی مخاطب را به طور قابل ملاحظه ای بهبود می بخشد. به علاوه، در فرآیند مورد نظر عملا پای ارتباطات نزدیک با مخاطب نیز در میان خواهد بود. به طوری که شما برای درک دیدگاه و تجربه مشتریان از برندتان باید دائما ارتباط تان با آنها را بهبود بخشید، وگرنه کلاه تان پس معرکه خواهد بود.
نکته پایانی در این میان، اهمیت برنامه وفاداری است. معمولا در بازاریابی مشتری محور همیشه پای برنامه وفاداری نیز در میان خواهد بود. این برنامه ها به مشتریان برای تعامل هرچه نزدیک تر با برندتان کمک زیادی خواهد کرد. به طوری که پس از مدت زمانی کوتاه دیگر نیازی برای رسیدگی مداوم به وضعیت وفاداری مشتریان تان نخواهید داشت.
مشتریان وفادار، ارزشمندترین دارایی هر برند هستند. آنها نه تنها به طور مرتب از برند خرید می کنند، بلکه به عنوان حامیان برند، آن را به دیگران نیز معرفی می کنند. بنابراین شما در این بخش با یک تیر دو نشان می زنید، هم مشتریان بیشتری به بزند معرفی کرده و هم مشتریان سابق را حفظ می کنید.
مطلب مرتبط: توسعه مشتری محور
یک مثال ساده در این میان مربوط به برند آمازون است. این برند با ارائه سرویس های وفاداری به مشتریان فرصت دریافت سریع تر مرسولات را می دهد. اینطوری مشتریان ترغیب به خرید مداوم شده و حتی آمازون را به دوستان شان نیز معرفی خواهند کرد.
افزایش سهم بازار و سودآوری
همه برندها در بازار به دنبال افزایش سهم شان از بازار هستند. این امر نه تنها به یک برند فرصت اثرگذاری درست بر روی مخاطبش را می دهد، بلکه اعتبار آن را نیز به طور قابل ملاحظه ای افزایش خواهد داد.
شما با استفاده از بازاریابی مشتری محور به مرور زمان میزان بالاتری از رضایت مشتری را تجربه خواهید کرد و در نتیجه فرآیند جذب مشتری در کنار کاهش هزینه های برند به طور ایده آلی پیش خواهد رفت. این مسئله ای است که باید به طور اصولی بدان توجه کنید، وگرنه کلاه تان پس معرکه خواهد بود.
یادتان باشد، اگر مشتریان دائما انگیزه ای برای خرید از شما نداشته باشند، به مرور کسب و کارتان به حاشیه می رود، بنابراین باید همیشه رضایت مشتریان را در کانون توجه قرار دهید. این امر موجب تقویت سهم تان از بازار نیز خواهد شد.
افزایش سهم بازار و سودآوری، از مهمترین اهداف هر سازمان است. بازاریابی مشتری محور با افزایش رضایت و وفاداری مشتریان، جذب مشتریان جدید و افزایش سهم از سبد خرید به سازمان ها در دستیابی به این هدف کمک می کند. بنابراین چشم پوشی از آن اصلا منطقی یا حتی امکان پذیر نیست.
یک مثال جذاب در این میان، شرکت سامسونگ است. این برند با تمرکز بر بازاریابی مشتری محور توانسته سهم قابل توجهی از بازار گوشی های هوشمند را به دست آورد. سامسونگ با ارائه محصولات باکیفیت، خدمات پس از فروش قوی و برنامه های وفاداری جذاب به جلب رضایت و وفاداری مشتریان دست یافته است. این دقیقا همان کاری است که شما نیز باید انجام دهید.
توسعه بهتر محصول
یک محصول ساده برای مدت زمانی طولانی در بازار در کانون توجه قرار نمی گیرد. این روزها مشتریان به دنبال محصولاتی هستند که به طور منظم آپدیت شده و کیفیتشان نیز بهبود پیدا کند.
توسعه و آپدیت محصول اتفاقی نیست که فقط از سوی برند روی دهد. داده اصلی مورد نیاز در این زمینه مربوط به مشتریان است. خب آنها نه تنها باید سلیقه شان را بیان کنند، بلکه در یافتن ایرادات یک محصول نیز نگاه تیزبینی دارند.
در دنیای رقابتی امروز، سازمان هایی که به طور مداوم محصولات و خدمات جدید و نوآورانه ارائه می کنند، از شانس بیشتری برای موفقیت برخوردارند. بازاریابی مشتری محور به سازمان ها کمک می کند تا با شناخت دقیق نیازهای مشتریان، محصولات و خدماتی را توسعه دهند که به طور موثری به این نیازها پاسخ می دهند.
یادتان باشد، شما نمی توانید هر طور دل تان می خواهد در بازار فعالیت داشته و در نهایت انتظار واکنش های بی نهایت جذاب از سوی مخاطب تان را داشته باشید. در عوض باید کمی هم به فکر آپدیت سریع و به موقع محصولات باشید وگرنه کلاه تان پس معرکه خواهد بود.
شرکت نستله با استفاده از بازاریابی مشتری محور به طور مداوم محصولات جدیدی را متناسب با نیازها و سلیقه های مشتریان خود در سراسر جهان ارائه می دهد. این شرکت با انجام تحقیقات بازار و تعامل با مشتریان، به طور دقیق نیازها و خواسته های آنها را شناسایی کرده و سپس اقدام به توسعه محصولات جدید می کند. اگر دقت کرده باشید، هرچند وقت یکبار سر و کله یکی از محصولات تازه نستله در بازار پیدا می شود. این امر حاصل توانایی نستله در درک سریع نیازهای مشتریانش است.
مطلب مرتبط: بازاریابی مشتری مرکز با ترکیب فناوری های داده محور
تقویت فرهنگ مشتری محوری در سازمان
فرهنگ مشتری محوری، عنصری حیاتی برای موفقیت هر سازمان است. این فرهنگ به تمام کارکنان سازمان یادآوری می کند که تمرکز اصلی آنها باید بر نیازها و خواسته های مشتریان باشد.
یادتان نرود، مشتریان مهمترین دارایی هر برندی محسوب می شوند. درست به همین خاطر باید رفتارتان در این حوزه را به طور دقیق تنظیم کنید در غیر این صورت مشتریان کلی گزینه دیگر برای انتخاب خواهند داشت.
شرکت گوگل به عنوان یکی از پیشگامان بازاریابی مشتری محور، فرهنگ قوی مشتری محوری را در سراسر سازمان خود ایجاد کرده است. این شرکت با ارائه آموزش های لازم به کارکنان آنها را به ارائه خدمات عالی به مشتریان تشویق می کند. به علاوه، در تمام خدمات این برند ردپایی از توجه مداوم به نیازهای مشتریان به چشم می خورد. درست به همین دلیل آنها امروزه یکی از برندهای بزرگ دنیا محسوب می شوند!
تا اینجای کار ما کلی درباره بازاریابی مشتری محور صحبت کرده ایم. الان دیگر شکی درباره مزایای آن باقی نمانده و بخش پایانی کارمان مربوط به اجرای استراتژی مورد بحث به طور درست خواهد بود. خب اجازه دهید قبل از اینکه مشکلات یکی پس از دیگری سر و کله شان پیدا شود، برویم سراغ اصل ماجرا. ما در ادامه برخی از تکنیک های اجرای بازاریابی مشتری محور را به طور خلاصه با شما در میان خواهیم گذاشت.
مطالعه بازار
اولین قدم شما در راستای درک بهتر وضعیت مشتریان باید شروع به مطالعه بازار باشد. خب شما باید موقعیت خودتان در بازار را شناسایی کرده و سپس کمی درباره آن دقیق تر بحث کنید. اگر مشتریان هیچ درکی و شناخت قبلی از کسب و کارتان ندارند، بد نیست کمی دقیق تر موضوع را زیر ذره بین قرار دهید.
فرآیند کار شما در ابتدا شامل تجزیه و تحلیل رفتار مشتریان در بازار خواهد بود. به طور خلاصه، باید یاد بگیرید که مشتریان در بازار چطور رفتار کرده و به چه محرک هایی پاسخ می دهند. این امر در بلندمدت به شما برای تعامل بهتر با مخاطب کمک شایانی خواهد کرد. پس الکی کار را برای خودتان سخت نکنید.
در نهایت بد نیست برای اینکه جمع بندی اصولی از این بخش داشته باشید، سراغ طراحی پرسونا از مشتری بروید. این امر به شما کمک خواهد کرد تا در ادامه مسیرتان دردسرهای کمتری از نقطه نظر تعامل با مخاطب تان داشته باشید. ماجرا جالب شد، نه؟
شخصی سازی
شخصی سازی امروزه یکی از مهمترین نکات در دنیای کسب و کار محسوب می شود. انتظار اصلی مشتریان در تعامل با برندها مواجهه با محصولاتی بی نهایت شخصی سازی شده است. این امر در حوزه بازاریابی نیز نمود پیدا می کند. به این صورت که بازاریاب ها به خوبی فرصت اثرگذاری بر روی مخاطب شان در صورت رعایت اصول مربوط به شخصی سازی را خواهند داشت.
مطلب مرتبط: بازاریابی تعاملی به زبان ساده
وظیفه اصلی شما در این بخش تلاش برای تبدیل تک تک لحظات تعامل مشتریان با برند به یک تجربه خاص است. اینطوری مشتریان تمایل بیشتری برای خرید پشت سرهم از برندتان نشان می دهند.
نکته دیگری که باید پس ذهن تان داشته باشید، مربوط به استفاده از الگوی ارتباطات هدفمند است. به زبان ساده، شما قرار نیست به هر بهانه ای خودتان را در کنار مشتریان قرار داده یا مزاحم شان شوید. در عوض یک ایده بهتر در این میان تلاش برای حضور هدفمند در کنار آنهاست. مثلا اگر جایی نیاز مرتبط با برندتان دارند، باید فورا خودتان را نشان دهید. اینطوری به مرور زمان بدل به برندی دوست داشتنی برای آنها می شوید.
شما را نمی دانم، ولی من که هیچ وقت علاقه ای به برندهای مزاحم ندارم بنابراین شما هم باید در بازار طوری رفتار کنید که بدل به یک برند مزاحم و نچسب نشوید.
ایجاد تعامل
تعامل با مخاطب هدف یکی از گام های ضروری در راستای بازاریابی مشتری محور است. خب شما هر چقدر هم که پیش بینی و شناخت دقیقی از مخاطب تان داشته باشید، باز هم در نهایت نیاز به تعامل نزدیک با مخاطب دارید.
ماموریت شما در این بخش دقیقا مثل سرمربی فوتبالی است که باید بهترین تعامل را با بازیکنانش داشته باشد. اگر نظر ما را بخواهید، اولین کار شما در این بخش باید گسترش کانال های ارتباطی باشد. مثلا به جای تمرکز صرف بر روی ربات چت، از ظرفیت ایمیل، شبکه های اجتماعی یا حتی تماس تلفنی نیز استفاده کنید. این امر کمک شایانی به شما برای تعامل با مخاطب تان خواهد کرد.
یادتان نرود، دنیای آنلاین عرصه تعاملی دوطرفه است. پس اگر فکر کرده اید مخاطب تان باید فقط شنونده ای صرف باشد، سخت در اشتباهید. یک ایده بهتر در این میان تلاش برای شنیدن نظرات و حرف های آنها خواهد بود اینطوری کارتان خیلی ساده تر پیش می رود.
به عنوان نکته پایانی در این بخش باید به ایجاد فروم های گفت وگو نیز اشاره کرد. این فروم ها به شما فرصت خوبی برای تعامل مستقیم با مخاطب خواهد داد. پس لازم نیست خیلی به خودتان سخت گرفته یا برخورد عجیبی با موضوع داشته باشید. خیلی وقت ها مشتریان از دل تعامل با خودشان کلی سود می برند. این وسط شما باید ساز و کار این تعامل را فراهم سازید. اینطوری به ساده ترین شکل ممکن برندتان را ورد زبان شان خواهید کرد.
جلب وفاداری مشتریان
حالا که بحث از بازاریابی مشتری محور به بخش جذابش رسیده، باید درباره یک ایده هیجان انگیز نیز صحبت کنیم. شما برای موفقیت در زمینه مارکتینگ نیاز به افزایش تعداد مشتریان وفادارتان دارید. در این میان بازاریابی به شیوه مشتری محور به شما کمک می کند تا هدف تان را بی نهایت ساده تر محقق سازید.
یک نکته کلیدی در این میان تلاش برای طراحی یک برنامه وفاداری است. مثلا برخی از فست فودها شعارهایی مثل «یکی بخر، دو تا ببر» دارند. قبول دارم این کار یک راهکار دائمی نیست، اما دست کم در شروع ماجرا حسابی کمک تان خواهد کرد.
راهکار دیگری که در این میان باید چاشنی بازاریابی شود، ارائه خدمات پس از فروش قوی است. این امر به شما فرصت خوبی برای اثرگذاری بر روی مخاطب تان داده و اوضاع را به سود خودتان تغییر خواهد داد. خب امروزه در بازار همه طرفدار برندهایی هستند که خدمات بی عیب و نقصی ارائه می دهند. به همین خاطر شما باید نیم نگاهی به این حوزه داشته باشید.
تمرکز بر تجربه مشتری
تجربه مشتریان از یک برند نقش محوری در تمایل شان برای خرید دوباره یا دست کم تعامل بیشتر دارد. اگر مشتریان در طول خرید از شما حس کنند با یک سازمان کاملا بی روح رو به رو هستند، دیگر هیچ وقت پشت سرشان را هم نگاه نخواهند کرد.
شما تا اینجای کار اطلاعات خوبی درباره مشتریان گردآوری کرده اید. از اینجا به بعد همه چیز باید در قالب بهبود کیفی تجربه مشتریان نمایان شود، وگرنه دیگر هیچ فرصتی برای تعامل با مخاطب تان به طور اصولی نخواهید داشت.
ما در روزنامه فرصت امروز معتقدیم تمام تجربیات مشتریان از برندها در طول سال های اخیر در شبکه های اجتماعی دنبال شده است. درست به همین خاطر شما باید از فرصت پیش آمده نهایت استفاده را ببرید. حالا اگر یک کارآفرین پیدا شود و تمام کمپین های خود را به طور آفلاین دنبال کند، هیچ بازگشت سرمایه ای دستش را نمی گیرد. به همین خاطر شما باید همیشه حواس تان را جمع کنید تا یک وقت دور پلتفرم های اجتماعی را خط نکشید.
درباره نوع شبکه های اجتماعی هم، معیار نهایی تمایل خود مخاطب تان خواهد بود. این یعنی باید به خوبی از پلتفرم های مورد علاقه آنها خبردار شده و بر اساس آن کارتان را شروع کنید. البته از آنجایی که معمولا شبکه های اجتماعی محبوب مثل یوتیوب یا اینستاگرام مورد علاقه همه مردم دنیاست، می توانید روی این گزینه ها نیز حساب ویژه ای باز کنید.
به عنوان نکته پایانی، پس از گذشت مدت زمانی مشخص از هر قدم تان در حوزه بازاریابی مشتری محور بد نیست دوباره به عقب نگاه کرده و اشتباهات احتمالی را جبران کنید. این امر به شما کمک خواهد کرد تا به طور مداوم در این حوزه رو به جلو حرکت کرده و کیفیت کارتان را بهبود بخشید. خب هیچ بازاریابی در این دنیا بی اشتباه نیست، بنابراین بد نیست کمی با شک و تردید نسبت به تملک تان در هر حوزه نگاه کنید. با این فرمول توانایی بهتری برای اثرگذاری بر روی مخاطب پیدا می کنید.
مطلب مرتبط: بازاریابی تعاملی
سخن پایانی
بازاریابی تعاملی یکی از حوزه های پرطرفدار در طول سال های اخیر است که اتفاقا کمتر کسی به طور اصولی درباره اش صحبت می کند. ما در این مقاله سعی کردیم کمی از کلیشه های رایج در این حوزه فاصله گرفته و ماجرا را از لنز علم بازاریابی مورد بررسی قرار دهیم.
حالا شما نه تنها شناخت خوبی از مزایای بازاریابی مشتری محور دارید، بلکه درک تان از زیر و بم آن نیز به خوبی توسعه پیدا کرده است. پس دیگر هیچ مشکلی برای شروع ماجراجویی تان در این میان نخواهید داشت.
بی شک توصیه های بسیار بیشتری نیز درباره اجرای بازاریابی مشتری محور وجود دارد، اما ما به دلیل محدودیت مقاله دور گزینه های کمتر مهم را خط کشیدیم. شما می توانید کمی کنجکاوی به خرج داده و ماجراجویی تان در این حوزه را ادامه دهید. به علاوه، ما خیلی زود دوباره مهمان شما خواهیم بود تا آپدیت تازه ای از این موضوع را تقدیم تان کنیم. پس تا آن موقع اگر سوالی درباره بازاریابی مشتری محور داشتید، ما همیشه منتظرتان هستیم.
منابع: