چه زمانی کارآفرینان باید «نه» بگویند؟

دنیای کسب و کار برای خیلی ها وضعیت رمانتیکی دارد. در این فضا اصلا خبری از جنگ و دعوا نیست و همه چیز نهایتا به خوبی و خوشی تمام می‏ شود. به طوری که همه کسانی که در بازار با هم ارتباط دارند، شاد و خوشحال خواهند بود. اگر کمی از این نگاه رویایی به کسب و کار فاصله بگیریم، کارآفرینانی را می بینیم که دائما با هم در حال مخالفت هستند. اصلا حضور در بازار خودش جنگ و دعوا را به همراه می آورد؛ بدون اینکه لازم باشد شما دست به سیاه و سفید بزنید!

کارآفرینانی که در کش و قوس بازار توانایی نه گفتن به دیگران را دارند، معمولا وضعیت بسیار بهتری دارند. این دسته از افراد الکی خودشان را درگیر تعهدات عجیب نمی کنند. به علاوه، آنها با یک کلمه ساده خودشان را از دل دردسرهای بزرگ بیرون می آورند. 

بی شک حرف درباره مزایای نه گفتن به دیگران در بازار زیاد است. تقریبا همه ما مزایای این مهارت کلیدی را می دانیم. با این حال تشخیص شرایط و موقعیت های مناسب برای به کار بردن این مهارت اصلا ساده نیست. چه بسا با یک تشخیص ساده شما مهمترین فرصت زندگی تان را از دست بدهید. آن وقت شما می مانید و کلی امید و آرزو که بر باد رفته اند. 

مطلب مرتبط: کارآفرینان موفق می دانند چگونه «نه» بگویند

ما در این مقاله قصد داریم نگاهی بر موقعیت های اساسی که باید در آنها از مهارت نه گفتن استفاده کرد، بیندازیم. اگر شما هم دوست دارید سناریوهای مناسب برای استفاده از این مهارت را بشناسید، در ادامه با ما همراه باشید. 

چه زمانی باید «نه» گفت؟

ما در روزنامه فرصت امروز معتقدیم هر کاری جای مخصوص خودش را دارد. اگر مدیری را ببینید که با ادبیات بی نهایت خودمانی یا حتی توهین آمیز با دیگران صحبت می کند، چه ذهنیتی نسبت به او پیدا خواهید کرد؟ حالا اگر همین مدیر اصلا توانایی نه گفتن به همکاران یا مشتریان را نداشته باشد، چه؟ 

ما در این بخش سعی می کنیم به شما یاد دهیم چه وقت هایی باید پای تان را در یک کفش کرده و یک «نه» قرص و محکم تحویل دیگران دهید. 

وقتی اوضاع برخلاف سیاست های برند می‏ شود

هر کسب و کاری در این دنیا سیاست های خاص خودش در این دنیا را دارد. گاهی اوقات هر اتفاقی هم در دنیا بیفتد، برندهای بزرگ از سیاست های اصلی شان عقب نشینی نمی کنند. اگر شما هم مثل کسب و کارهای موفق این سیاست ها را با تأمل قبلی و سبک و سنگین کردن شرایط تعیین کرده اید، نباید دست کم شان بگیرید. 

وقتی شرکای تجاری یا مشتریان خواسته ای برخلاف این سیاست ها دارند، درست همان زمانی است که مهارت نه گفتن به کارتان خواهد آمد. متاسفانه خیلی از مدیران به راحتی آب خوردن از کنار این مسئله عبور می کنند. انگار که خواسته دیگران بر هر امری در این دنیا اولویت دارد. این دقیقا همان وقتی است که ما در روزنامه فرصت امروز زنگ خطر شکست کسب و کارها را به صدا درمی آوریم. 

شما قرار نیست در این دنیا هر طور دل تان می خواهد رفتار کنید و دست آخر انتظار موفقیت برندتان را داشته باشید. در عوض بد نیست کمی هم که شده براساس اصول و استانداردهای مشخص کار را پیش ببرید. خب حتما یک دلیلی داشته که کسب و کارها به طور معمول سیاست های اصلی شان را به طور مکتوب مشخص می کنند. حالا اگر شما به عنوان مدیر کسب و کار از این سیاست ها عدول کنید، دیگر کسی گوشش به آنها بدهکار نخواهد بود. 

وقتی انتظارات غیرواقعی مطرح است!

انتظارات مشتریان از برندها باید ریشه ای هرچند کمرنگ در واقعیت داشته باشند. مثلا برند نایک را در نظر بگیرید؛ این برند در زمینه تولید لوازم ورزشی مهارت دارد. حالا اگر شرکت ناسا از این برند انتظار داشته باشد لباس های فضانوردی تولید کند، چه اتفاقی خواهد افتاد؟ این سناریو وقتی پیچیده تر می‏ شود که نایک این درخواست را قبول کند. آن وقت می توانیم مطمئن باشیم یا خواب می بینیم یا اینکه دنیا به آخر رسیده است. 

شما به عنوان کارآفرین در طول سال ها مهارت و تجربه مناسبی کسب کرده اید. بی شک تجربه شما در همه حوزه ها به دردتان نمی خورد. اصلا به همین خاطر یک حوزه مشخص را برای فعالیت کارآفرینی انتخاب کرده اید. حالا اگر با انتظارات غیرمنطقی مشتریان یا سرمایه گذارها رو به رو هستید، نوبت آن است که خودی نشان دهید. 

گاهی اوقات اگر مدیران آن روی عصبانی و مخالف شان را به دیگران نشان ندهند، خیلی راحت بقیه هر خواسته غیرمنطقی را مطرح خواهند کرد. به همین خاطر بد نیست وقتی از این دست فرصت ها پیدا کردید، اصلا تعارف نکنید. 

قبول دارم برای کسانی که عادت به رفتار آرام و به دور از هیاهو دارند، نه گفتن کار سختی است. با این حال شما باید میان آینده برندتان و قبول هر درخواستی از سوی بقیه یکی را انتخاب کنید. وگرنه خیلی زود بدل به برندی می شوید که هیچ کس جدی اش نمی‏ گیرد و هر درخواستی را از آن مطرح می کند. ماجرا خیلی پیچیده و غم انگیز شد، نه؟

وقتی بودجه ندارید

کسب و کارها همیشه کوهی از سرمایه در جیب شان نیست تا هر کاری که دوست دارند، انجام دهند. درست به همین خاطر خیلی وقت ها باید پای روی دل تان گذاشته و برخی از ایده ها را قربانی بقای بلندمدت برندتان کنید. بی شک این کار اصلا راحت نیست. با این حال فقط شما می توانید از پس آن برآیید. پس تمام نیروی تان را جمع کرده و با یک نه گفتن ساده خیال خودتان را راحت کنید. 

مطلب مرتبط: موفقیت در زندگی با تمرین «نه» گفتن

یادتان باشد، شما قرار نیست همیشه به پیشنهادات همکاری یا سرمایه گذاری بر روی پروژه های مختلف جواب مثبت دهید. گاهی اوقات شما اصلا حوصله یک پرونده تازه در میان ده ها پرونده باز در شرکت تان را ندارید. درست به همین خاطر باید گاهی اوقات در طرح و برنامه تان تجدیدنظر اساسی انجام دهید. این کار به شما کمک می کند تا خیلی راحت تر کارتان را انجام داده و دیگر مشکلی بر مشکلات گذشته اضافه نخواهید کرد. 

وقتی یک شرکت منابع مالی محدودی دارد، نباید الکی برای خودش دردسر بخرد. اینطور وقت ها مدیران منتظر بهانه ای هستند تا یک نفر را اخراج کنند. اگر شما دست از پا خطا کنید، اصلا بعید نیست اخراجی بعدی شرکت باشید. پس بهتر است وقتی بودجه شرکت کم است، کمی روی مهارت تان برای نه گفتن به دیگران تمرین کنید. 

به هنگام تعامل با مشتریان بی نهایت سختگیر

برخی از مشتریان طوری رفتار می کنند که انگار همه اعضای یک شرکت به آنها بدهکار هستند و جریان امور حتما باید طوری پیش برود که آنها خوش شان می آید. قبول دارم خدمات مشتری باید طوری باشد که تا حد امکان مشتریان در کنار برند شما بمانند، اما از یکجایی به بعد دیگر نمی توانید کارتان را مدیریت کنید. بنابراین بهتر است در مواجهه با مشتریانی که دائما از کارتان ایراد می گیرند، خیلی راحت سراغ بقیه مشتریان بروید. اینطوری کارتان راحت تر از گذشته شده و دیگر لازم نیست خیلی به خودتان سخت بگیرید. 

آیا تا حالا فکر کرده اید مرز میان مشتریان معمولی با آنهایی که الکی سختگیر هستند، چیست؟ معمولا کارآفرینان تا یک مشتری کمی مته به خشخاش می گذارد، دور آن را خط می کشند. بعضی دیگر نیز تا جای ممکن تلاش می کنند تا مشتریان را راضی نگه دارند. ما در روزنامه فرصت امروز هر دو جهتگیری فوق را نادرست می دانیم. در عوض شما باید چند تا معیار اساسی برای خودتان داشته باشید. داوری مشتریان براساس این معیارها ایده های بهتری در اختیار شما قرار خواهد داد. اینطوری شما می توانید بدون هیچ دردسری مشتریان را مورد ارزیابی قرار داده و آنهایی که بی خود و بی جهت سختگیر هستند، شناسایی کنید. 

یادتان باشد، شما در هر حالتی باید رفتار درست و حرفه ای با مشتریان داشته باشید. حتی اگر روند کارها به طور پیش می رود که قصد ادامه تعامل با مشتری موردنظر را ندارید، باید این نکته را در قالبی کاملا محترمانه به او منتقل کنید. وگرنه خیلی زود کارتان به مشکل خورده و در شبکه های اجتماعی داستان برخورد بدتان با آب و تاب دست به دست خواهد شد. 

از آنجایی که این روزها شبکه های اجتماعی تاثیر بسیار زیادی بر روی ذهن مخاطب دارد، شما نمی توانید نسبت به آن بی خیال باشید. به زبان خودمانی، الان کسب و کار شما زیر ذره بینی به نام پلتفرم های اجتماعی قرار دارد. به همین خاطر اگر حواس تان نباشد، خیلی زود اوضاع تان به هم ریخته و دیگر شانسی برای اثرگذاری بر روی مخاطب نخواهید داشت. 

توصیه ما برای قطع همکاری با یک برند با مشتری ارائه یک توضیح مختصر و سپس پایان بندی ماجراست. با این روش حداقل یک توضیح درست به مخاطب داده اید و سپس کار را تمام کرده اید. گاهی اوقات عملکرد بدون توضیح برندها حسابی اعصاب مشتریان را خُرد می کند. به همین خاطر شما باید همیشه نیم نگاهی به یک توضیح هرچند مختصر داشته باشید تا کارتان به هم نریزد. 

درخواست اضافه کاری

همه ما زندگی شخصی خودمان را داریم و چه بسا دردسرهای آن حسابی زیاد باشد. به همین خاطر خیلی وقت ها آدم حوصله یا حتی وقت لازم برای رسیدگی به کارهای اضافی در محل کار را ندارد. چه بسا شما همین حالا هم کلی کار عقب افتاده دارید که باید تا آخر ماه همه را مدیریت کنید. در چنین شرایطی دردسرهای زندگی شخصی نیز برنامه آدم را حسابی فشرده می کند. بنابراین دیگر جایی برای اضافه کاری باقی نخواهد ماند. حالا اگر با درخواست مکرر یکی از همکاران یا مدیران شرکت برای اضافه کاری رو به رو شدید، باید مهارت تان در زمینه نه گفتن را به رخ بکشید. 

اگر شما در سناریوی بالا توانایی نه گفتن به دیگران را نداشته باشید، خیلی زود مجبور می شوید به جای دیگران کارهای سنگینی را انجام دهید. حتی اگر کارهای موردنظر ساده هم باشد، شما با یک برنامه کاری فشرده به آنها نخواهید رسید. به همین دلیل بهتر است کمی هم که شده روی شانه خالی کردن از اضافه کاری یا همان نه گفتن کار کنید. 

وقتی شما در برابر درخواسته ای دیگران پاسخ منفی می دهید، بقیه نگاه شان به وضعیت شما جلب خواهد شد. اینطوری اگر تحت فشار کاری زیادی باشید، احتمالا مدیران به خودشان آمده و کمی به فکرتان خواهند افتاد. خب از یک کارمند که نمی توان انتظار کار بی وقفه و رضایت شغلی بالا به طور همزمان داشت. به همین خاطر شما باید کمی هم که شده اوضاع تان را مدیریت کنید تا کار خیلی بیخ پیدا نکند. 

مطلب مرتبط: مهارت های ضروری برای کارآفرینان؛ راهنمایی برای تازه کارها!

سخن پایانی

تعامل با دیگران در محل کار امر بی نهایت مهمی محسوب می‏ شود. با این حال شما باید در این زمینه اوضاع خودتان را هم مدنظر داشته باشید. به همین خاطر توانایی نه گفتن در دنیای کسب و کار کاملا ضروری است. ما در این مقاله سعی کردیم برخی از مهمترین نکات در این راستا را به شما گوشزد کنیم. حالا دیگر شما یک راهنمای خوب برای شروع کارتان در این زمینه دارید. یادتان باشد، برای شروع بهتر است با دوستان تان یک وضعیت تمرینی را ایجاد کنید. اینطوری آمادگی بهتری برای نه گفتن به دیگران در شرایط واقعی خواهید داشت.

من و همکارانم در روزنامه فرصت امروز امیدواریم نکات مورد بحث در این مقاله کمکی هرچند کوچک به شما برای آشنایی با راهکارهای نه گفتن در محل کار کرده باشد. مثل همیشه اگر سوالی درباره نکات مورد بحث در مقاله داشتید، ما همیشه آماده پاسخگویی به شما هستیم. پس تعارف را کنار گذاشته و سوالات تان را با ما در میان بگذارید. 

منابع:

https://hbr.org

https://aircall.io