آیا کسی را سراغ دارید که دوست داشته باشد برای همیشه در یک جایگاه و موقعیت شغلی به کارش ادامه دهد؟ معمولا کارمندانی که با سختی در مصاحبه استخدامی قبول می شوند، بعد از مدتی انتظار دارند پست سازمانی شان ارتقا پیدا کند. خارج از ساختار سازمانی نیز این اتفاق به چشم می خورد. مثلا بازیگری که در ابتدای راه نقش های جزئی را ایفا می کند، به مرور زمان انتظار دارد پیشنهادات بزرگ از راه برسند. کافی است به تجربه شخصی تان مراجعه کنید تا به خوبی اهمیت ارتقای شغلی را درک کنید.
وقتی شما در سازمانی کار می کنید که برنامه ای دقیق برای ارتقای شغلی کارمندانش دارد، به مرور زمان انگیزه آدم برای یادگیری مهارت های تازه و تبدیل شدن به گزینه ای مناسب جهت تصدی پست های بالاتر افزایش پیدا می کنند. فکر می کنم حالا سعی و تلاش بی پایان کارمندان در برندهای بزرگ به سوی یادگیری مهارت های متعدد را درک کنید!
ارتقای شغلی فرآیندی است که طی آن یک فرد در سازمان یا کسب و کار خود به موقعیت شغلی بالاتری دست می یابد. این فرآیند می تواند شامل افزایش حقوق، اختیارات، مسئولیت ها و وظایف مدیریتی باشد. ارتقای شغلی معمولا برای کسب و کارها بدل به چالشی تمام عیار می شود؛ چراکه هیچ برنامه ای برای این کار نداشته و انتظار هم ندارند از سوی کارمندان فشاری از این بابت احساس کنند.
اگر شما هم برنامه ای برای ارتقای شغلی کارمندان تان ندارید، این مقاله نه تنها درک تان نسبت به موضوع را توسعه خواهد داد، بلکه چراغ راهی برای طراحی درست برنامه ارتقای شغلی خواهد بود. پس با ما همراه باشید تا برخی از مهمترین نکات در این رابطه را مرور کنیم.
بد نیست بحث مان را با بررسی مزایای ارتقای شغلی برای کارمندان شروع کنیم. خب این استراتژی باید مزایای خاصی برای کارمندان داشته باشد که تا این اندازه طرفدارش هستند، مگر نه؟
گاهی اوقات معیار اصلی کارمندان در ارتقای شغلی افزایش حقوق است. این امر به آنها کمک می کند آخر هر ماه درآمد بیشتری داشته و بالطبع قدرت خریدشان افزایش پیدا کند. احتمالا شما هم در طول زندگی حرف های تان وقتی حقوق تان بیشتر شدن، حسابی خوشحال شده اید بنابراین طبیعی است که همه دنبال این تغییر کلیدی باشند.
صرف نظر از بعد مالی قضیه، ارتقای شغلی پرستیژ و جایگاه ویژه ای به افراد می دهد. کارمندی را در نظر بگیرید که پس از چند سال به عنوان مدیر میانی شرکت انتخاب می شود. بی شک جایگاه یک مدیر با کارمند عادی تفاوت زیادی دارد. به همین خاطر کارمندان در کسب و کارها تمام تلاش شان را می کنند تا موقعیت سازمانی بهتری به دست بیاورند. اینطوری میزان رضایت افراد از خودشان نیز به طور چشمگیری بیشتر خواهد شد.
آخرین نکته ای که درباره کارمندان باید مدنظر قرار گیرد، مسئله مربوط به رضایت فرد از خودش است. وقتی شما سال های سال در یک موقعیت تکراری کار می کنید، به مرور نه تنها انگیزه تان برای ادامه کار کاهش می یابد، بلکه اعتماد به نفس تان هم یک سقوط آزاد همه جانبه را تجربه خواهد کرد.
مطلب مرتبط: 5 راهکار برای افزایش شانس ارتقای شغلی
فکر می کنم نکات مورد بحث در این بخش به خوبی دلیل جذابیت ارتقای شغلی برای کارمندان را نشان داده است. با این حال هنوز معلوم نیست چرا کسب و کارها باید تن به چنین اقدامی دهند. ما در بخش بعد سعی می کنیم این معما را هم حل کنیم.
هر استراتژی برای کسب و کارها نیز باید فایده ای داشته باشد. صرف نظر از وضعیت کارمندان، درک مدیران ارشد شرکت نیز مهم است.
ما در این بخش قصد داریم از چشم انداز مدیران ارشد کسب و کار اوضاع را بررسی کنیم. اولین نکته ای که فرآیند ارتقای شغلی را برای مدیران جذاب می کند، بحث افزایش بهره وری نیروی انسانی است.
بسیاری از مدیران بحران های بسیار عمیقی در زمینه تقویت عملکرد کارمندان دارند. در شرایطی که شما در بازارهای رقابتی حضور دارید، آخرین بلایی که آدم انتظارش را دارد، مسئله کاهش کارایی کارمندان است. در این میان با طراحی یک برنامه اصولی برای ارتقای سازمانی امکان فرار از چنین مشکلی فراهم می گردد.
مسئله مهم دیگری که باید بدان توجه کرد، حفظ کارکنان باتجربه و حرفه ای است. این امر به کسب و کارها کمک می کنند تا به جای صرف هزینه گزاف برای استخدام نیروی با استعداد، کارمندان شان را بدل به نیروی حرفه ای کنند.
این روزها کسب و کارهایی که توانایی حفظ نیروی کارشان را دارند، در افق بلندمدت فرصت بیشتری برای توسعه منابع انسانی خواهند داشت. البته چنین هدفی فقط با خیال بافی محقق نمی شود. در عوض باید دست به کار شده و برنامه ای برای ارتقای شغلی کارمندان تان بچینید.
عوامل موثر در ارتقای شغلی
حالا که مزایای ارتقای شغلی برای هر دو طرف درگیر در سازمان را بررسی کردیم، نوبتی هم باشد باید سراغ عوامل موثر در ارتقای شغلی حرف بزنیم. اصلا براساس چه معیارهایی باید کسی را از موقعیت شغلی اش به سوی پست بهتری هدایت کنیم؟
بی شک هر تصمیمی در سازمان همراه با شبهه و سوالات زیادی خواهد بود. اگر شما نتوانید دلایل ارتقای شغلی یک یا چند نفر از کارکنان را به خوبی بیان کنید، خیلی زود اوضاع سازمان به شدت به هم می ریزد.
عوامل متنوعی در ارتقای شغلی دخیل هستند. برخی از مهمترین عوامل در این میان به این شرح هستند:
• مهارت و دانش: داشتن مهارت و دانش های مورد نیاز برای موقعیت شغلی بالاتر، یکی از مهمترین عوامل موثر در ارتقای شغلی است. وقتی شما کارمندی را دم دست دارید که فراتر از حد نیاز مهارتش را افزایش داده، دیگر نباید او را در موقعیت فعلی به کار گیرید. مثلا بازاریابی را در نظر بگیرید که علاوه بر بحث تولید محتوا در زمینه سئو و روابط عمومی نیز مهارت بالایی دارد. بی شک در یک ساختار سازمانی برای انتخاب مسئول تیم بازاریابی هیچ کس شایسته تر از این بازاریاب با انگیزه قصه مان نخواهد بود. حالا اگر یکهو فردی به عنوان مسئول بازاریابی انتخاب شود که هیچ مهارتی ندارد، احتمالا خیلی زود صدای همه درمی آید.
• عملکرد: عملکرد خوب و قابل قبول در شغل فعلی یکی دیگر از عوامل موثر در ارتقای شغلی است. آیا فردی که مورد نظر شماست، در موقعیت فعلی اش عملکرد خوبی از خود برجای گذاشته است؟ گاهی اوقات مدیران فقط به مدت زمان حضور یک فرد در شرکت و مدارک آموزشی اش توجه می کنند. خب کسی که دکترا دارد و کلی کلاس مهارت آموزی شرکت کرده، اگر نتواند عملکرد خوبی از خودش ارائه دهد بی شک به درد پست های بالاتر نخواهد خورد. معیار شما در ارتقای شغلی باید کمی هم شامل عملکرد فعلی افراد باشد. وگرنه دو دستی برندتان را در چاله می اندازید.
• تجربه: داشتن تجربه کاری مرتبط با موقعیت شغلی بالاتر، می تواند شانس ارتقا را افزایش دهد. هرچه تجربه یک فرد در حوزه ای بیشتر باشد، احتمالا راه و چاه را نیز بهتر می شناسد. به همین خاطر سپردن کارها به او گزینه ای بی نهایت جذاب خواهد بود. به طوری که خیلی از مدیران تنها معیارشان برای ارتقای شغلی همین یک نکته است.البته مدیران باهوش همیشه معیارهای ترکیبی را دنبال می کنند. بنابراین بد نیست در کنار بقیه مواردی که درباره شان حرف زدیم، نیم نگاهی هم به تجربه افراد داشته باشید.
• رفتار و اخلاق حرفه ای: رفتار و اخلاق حرفه ای مناسب می تواند تصویر مثبتی از فرد در ذهن مدیران ایجاد کند. بی شک هیچ کس دوست ندارد کارمندی که همیشه در دفتر کار دردسرساز می شود، به عنوان مدیر بخش انتخاب کند. اینطوری عملا شرایط برای ترک شرکت از سوی بقیه کارمندان فراهم خواهد شد. ما در روزنامه فرصت امروز معتقدیم اخلاق و رفتار حرفه ای حتی از مهارت های تخصصی افراد نیز مهمتر است؛ چراکه بدون رفتار حرفه ای عملا امکان مدیریت یک مجموعه از دست می رود. ماجرا جالب شد، نه؟
• انگیزه و اشتیاق: انگیزه و اشتیاق برای پیشرفت در شغل، می تواند به فرد کمک کند تا فرصت های ارتقا را شناسایی و از آنها استفاده کند. معمولا همه ما همکارانی داشته ایم که با شور و شوق زیادی مشغول به کار شده اند. این دسته از افراد پتانسیل زیادی برای ترقی در ساختار شرکت دارند. بنابراین اگر به دنبال تعیین معیار برای ارتقای شغلی هستید، بد نیست کمی به انگیزه افراد برای فعالیت توجه کنید. اینطوری اطلاعات خوبی دستگیرتان خواهد شد.
مطلب مرتبط: 5 نکته ای که قبل از درخواست ارتقای شغلی باید مورد توجه قرار دهیم
شیوه مناسب ارتقای شغلی
ما در این بخش قصد داریم یک شیوه یا دستورالعمل استاندارد برای ارتقای شغلی در سازمان به شما معرفی کنیم. نکات مورد بحث در این بخش نه تنها خیلی ساده و سرراست هستند، بلکه براساس نوعی جمع بندی از تمام گفته های قبل گردآوری شده اند. پس با ما همراه باشید تا چراغ راه تان در مسیر ارتقای شغلی را پیدا کنید.
تعیین معیارهای ارتقا
سازمان ها و کسب و کارها باید معیارهای مشخصی برای ارتقای شغلی تعیین کنند. این معیارها باید براساس عوامل موثر در ارتقای شغلی، مانند مهارت ها، دانش، عملکرد، تجربه، رفتار و اخلاق حرفه ای، تدوین شوند. به علاوه، این معیارها باید به طور شفاف و واضح به کارکنان اعلام شوند تا آنها بدانند که برای ارتقای شغلی باید چه کاری انجام دهند.
ما در بخش های قبلی برخی از عوامل و معیارهای مهم در این راستا را به اتفاق شما مورد بررسی قرار دادیم. بد نیست در ادامه راه از این معیارها را به کارمندان اعلام کنید تا همه متوجه ساز و کار ارتقای سازمانی شوند.
گاهی اوقات کارمندانی که فرصت ارتقای شغلی پیدا نمی کنند کلی سوال برای شان مطرح می شود. اگر معیارهای شما دقیق نباشد، خیلی زود افراد را دچار شک و شبه خواهد کرد. آن وقت دیگر نمی توانید به این سادگی ماجرا را برای دیگران توضیح دهید. اصلا بر فرض که همه کارمندان به حرف های شما گوش دهند، آیا واقعا قصد دارید کلی از زمان تان را صرف توضیح درباره تصمیم تان کنید؟
بررسی عملکرد کارکنان
سازمان ها و کسب و کارها باید به طور مستمر عملکرد کارکنان را ارزیابی کنند. این ارزیابی ها باید براساس معیارهای تعیین شده برای ارتقای شغلی انجام شوند. ارزیابی عملکرد کارکنان می تواند به شناسایی کارکنانی که شایستگی ارتقا را دارند، کمک کند.
مطلب مرتبط: زمان مناسب برای درخواست ارتقای شغلی
متاسفانه خیلی از مدیران ارشد عملا نسبت به ارزیابی اوضاع کارکنان بی توجه هستند. وقتی هم نوبت ارتقای شغلی می رسد، دائما سعی دارند براساس معیارهای نامعلوم کار را جلو ببرند. اگر شما هم چنین تجربه ای دارید، باید فورا استراتژی تان را عوض کنید؛ چراکه با این دست فرمان دیر یا زود همه کارمندان به شما معترض خواهند شد.
فراهم کردن فرصت های رشد
آیا در شرکت شما همه کارکنان فرصت برابر برای ارتقای شغلی دارند؟ این سوالی است که خیلی از کارآفرینان اصلا بدان فکر نمی کنند. اگر در این شرکت برای همه فرصت رشد و یادگیری مهارت های تازه فراهم نباشد، دیگر ارتقای شغلی معنایی نخواهد داشت.
متاسفانه این روزها در بسیاری از موسسات و برندها معیار اصلی برای ارتقای شغلی صرفا سال های حضور در شرکت است. خب اگر در این مدت فرصتی برای یادگیری مهارت های تازه به طرف مقابل نداده باشیم، چطور انتظار فعالیت بهتر در پست های مهمتر را از او داریم؟
شما به عنوان مدیر یک بخش وقتی فرصت های ارتقای شغلی را برای دیگران فراهم کنید، به مرور زمان بدل به یک مدیر حرفه ای خواهید شد. به طوری که همه از شما حرف شنوی داشته و حساب خاصی روی تان باز می کنند. پس خودتان هم باید نسبت به این موضوع انگیزه کافی نشان دهید وگرنه کلاه تان پس معرکه خواهد بود.
سازمان ها و کسب و کارها باید فرصت های رشد و توسعه را برای کارکنان فراهم کنند. این فرصت ها می تواند شامل آموزش های تخصصی، دوره های کارآموزی و مشارکت در پروژه های جدید باشد. فراهم کردن فرصت های رشد و توسعه می تواند به کارکنان کمک کند تا مهارت ها و دانش خود را به روز کنند و شایستگی ارتقا را کسب کنند.
خب وقتی یک کارمند از تمام فرصت هایی که شما فراهم کرده اید، نهایت استفاده را می کند، دیگر چاره ای به غیر از ارتقای شغلی او برای شما نمی ماند.
ایجاد فرهنگ ارتقا
برخی از کارآفرینان خیال می کنند با بحث ارتقای سازمانی دیگر همه اعضای شرکت با هم دشمن شده و هر کسی سعی می کند بقیه را پشت سر گذارد. قبول دارم این نوع نگاه کمی بدبینانه به نظر می رسد، اما گاهی اوقات واقعا مدیران را گرفتار می کند.
ما در روزنامه فرصت امروز معتقدیم برای اجرای درست هر ایده باید ذهنیت و فرهنگ آن نیز جا افتاده باشد. وظیفه شما در این میان جا انداختن فرهنگ خاص سازمانی برای ارتقای شغلی است.
در شرکتی که همه به یکدیگر مضمون باشند، صحبت از اعتماد متقابل خنده دار خواهد بود. به همین خاطر شما به عنوان مدیر باید تمام تلاش تان برای تبدیل فرآیند ارتقای شغلی به یک کار گروهی به خرج دهید.
اجازه دهید از یک مثال ساده استفاده کنیم؛ در یک تیم بسکتبال شاید آخر فصل همه اعضای تیم از باشگاه های بزرگ NBA پیشنهاد دریافت نکنند، اما بدون همکاری نزدیک حتی یک نفر هم فرصت بازی در تیم های خوب را نخواهد یافت. نکته کلیدی در این میان تلاش برای نمایش مهارت های فردی در این همکاری با تمام اعضای تیم است. این دقیقا همان اتفاقی است که در ساختار شرکت نیز باید روی دهد. پس اگر فکر کرده اید با دست روی دست گذاشتن فرهنگ ارتقای شغلی در شرکت تان پا می گیرد، سخت در اشتباهید.
سازمان ها و کسب و کارها باید فرهنگ ارتقا را در بین کارکنان خود ایجاد کنند. این فرهنگ باید به کارکنان این پیام را بدهد که ارتقای شغلی یک امکان واقعی برای آنها است. ایجاد فرهنگ ارتقا می تواند به کارکنان انگیزه دهد تا برای ارتقای شغلی تلاش کنند. به علاوه، شما باید مطمئن شوید کارکنان تان از طریق همکاری با یکدیگر به دنبال ارتقای شغلی هستند. وگرنه در سازمانی که هر کسی راه خودش را می رود، هیچ خبری از موفقیت نخواهد بود.
ارتباط موثر با کارکنان
سازمان ها و کسب و کارها باید با کارکنان خود در مورد فرآیند ارتقای شغلی ارتباط موثر برقرار کنند. این ارتباط می تواند به کارکنان کمک کند تا در مورد فرآیند ارتقای شغلی اطلاعات کسب کنند و بدانند که برای ارتقای شغلی باید چه کاری انجام دهند.
مطلب مرتبط: برای گرفتن ارتقای شغلی چه جملاتی را هرگز نباید بگوییم / چطور درخواست ارتقای شغلی دهیم
بی خبری کارمندان از ساز و کار ارتقای شغلی خیلی وقت ها به ضرر شرکت تمام می شود؛ چراکه کارکنان خیال می کنند هیچ خبری از ارتقای شغلی نیست و به همین خاطر دنبال ارسال رزومه برای برنده ای دیگر می روند. اصلا ریزش نیروی کار ماهر با همین نکات جزئی شروع می شود. پس به جای اینکه الکی به خودتان سخت بگیرید، بد نیست کمی حرفه ای تر ماجرا را دنبال کنید. اینطوری دست کم اطلاعات کارمندان تان درخصوص ارتقای شغلی بیشتر شده و خبری از ریزش نیروی کار حرفه ای تان نخواهد بود.
یک ایده دیگر در این میان گفت وگوی مداوم با کارمندان برای شناسایی حوزه هایی است که بیشترین نیاز را به ارتقای شغلی دارند. اینطوری شما برنامه تان را کاملا هدفمند جلو می برید.
حمایت از کارکنان
کارکنان تا وقتی حمایت کامل شما را حس نکنند، اقدامی برای ارتقای شغلی نخواهند کرد. احتمالا شما هم در کسب و کارهایی مشغول به فعالیت بوده اید که هیچ انگیزه ای در کارکنان برای یادگیری مهارت و ارتقای شغلی ایجاد نمی کنند. خب در این صورت چطور باید انتظار داشت کسی از جای خودش تکان بخورد؟
سازمان ها و کسب و کارها باید از کارکنانی که شایستگی ارتقا را دارند، حمایت کنند. این حمایت می تواند شامل کمک به آنها برای کسب مهارت های جدید، آماده سازی آنها برای مصاحبه های شغلی و معرفی آنها به مدیران ارشد باشد.
حمایت از کارکنان شرکت فقط با اینها امکان پذیر نیست. در عوض شما باید مرخصی های ویژه ای برای کارمندان به منظور شرکت در دوره های آموزشی تهیه کنید. این امر انگیزه افراد برای سعی و تلاش بیشتر را به طور قابل ملاحظه ای افزایش خواهد داد. پس منتظر چه هستید؟ همین حالا دست به کار شده و اوضاع را به سود خودتان تغییر دهید.
هر کاری که به عنوان مدیر یک مجموعه انجام می دهید، بد نیست ذهنیت کارکنان را نیز مد نظر قرار دهید. به همین خاطر استفاده از جلسات مشترک با کارکنان و تلاش برای درک ذهنیت شان ایده کلیدی محسوب می شود. اینطوری شما اطلاعات کاملی درباره انتظارات اساسی کارکنان پیدا می کنید.
سخن پایانی
ارتقای شغلی مسئله ای است که برای بسیاری از کارکنان اهمیت بسیار ویژه ای دارد. به طوری که اگر فرصت ارتقای شغلی در یک شرکت نباشد خیلی زود دور آن را خط کشیده و سراغ فرصت های شغلی مناسب می روند.
ما در این مقاله سعی کردیم چشم انداز وسیعی درباره فرآیند ارتقای شغلی برای تان ترسیم کنیم. در این راستا ابتدا به سراغ مسئله مربوط به مزایای این فرآیند رفتیم. بعد از اینکه مطمئن شدیم ارتقای شغلی نه تنها برای کارکنان، بلکه کسب و کارها نیز مزایایی به همراه دارد، سراغ اصول طراحی یک برنامه منسجم در این زمینه رفتیم.
شما الان اطلاعات و دانش لازم برای ساماندهی به فرآیند ارتقای شغلی در شرکت تان را دارید. این امر به شما کمک می کند تا از نیروی انسانی تان به بهترین شکل استفاده کرده و مقدمات به کارگیری آنها در لایه های مدیریتی را فراهم سازید. به طوری که دیگر نیازی به استخدام مدیر برای شرکت نباشد.
مطلب مرتبط: ارتقای شغلی چه وقت انجام می گیرد؟
من و همکارانم در روزنامه فرصت امروز امیدواریم نکات مورد بحث در این مقاله کمکی هرچند کوچک به شما برای آشنایی با ارتقای شغلی کرده باشد. مثل همیشه اگر سوالی درباره نکات مورد بحث در مقاله داشتید، ما همیشه آماده پذیرش سوالات و راهنمایی شما هستیم. پس تعارف را کنار گذاشته و با ما در ارتباط باشید.
منابع: