«فرصت امروز» قطع روابط سیاسی، اقتصادی 4 کشور عربی با قطر را بررسی می کند / تهدید قطر، فرصت ایران

«فرصت امروز» - از صبح دوشنبه تمام خبرها تحت الشعاع قطع روابط دیپلماتیک چهار کشور عربستان، بحرین، مصر و امارات با قطر قرار گرفته است؛ ماجرایی که می تواند برای ایران فرصتی ویژه تلقی شود. به هر حال قطر کشوری کوچک اما ثروتمند است و طبق گزارش آژانس بین المللی انرژی، نخستین تولیدکننده گاز مایع در جهان است.

همچنین بر اساس گزارش کمیسیون کشاورزی اتاق تهران، میزان واردات قطر در سال ٢٠١٦ حدود ٢٥ میلیارد دلار بوده که البته ایران سهم عمده ای از آن نداشته است. بنا به آمارهای موجود، سهم ایران از بازار 4 تا 5 میلیارد دلاری قطر در سال گذشته تنها 165 میلیون دلار بوده است.

چالش های پیش روی اقتصاد قطر

چهار کشور عربستان سعودی، مصر، بحرین و امارات، ضمن قطع روابط دیپلماتیک با قطر، مرزهای هوایی، دریایی و زمینی خود را به روی قطر بسته اند و عملا این کشور کوچک اما ثروتمند و تاثیرگذار را در محاصره قرار داده اند؛ محاصره ای که تنها راه خروج از آن برای قطر از ایران می گذرد؛ موضوعی که برای ایران می تواند یک فرصت طلایی اقتصادی باشد؛ فرصتی که پیش از این هم ایران یک بار بعد از تحریم روسیه از سوی اتحادیه اروپا به دست آورد ولی آنچنان که باید و شاید از آن نتوانست استفاده کند؛ اتفاقی که حالا هم می تواند بیفتد و کشورهای دیگری همچون هند و عمان این فرصت را مناسب بیابند.

در زمینه بازرگانی و اقتصادی، ایران می تواند راه را برای خروج قطر از محاصره اقتصادی - ارتباطی فراهم کند و این فرصت بزرگی برای بازرگانان و تجار ایران است که به خصوص در حوزه تامین مواد غذایی و کشاورزی قطر گام بردارند؛ اتفاقی که به رونق بنادر و کشتیرانی ایران به خصوص در بوشهر می انجامد. قطر یک کشور کوچک در شرق شبه جزیره عربستان است و تنها مرز زمینی را با عربستان دارد. سایر مرزهای قطر از طریق دریا با بحرین، امارات و ایران است.

حالا در شرایطی که عربستان، بحرین و امارات مرزهای زمینی، آبی و هوایی خود را روی این کشور بسته اند تنها مرز این کشور به سوی جهان، ایران است؛ اتفاقی که می تواند برای تامین مایحتاج این کشور و دسترسی آن به کشورهای دیگر یک فرصت بزرگ محسوب شود. فقط کافی است به این نکته توجه شود که پیش از این روزانه 600 تا 800 کامیون به صورت میانگین از گذرگاه ابوسمره، مرز زمینی قطر و عربستان، عبور می  کردند و معمولا کالاهای ضروری از جمله تره بار و کالاهای کشاورزی را به قطر می بردند و حالا متوقف شده اند و این می تواند فرصت جدیدی برای تجار ایرانی باشد تا از طریق لنج و دریا کالاهای ضروری را به این کشور برسانند.

روز دوشنبه از جمله تصاویری که بعد از اعمال تحریم از قطر مخابره شد، هجوم مردم به فروشگاه ها برای خرید کالا بود؛ موضوعی که به خوبی نگرانی مردم این کشور را نشان می دهد و حالا ایران می تواند با افزایش صادرات این نگرانی را از بین ببرد. ایران نزدیک به 250 کیلومتر مرز آبی با قطر دارد و از شمالی ترین نقطه خاک قطر، شهر الرویس تا بندر دیر در استان بوشهر حدود 185 کیلومتر فاصله است.

آیا ایران می تواند شریک مهم تجاری قطر شود؟

امارات بزرگ ترین شریک تجاری قطر و عربستان سعودی، دومین شریک تجاری این کشور است. ارزش تبادل تجاری سالانه میان قطر و عربستان سعودی تقریبا 7 میلیارد دلار است و با این شرایط قطر دو شریک بزرگ تجاری خود را از دست خواهد داد و سوال این است که آیا ایران می تواند به مهم ترین شریک اقتصادی قطر تبدیل شود؟

به طور کلی حجم مبادلات تجاری ایران با قطر خیلی زیاد نیست که البته در این میان سهم صادرات بسیار بیشتر از واردات است تا جایی که سایت گمرک ایران در گزارش های واردات ایران اصلا نامی از کشور قطر نبرده است. در مقابل، عمده صادرات ایران به قطر را محصولات معدنی، انواع کفپوش، زعفران و پسته تشکیل می دهند و البته بخشی از این صادرات نیز مربوط به حیوانات زنده است.

جمع بندی

براساس آخرین سرشماری ها جمعیت قطر 2.6 میلیون نفر است که بخش مهمی از آنها را کارگران خارجی تشکیل می دهند. مجله فوربس این کشور را ثروتمندترین کشور جهان معرفی کرده است. قطر بالاترین شاخص توسعه انسانی بین کشورهای جهان عرب را داراست. درآمد بالای گاز و جمعیت کم در این کشور ساختار رفاهی بی نظیری را برای شهروندان قطری ایجاد کرده است.

درآمد سرانه این کشور حدود ۱۳۰ هزار دلار است و این کشور را از نظر این شاخص در رتبه اول جهان قرار می دهد؛ نکته ای که می تواند نشان دهنده بازاری بزرگ و پر سود در این کشور باشد و حالا باید دید آیا ایران می تواند از این فرصت ویژه استفاده کند؟! فرصتی که در سال گذشته نیز با تحریم روسیه از سوی اتحادیه اروپا نصیب ایران شد، اما آنچنان که باید و شاید از آن استفاده نبرد.