سرمایهگذاری در بخش مسکن، یکی از شاخصهای پویایی اقتصادی محسوب میشود. در حال حاضر به گفته کارشناسان، بازار مسکن در رکود به سر می برد و گرانی ایجاد شده در این حوزه، تورم روانی است که بنا بر جریان طبیعی بازار مسکن نبوده است. به گزارش پول نیوز، حال برای بسیاری از کسانی که می خواهند وارد حوزه مسکن شوند این سوال مطرح است که آیا سرمایه گذاری در این بخش سودده خواهد بود یا خیر. در این گزارش تلاش کردهایم با افراد فعال در این حوزه اعم از سازندگان و مشاوران املاک گفت وگو کنیم تا بتوانیم نمایی از این بستر بدهیم.
شما برای آغاز پروژهای ساختمانی، نخستین چیزی که احتیاج دارید زمین است و مواردی مانند پروانه ساخت، مصالح، طرح تفصیلی و... در مرتبههای بعدی قرار میگیرند. وضعیت زمینی که برای ساخت و ساز انتخاب میشود در سوددهی یا ضرردهی پروژه تعریف شده بسیار تأثیرگذار است.
نخستین مسئله مربوط به طرح تفصیلی شهرداری و میزان تراکم گرفتن است که بنا بر موقعیت زمین تعریف میشود. برای مثال اگر شما زمینی بالای 250 مترمربع در اختیار داشته باشید می توانید آپارتمانی بالای 4 طبقه بسازید و اگر بالعکس زمینی با متراژ زیر 250 مترمربع را برای پروژهتان انتخاب کرده باشید، درنهایت می توانید آپارتمانی 4 طبقه بسازید. عوامل بسیاری در تعیین قیمت نهایی زمین مؤثرند.
عوامل مؤثر بر قیمت زمین در تهران
از عوامل مؤثر می توان به مجوز ساخت، کاربری، موقعیت مکانی، متراژ زمین و قرار داشتن در منطقهای مناسب اشاره کرد. برای مثال اگر زمینی متراژ بالایی داشته باشد، قیمت بالاتری در مترمربع خواهد داشت نسبت به زمینی با همان موقعیت و با متراژ پایینتر و نیز اگر زمینی در منطقهای تجاری و شلوغ قرار داشته باشد قیمت بالاتری خواهد داشت و این مسئله در مورد فضای مسکونی بالعکس است.
قیمت زمین در منطقه 7 متنوع و به شرح زیر است (میلیون تومان)
داخل فرعی ها زمین 10 تا 15، بالای عباس آباد 13 تا 18، بر خیابان اصلی از 20 تا 60، خیابان سهروردی قسمت شمالی 80، طرح اصلی سهروردی جنوبی و اطرافش 9 تا 12 و در خیابان اصلی 25.
هزینه ساخت به ازای هر مترمربع به عواملی چند بستگی دارد که مهم ترین آن، زمین است. در مرتبه بعدی هزینه پروانه ساخت، مصالح، نیروی کار و مشاعات قرار میگیرد. هزینه جواز کسب در مناطق مختلف و بنا بر متراژ زمین و موقعیت آن و نیز میزان درخواست طبقات، پارکینگ و... متفاوت است که در شهرداری براساس طرح تفصیلی شهر تهران و دیگر موارد قیمت موردنظر تهیه و تأیید می شود که جدای از هزینه مشاعات آب، فاضلاب و... در نظر گرفته میشود.
قیمت مصالح
قیمت مصالح ساختمانی در بناها كه بخش مهمی از هزینه های وارده به برآورد ساخت و ساز را شامل میشود در بخشهای مختلف تقریباً برابر است و تفاوت چندانی ندارد. این كنار هم گذاشتنهای قیمت مصالح، هزینه ساخت ساختمان را در قسمت مصالح چیزی حدود 0.8 تا یک میلیون تومان را شامل میشود که بنا را بر استفاده از مصالح درجه اول گرفتهایم! كه البته این قیمت متوسط هزینه مصالح است و در قسمتهای بالای شهر كه ساختمانها از كیفیت بالاتری برخوردارند، هزینه های مصالح كه بدون در نظر گرفتن قیمت متوسط به بالا لحاظ میشود، شامل مصالح لوکس هم خواهد شد.
قیمت نهایی آپارتمان
بعد از اینکه ساختوساز به پایان رسید و بعد از محاسبه هزینهای صورت گرفته، قیمت آپارتمان براساس متر مربع تعیین می شود. البته در شرایط کنونی اغلب سازندگان مسکن، وقتی که قصد میکنند آپارتمانی را بسازند، قیمت آپارتمان را در همان منطقه در نظر گرفته و بعد از پایان کار قیمتی بالاتر از آپارتمانهای مجاور ارائه می کنند که این مسئله نیز می تواند در ایجاد قیمت کاذب آپارتمانها نیز تأثیرگذار باشد.
یکی از عوامل دیگر نرخ 0.15 درصدی تورم است که بنا به تغییرات در بازار سرمایه و مسکن پدید نمیآید، بلکه با توجه به تورم آغاز سال جدید بر قیمت مسکن افزوده میشود که از نگاه مشاوران املاک این گرانی بیشتر عاملی روانی دارد تا واقعی. اغلب سازندگان حوزه مسکن معتقد هستند که تصمیمات سازمان شهرداری در گرانی مسکن مؤثر بوده است. مهم ترین مسئله نرخ جواز شهرداری است که بیقاعده افزایش پیدا کرده است.
برای مثال شما برای زمینی با متراژ1200مترمربع در منطقه 7 باید یک میلیارد تومان هزینه پرداخت کنید. الان شهرداری مجوز طبقه ششم برای ساخت نمیدهد اما طرح تجمیع -که براساس آن، دو مال که زمینی کنار هم دارند، دو زمین را یکی کرده و یک ساختمان را برای این دو زمین تعریف میکنند- را هم کنسل کرده است که به دو سازنده یک طبقه تشویقی می داد.
آیا آغاز کردن پروژهای ساختمانی منطقی است
در مورد بازار مسکن و شرایط آن از مشاوران املاک پرسیدیم که عدهای شرایط را بد توصیف کردند و در رکود دانستند. اما گروه دوم نسبت به شرایط بازار مسکن خوشبین بوده و شرایط بازار را بهتر از گذشته توصیف کردند. با توجه به شرایط بازار و پیشبینیهای صورت گرفته از سازندگان مسکن پرسیدیم که آیا شرایط را برای آغاز پروژههای مسکونی مناسب میدانند یا خیر که با پاسخهای متنوعی مواجه شدیم؛ گروه اول معتقد بودند اگر پولی که در این بخش سرمایهگذاری میشود در بانک قرار بگیرد سود بیشتری را برای سرمایهگذار بههمراه خواهد داشت (که گروهی نیز با همین استدلال میگویند اگر سودبانکی پایین بیاید بازار مسکن وضعیت بهتری پیدا خواهد کرد) زیرا وقتی شما ساختمانی را می سازید که بهسرعت تبدیل به پول نمیشود، سرمایه شما به کناری افتاده و درواقع شما متحمل ضرر میشوید.
گروه دوم اما به شرایط خوشبین بوده و بدترین حالت سود را برای سرمایه گذاری در این حوزه 30 تا 40درصد می دانند و از گروهی از سازندگان صحبت به میان میآورند که روی داشتن سودی 200درصدی حساب باز کرده اند.
عدهای نیز ساخت و ساز را امری سودآور دانستند؛ اینکه اگر شما قصد فروختن واحدهای تان را نداشته باشید میتوانید آنها را اجاره بدهید که باز هم سود خواهید کرد. در هر صورت شما چه بخواهید بفروشید و چه بخواهید اجاره دهید سود می کنید.
موردی که تقریباً همه در مورد آن متفق القول بودند این است که خریدوفروش در بازار مسکن نسبت به ساخت و سازی که در بازار می شود در وضعیت بدی قرار دارد و این شرایط به این دلیل برای سازنده بد است که اگر 5 میلیاردتومان در این کار سرمایه گذاری کرده است و به سرعت می خواهد به 10 میلیارد تومانش دسترسی داشته باشد نتواند و این پول به اندازه یک سال بخوابد به صرفه نیست.
مسئله این است که اگر قیمت نهایی و شرایط آپارتمان خوب و ایده ال باشد به سرعت به فروش می رود ولی اگر شرایط مناسب نباشد قیمت بالا، طبیعی است که بالای یک سال فروخته می شود ولی واضح است که اگر طی یک سال قیمت ملک بالا برود شما با قیمت بالا آپارتمان تان را می فروشید و اگر پایین بیاید شما به قیمت پایین تری آن را می فروشید اما مسئله مهم این است که قیمت ملک در دو سال گذشته با امسال یکی نیست و رو به رشد است.
شرایط مسکن رو به رکود است آن هم به دلیل قیمت بالای ملک است اما هنوز مبادلات ادامه دارد، اگر این میزان از مبادلات را نسبت به جمعیت تهران بخواهیم بسنجیم؛ در جنوب شهر چون قیمت ها پایین است مردم خیلی خوب خریدوفروش می کنند چون شما می توانید وام تهیه کنید و با 100 میلیون تومان آپارتمان بخرید اما شما نمی توانید 5 میلیارد تومان قرض بگیرید و آپارتمان در مناطق بالا بخرید.
موردی که ساختمان سازی را تبدیل به امری سودآور یا ضررده می کند زمین است. اگر زمین در متراژ بالا باشد که بتوانید براساس طرح تفصیلی، ساختمانی با طبقات بالاتری بسازید 30 تا 40درصد سود را میتوان از این سرمایه گذاری انتظار داشت که طرح تفصیلی و تراکم گرفتن شامل آیتمهایی چون عرض گذر کوچه، خیابان، متراژ زمین، موقعیت زمین و... میشود.بخش دیگری از سودآوری مربوط به این است که آپارتمان ساخته شده دارای امکانات مناسب و ایدهآل برای به فروش رسیدن باشد.