قطعه‌سازی ماشین‌های سنگین، فرصتی مناسب برای سرمایه‌گذاری

وقتی سخن از خودروسازی و قطعات آن به میان می‌آید اغلب افراد انواع ماشین‌های شخصی و سبک را در ذهن تصور می‌کنند، در حالی که بخش زیادی از حمل و نقل‌های باری و جابه‌جایی‌ها توسط ماشین‌های سنگین در سطح جاده‌ها صورت می‌گیرد. در واقع این خودروها اگرچه توجه قشر کمی را به خود جلب می‌کنند اما میزان تأثیرگذاری آنها در امور حمل و نقل را باید جدی گرفت. خودروهایی که بخشی از طریق واردات و بخش دیگری از طریق مونتاژ در داخل تولید می‌شوند.

تولید قطعاتی که مختص به انواع ماشین‌های سنگین مانند کامیون‌ها، کمپرسی‌ها، خاورها، ماک، بولدوزر و اتوبوس و مینی‌بوس است خطوط تولید مستقلی دارند و بخش زیادی از قطعات این خودروها از دیگر کشورها تأمین می‌شود و در کشور مونتاژ شده و وارد بازار می‌شود، اگر چه در بسیاری زمینه‌ها قطعه‌سازی در ایران پیشرفت خوبی داشته‌ایم، اما همچنان در خصوص برخی قطعات ظرفیت‌های تولید زیادی در کشور وجود دارد. «فرصت امروز» به سراغ یکی از کارآفرینان این حوزه رفته است تا وضعیت بازار و همچنین چگونگی گام نهادن در این عرصه را از نظر بگذراند.

حمید حسنی یکی از فعالان بازار قطعات ماشین‌های سنگین است که با وجود سن کم خود حدود 10سال است، در این زمینه فعالیت می‌کند همچنین فروشگاهی در منطقه بورس قطعات خودرو دارد و معتقد است تسلط وی و همکارانش به بازار و قطعات مورد نیاز توانسته این کارآفرینی را به عمل آورد. تیم پارس صنعت قطعه‌ای پرمصرف را در ماشین‌های سنگین طراحی و تولید کرده‌اند که در نوع خود نوعی کارآفرینی و البته نوآوری محسوب می‌شود، چرا که این قطعه نمونه مشابهی ندارد.

قطعه‌سازی فرصتی ناب برای سرمایه‌گذاری

حمید حسنی، در رشته مکانیک تحصیل کرده و سال‌هاست در بازار فروش و نصب قطعات خودرو فعالیت می‌کند، همین مسئله موجب شده تا علاوه بر تسلط به کار، نیاز بازار را به خوبی بشناسد. وی توضیح می‌دهد: قطعه‌سازی ماشین‌های سنگین در ایران یکی از کارهایی است که چندان توجهی به آن نشده و نه از طرف شرکت‌های خودرو‌سازی و نه دولت حمایت چندانی نمی‌شود. اما این بازار فرصت‌های نابی برای سرمایه‌گذاری دارد که با مقداری تحقیق، فرد هم می‌تواند موجب ارتقا و توسعه صنعت قطعه‌سازی در کشور شود و هم یک سرمایه‌گذاری مطمئن به راه بیندازد.

وی می‌افزاید: یکی از مهم‌ترین مسائلی که در بحث قطعات خودروهای سنگین مدنظر است، بحث گارانتی قطعه است که قطعات وارداتی مشکلات زیادی را برای مصرف‌کننده و البته فروشنده ایجاد کرده‌اند. از این رو بهترین راه حل سرمایه‌گذاری روی تولید قطعات در داخل کشور است. ما تصمیم گرفتیم دست به تولید قطعه‌ای بزنیم که بخش زیادی از آن وارداتی است و همین قطعه وارداتی اغلب چینی است و مشکلات خاص خود را دارد.

کانورتورهای نجات دهنده

حسنی در خصوص کارایی قطعه فوق می‌افزاید: این قطعه (converter) یا تبدیل برق نام دارد، همان طور که از اسم این قطعه مشخص است کارش تبدیل برق 24 ولت خودرو به 12 ولت و افزاینده آمپر 1 به 10 است، درواقع این قطعه فقط برای ماشین‌های سنگین کاربرد دارد، چراکه در ماشین‌های سنگین دو عدد باتری برای تولید برق وجود دارد که برق 24 ولت در تمامی قطعات و اجزای ماشین جریان دارد. در حالی که قالب پخش کننده‌ها در خودرو با برق 12ولت کار می‌کنند. در نتیجه این قطعه برق 24 ولت باتری را دریافت کرده و برای استفاده از پخش رادیو، ضبط و مانیتورهای کوچک کاهش ولت داده و به 12 می‌رساند و در عین حال افزاینده آمپر 1 به 10 است. همین قطعه به این سادگی یکی از قطعات مهم در خودروهای سنگین است که اغلب هم مصرف زیادی دارد و انواع چینی آن بیشتر از شش‌ماه دوام نمی‌آورد.

ایده اولیه طراحی و ساخت

حسنی در خصوص ایده اولیه تولید این قطعه می‌گوید: برق خودرو همیشه یکی از جذاب‌ترین بخش‌های آن برای من بوده، در کنار این علاقه‌مندی بررسی‌های ما مشخص کرد که این قطعه پرمصرف است و چون در تمام ماشین‌هایی که برق 24ولت دارند استفاده می‌شود، همیشه نیاز بازار است اما میزان تولید بسیار کمی در داخل دارد و جالب اینکه نمونه داخلی فروش بیشتری نسبت به نمونه‌های خارجی داشت اما این قطعات داخلی هم از نظر کمی و هم کیفی مشکلات و نواقصی داشت، از این رو با تحقیق و استفاده از دانش فنی تلاش کردیم قطعه جدید را در داخل و با رفع نواقص قبلی طراحی و تولید کنیم.

مزیت‌هایی که برای قطعه ایجاد شد

این کارشناس در ادامه توضیح می‌دهد: وقتی شما برای تولید یک قطعه یا هر کار تازه‌ای سرمایه‌گذاری می‌کنید، بالطبع باید برای آن مزیت‌ها و برتری‌هایی ایجاد کنید تا توان رقابت در بازار را داشته باشد. ما جزو چهار تولیدکننده این قطعه در کشوریم که تولیدات خود را بر مبانی چند تفاوت بنا کرده ایم. در مقایسه با قطعات خارجی ما در طراحی مدار به نکاتی توجه کردیم که نیاز بازار ایران را فراهم کند، در واقع چون ما در کشوری زندگی می‌کنیم که اقلیم‌های مختلفی در آن وجود دارد و ممکن است این قطعه در هر منطقه‌ای از کشور به کار گرفته شود و عمده مشکل سیستم برق خودرو اتصال در هوای مرطوب و و هوای برقی و بارانی است، این قطعه در اتصالات الکتریسیته به صورت خودکار مدار را قطع می‌کند. همچنین بدنه این قطعه را از جنس آلومینیوم ساختیم که تنها فلز برای استفاده وسایل الکترونیکی است، این فلز گرما را خیلی زود از دست می‌دهد و طول عمر قطعه را افزایش می‌دهد، در حالی که سایر نمونه‌ها بدنه پلاستیکی دارند که طول عمر دستگاه را کاهش می‌دهد. همچنین ما ضمانت یکساله تعویض را به مشتری می‌دهیم که اطمینان مشتری را به قطعه‌ای که خریداری می‌کند چند برابر افزایش می‌دهد.

قطعه‌ای تولیدی که اجزای آن وارداتی است

تمام امور مربوط به طراحی و ساخت مدار این دستگاه و همچنین راه‌اندازی کارگاه و انتخاب قطعات داخلی همه به عهده تیم پارس صنعت بوده اما حقیقت این است که این دستگاه تقریبا از 150 قطعه درونی تشکیل شده که تقریبا 50 درصد قطعات تشکیل‌دهنده آن از تولیدات داخلی تأمین می‌شود و مابقی بخش‌ها وارداتی هستند که در زمینه تولید این قطعات جزئی هم می‌توان به خوبی برنامه‌ریزی و سرمایه‌گذاری کرد. حالا که مراحل تولید با موفقیت انجام شده ما به فکر بحث فروش و بازاریابی کار هستیم، اگر چه بخش زیادی سفارش‌های تولید را از قبل گرفته‌ایم اما معتقدیم که با بازاریابی اصولی این قطعه می‌تواند جایگزین تمام قطعات ما به ایرانی و خارجی در بازار شود.

سرمایه‌های مورد نیاز

حسنی در آخر در خصوص سرمایه‌های مورد نیاز برای تولید قطعات خودرو می‌گوید: با توجه به اینکه شما بخواهید روی چه قطعه‌ای کار کنید و چه قطعه‌ای را تولید کنید، مبالغ سرمایه‌گذاری بسیار متغیر است، حجم تولید هم از مهم‌ترین فاکتورهای تأثیر‌گذار بر میزان سرمایه است. در بازار امروز فردی با 20 میلیون سرمایه اولیه کار می‌کند و یک قطعه ساز دیگر بالای چند میلیارد سرمایه‌گذاری کرده است. بهترین توصیه به سرمایه‌گذار این است که ابتدا بازار را بررسی کرده و نیازسنجی کند و پس از مشخص کردن مسیر با در نظر گرفتن حجم تولید امکانات خود را بسنجد.

اما به‌نظر من این کار بیش از سرمایه مالی نیاز به دانش فنی دارد، دانشی که فرد دارد می‌تواند برای قطعه مزیت بیافریند و آن را در بازار رقابت‌پذیر کند، در خصوص کار ما بیشتر از هرچیزی تجربه و دانش فنی عامل موفقیت شد، اما در ابتدا حدود 50 میلیون سرمایه مالی داشتیم و یک کارگاه حدودا 100متری که کار شروع شد. سه نفر نیروی انسانی فعال در کارگاه فعالیت می‌کنند که در حال حاضر حدودا 500 عدد در ماه را براساس سفارش تولید می‌کنیم اما انتظار داریم این تعداد در سال آینده به 700 تا 1000 دستگاه درخواست برسد.