وجود تشابه در محصولات داخلی موضوعی تازه نیست. معمولا یکی از شرکتها محصول تازهای را تولید و مابقی شرکتها از آن کپی میکنند. این اتفاق به ضعف کشور ما در توسعه محصول بازمیگردد. اتفاقی که تا به امروز جز برخی کارشناسان، کسی غصه آن را نخورده است. وقتی به فروشگاه برای خرید میروید، با قفسههایی مواجه میشوید که پر از محصولاتی است که از لحاظ شکل و طعم شبیه هم هستند، البته این موضوع باعث راحتی مشتری در انتخاب میشود و او را از سردرگمی نجات میدهد.
چندی پیش وقتی برای خرید به فروشگاه محل رفته بودم، در قفسه شکلات و بیسکویتها متوجه سه محصول مشابه از سه شرکت متفاوت شدم. هر سه محصول تا حدودی ظاهر شبیه هم داشتند، ولی بستهبندی آنها با یکدیگر متفاوت بود. از سرکنجکاوی هر سه را خریدم تا متوجه شوم این سه براساس چه قابلیتی میتوانند مشتری را به سمت خود جذب کنند. این محصولات از شرکتهای فرمند، شیرین عسل و باراکا بودند، شرکتهایی که در حوزه تولید بیسکویت و شکلات نامی آشنا برای مشتری هستند. محصول حاوی بیسکویتی است که روی آن یک تکه شکلات تلخ قرارگرفته است.
محصولی با طعم خوب
و بستهبندی ضعیف
پارایسو نام محصول فرمند است. به نظر میرسد شرکت فرمند این محصول را به فاصله کمی زودتر از بقیه شرکتها به بازار داده است. این محصول در بستهبندی کوچک و بزرگ در بازار موجود است. محصول هم شکلات مرغوبی دارد و هم بیسکویت آن طعم خوبی دارد اما بستهبندی و شیوه استفاده آن کمی ضعیف است. مصرف این محصول به خاطر شکلات به کار رفته در آن برای تابستان چندان مناسب نیست، چون بهخاطر حرارت شکلات آب میشود و جدا کردن بیسکویتها از هم مشکل.
در این بستهبندی، بیسکویتهای شکلاتدار با تقسیمبندی سه تایی از هم جدا شدهاند ولی در این تقسیمبندی سه عدد از این شکلاتها روی هم قرار گرفتهاند که بر اثر گرما این شکلاتها بههم میچسبند و مصرفکننده موقع مصرف باید مراقب باشد شکلات از بیسکویت جدا و دستهایش آغشته به شکلات نشود. به هرحال شرکت این نکته را باید درنظر بگیرید که مصرفکننده همیشه در هوای خنک این محصول را نگهداری نخواهد کرد. طعم این محصول تاحدودی این نقطه ضعف را پوشانده ولی اگر این مشکل نیز حل شود، مصرف این محصول دلنشینتر خواهد شد.
بستهبندی خوب با طعمی نه چندان خوب
شرکت باراکا با همان شمایل محصول فرمند، محصولی را با نام شوکوبیسکویت به بازار عرضه کرده است. این شرکت به خاطر پایین بودن قیمت محصولاتش همیشه حضور چشمگیری در فروشگاهها دارد. محصول شوکو بیسکویت این شرکت از لحاظ طعمی به پای محصول فرمند نمیرسد اما این ضعف را با بستهبندی شکیل خود پوشش داده است.
شرکت محصولی را که براثر گرما مصرف آن سخت بود در بستهبندیهای بهتری به بازار عرضه کرده است. تک تک شوکوبیسکویتها در بستهبندی مجزایی قرار گرفته و سپس دربستهبندی بزرگتر و زیباتری جاگرفته است. مصرف این محصول به دلیل نوع بستهبندی آن راحتتر از محصول فرمند است اما طعم آن به دلیل نوع شکلاتی که به کار رفته مرغوبیت محصول فرمند را ندارد.
طعم و طرحی متفاوت برای محصولی مشابه
شرکت شیرین عسل نیز محصولی مشابه با شرکتهای فرمند و باراکا ارائه داده است، ولی محصول این شرکت تفاوتهایی با رقبای خود دارد. شیرین عسل اسم محصول خود را امپایر (Empire) انتخاب کرده است. بستهبندی این محصول نیز مانند بستهبندی فرمند است و بیسکویتهای شکلاتدار روی هم قرار گرفتهاند و این مسئله مصرف را کمی سخت کرده است. تنها تفاوت بستهبندی این شرکت کاوری پلاستیکی است که روی شکلاتهای داخل بستهبندی قرار گرفته است. شکلات تلخ بهکار رفته دراین محصول مرغوبیت خوبی دارد. تفاوت اصلی این محصول با محصولات مشابه تصاویر نقش بسته روی شکلات این محصول است.
روی شکلات این محصول تصاویری از آثار باستانی شیراز و اصفهان نقش بسته که باعث جذابیت بستهبندی شده است. اگر این محصول صادراتی باشد با این شیوه، شرکت توانسته آثار باستانی از کشور خود را نیز معرفی کند.
تلاش برای جذب مشتری
این سه شرکت با اینکه محصولات مشابهی را به بازار دادهاند ولی درتلاش برای جذب مشتری به سمت محصول خود بودهاند. هر کدام به طریقی این جذابیت را در محصول ایجاد میکنند، یکی در بستهبندی و دیگری در طعم و طراحی محصول. این همان اتفاقی است که کمتر در بازار داخلی رخ میدهد و شرکتها به راحتی از روی دست هم کپی میکنند و محصولاتی مشابه را بدون هیچ تغییری به بازار ارائه میدهند.