روش های مدیریت تیم های کاری دارای تنوع فرهنگی

فرض کنید وارد استادیوم نیوکمپ می شوید؛ اینجا پای بارسلونایی در میان است که به بهترین شکل تنوع جهانی را در فوتبال به نمایش می گذارد. از یک مهاجم لهستانی گرفته تا یک مدافع اسپانیایی، از یک هافبک هلندی تا یک گلر آلمانی؛ همه در کنار هم مثل قطعات یک پازل بزرگ تصویری از هماهنگی و قدرت را می سازند. درست مثل این تیم، شرکت ها هم امروز پر از کارمندانی هستند که از نقاط مختلف دنیا با فرهنگ، زبان و ذهنیت های گوناگون کنار هم جمع شده اند تا گل بزنند، البته در دنیای کسب وکار!

این تنوع مزیت بزرگی است؛ چراکه هر فرهنگ و ملیتی زاویه دید و مهارت های خاص خودش را به میز کار می آورد. وقتی یک هندی، سوئدی و ژاپنی کنار هم روی پروژه ای کار می کنند، نتیجه اش می تواند شاهکار باشد. چرا؟ چون نگاه های مختلف به یک مسئله، راه حل هایی خلاقانه و بی سابقه خلق می کنند، اما بیایید صادق باشیم. مدیریت این تنوع همیشه هم ساده نیست. اینکه بخواهید یک تیم متشکل از فرهنگ های مختلف را به هماهنگی برسانید، چیزی شبیه به حل کردن یک مکعب روبیک است. اگر یک گوشه را درست کنید، شاید طرف دیگرش به هم بریزد. چون هر فرهنگ قوانین، ارزش ها و حتی طنز خاص خودش را دارد.

تصور کنید یک جلسه برگزار کرده اید و یکی از اعضای تیم که اهل ژاپن است، به خاطر احترام به شما سکوت می کند، اما از طرف دیگر، یک همکار آمریکایی شاید بدون هیچ تعارفی نظرات خودش را بگوید و حتی انتقاد کند. حالا شما مانده اید وسط این دو فرهنگ، مثل یک داور که باید بازی را در مسیر درست نگه دارد یا حتی فرض کنید به تیمی با دو کارمند از کشورهای مختلف وظیفه ای داده اید. یکی اهل آلمان است و دقیقا به زمان و ساختار اهمیت می دهد. دیگری از ایتالیاست که کمی آزادانه تر با زمان برخورد می کند. چطور باید این دو نگرش را با هم هماهنگ کنید؟

این مسائل نشان می دهد که مدیریت تیم های چند فرهنگی به مهارت های خاصی نیاز دارد. درست مثل سرمربی بارسلونا که باید از هر بازیکن در جای درست استفاده کند، شما هم به ابزارهایی نیاز دارید که این تیم چند رنگ را تبدیل به یک ماشین موفقیت کنید. ما در ادامه، روش هایی برای این کار بررسی می کنیم که می توانند شما را به یک مدیر جهانی و موفق تبدیل کنند. پس با ما همراه باشید تا موضوع را هرچه دقیق تر زیر ذره بین ببریم.

تقویت ارتباطات شفاف

اولین قانون در مدیریت تیم های چند فرهنگی چیزی است که می توانیم آن را قانون طلایی شفافیت در ارتباطات بنامیم. تصور کنید که دارید یک ایمیل برای تیم خود می نویسید و ناگهان می فهمید که نصف تیم با زبان انگلیسی به عنوان زبان دوم کار می کنند. حالا چطور مطمئن شوید که پیام شما درست فهمیده می شود؟ شفافیت در ارتباطات به این معناست که باید حرف های تان را واضح، ساده و بدون پیچیدگی های غیرضروری بیان کنید. اگر می خواهید یک دستورالعمل ارسال کنید، به جای استفاده از اصطلاحات بومی یا طنزهای فرهنگی، از جملاتی استفاده کنید که همه بتوانند آن را درک کنند. برای نمونه، به جای اینکه بگویید «باید این کار را مثل آب خوردن انجام دهید»، بهتر است از عبارت «این وظیفه ساده و سریع انجام شدنی است» استفاده کنید.

مطلب مرتبط: چالش مدیریت تیم های کاری؛ مهارت های مخصوص مدیران

یکی از بهترین راه ها برای تقویت ارتباطات استفاده از ابزارهای دیجیتال است. مثلاً در جلسات آنلاین همیشه از قابلیت زیرنویس یا چت برای شفاف سازی استفاده کنید. این ابزارها کمک می کنند تا کسی احساس نکند چیزی از بحث را از دست داده است. علاوه بر این، برای ارتباطات موثر باید به زبان بدن و لحن صحبت خود هم توجه کنید. ممکن است در بعضی فرهنگ ها حرکتی که شما برای تاکید استفاده می کنید، نشانه بی احترامی باشد. یا شاید لحن شوخ طبعانه شما برای یک فرهنگ دیگر جدی و حتی بی ادبانه تلقی شود. نهایتا شفافیت ارتباطات به این معنا نیست که باید همه چیز بی روح باشد. بلکه باید مطمئن شوید که پیام شما با احترام به فرهنگ های مختلف تیم، به درستی منتقل می شود. این کار باعث ایجاد اعتماد و هماهنگی در تیم می شود و مسیر موفقیت را هموار می کند.

درک تفاوت های فرهنگی

اگر بخواهید تیمی از فرهنگ های مختلف را مدیریت کنید، اولین قدم این است که بدانید همه مثل شما فکر نمی کنند. این یک قانون طلایی است. تصور کنید یک کارمند از خاورمیانه دارید که به ارتباطات غیررسمی و خودمانی علاقه دارد و یک کارمند اهل اسکاندیناوی که کاملا رسمی و ساختارمند است. اگر شما بخواهید با هر دو به یک روش رفتار کنید، احتمالاً به مشکل برمی خورید.

درک تفاوت های فرهنگی به این معناست که باید درباره ارزش ها، سنت ها و رفتارهای خاص هر فرهنگ یاد بگیرید. مثلا در بعضی فرهنگ ها جلسات کاری فقط برای تصمیم گیری هستند، در حالی که در فرهنگ های دیگر این جلسات بیشتر برای بحث و همفکری برگزار می شوند. همچنین ممکن است در بعضی کشورها مکث در صحبت کردن نشانه احترام باشد، درحالی که در کشور دیگری همین مکث به عنوان عدم اطمینان تلقی شود.

یکی از راه های عالی برای درک تفاوت های فرهنگی آموزش است. شما می توانید کارگاه های آموزشی ترتیب دهید که اعضای تیم با فرهنگ یکدیگر آشنا شوند. حتی بهتر از این، از خود اعضای تیم بخواهید که درباره فرهنگ خود صحبت کنند. این کار نه تنها دانش شما را افزایش می دهد، بلکه باعث ایجاد ارتباط عمیق تر بین اعضا می شود. شما باید درک کنید که تعارضات فرهنگی اجتناب ناپذیرند، اما به جای اینکه آنها را به یک مشکل بزرگ تبدیل کنید، از آنها به عنوان فرصتی برای یادگیری و رشد استفاده کنید. مثلاً اگر دو نفر از اعضای تیم به خاطر تفاوت های فرهنگی به اختلاف خوردند، این فرصت خوبی است تا درباره تفاوت های آنها بیشتر بدانید و راه حل های خلاقانه ای ارائه دهید. بی شک درک تفاوت های فرهنگی به شما کمک می کند تا نه تنها یک مدیر موفق باشید، بلکه تیمی بسازید که هر عضو آن احساس ارزشمندی کند. این درک، پایه ای است برای ایجاد یک محیط کاری که همه در آن احساس راحتی و احترام داشته باشند.

مطلب مرتبط: فرهنگ همکاری متقابل: به وقت کوک کردن ساعت کسب و کار

ایجاد ارزش های مشترک

تصور کنید که دارید یک سمفونی ارکستر را رهبری می کنید. هر نوازنده ساز خودش را دارد، اما برای اینکه موسیقی زیبایی خلق شود، باید همه به شما نگاه کنند. در تیم های چند فرهنگی هم، شما به یک رهبر یا هماهنگ کننده نیاز دارید: این نقش نه تنها برعهده شماست، بلکه باید از طریق ارزش های مشترک تقویت شود.

ایجاد ارزش های مشترک به این معناست که شما باید اصول و اهدافی را تعریف کنید که همه اعضای تیم، صرف نظر از فرهنگ شان، بتوانند با آنها ارتباط برقرار کنند. ارزش هایی مثل احترام، شفافیت، همکاری و خلاقیت می توانند پایه ای برای هماهنگی تیم باشند. برای تعریف این ارزش ها بهترین روش این است که اعضای تیم را در فرآیند تصمیم گیری مشارکت دهید. از آنها بپرسید که چه ارزش هایی برای شان مهم است و چطور می توان این ارزش ها را در محیط کار تقویت کرد. وقتی اعضای تیم احساس کنند که در تعریف این ارزش ها نقش داشته اند، تعهد بیشتری نسبت به آنها نشان می دهند.

ارزش های مشترک می توانند مثل یک چسب عمل کنند و تیم را به هم پیوند دهند. اگر همه اعضای تیم به احترام متقابل اعتقاد داشته باشند، حتی اگر اختلاف فرهنگی وجود داشته باشد، این احترام می تواند مانع از تعارض شود. ایجاد ارزش های مشترک به شما کمک می کند تا تیمی هماهنگ و موفق بسازید. این ارزش ها مثل نقشه ای هستند که به تیم نشان می دهند چطور با هم کار کنند و به اهداف شان برسند. وقتی همه اعضا روی یک هدف مشترک متمرکز باشند، تفاوت های فرهنگی نه تنها مانع نمی شوند، بلکه به نقطه قوت تبدیل خواهند شد.

مطلب مرتبط: بهترین ابزارهای مدیریت تیم کارمندان

انعطاف پذیری در سبک رهبری

فرض کنید شما کاپیتان یک کشتی بزرگ هستید و در هر لحظه باید به شرایط دریا واکنش نشان دهید. مدیریت یک تیم چند فرهنگی هم چیزی شبیه همین است. گاهی نیاز دارید که سبک مدیریتی خود را متناسب با فرهنگ، نیازها و انتظارات اعضای تیم تغییر دهید. یک سبک رهبری خشک و ثابت مثل این است که بخواهید همیشه با یک قطب نما شکسته کشتی را هدایت کنید.

انعطاف پذیری در سبک رهبری به این معناست که به جای پایبندی به یک روش مشخص به نیازهای اعضای تیم توجه کنید و روش خود را متناسب با آنها تنظیم کنید. اگر یک عضو تیم از فرهنگی می آید که به ساختار و قوانین مشخص اهمیت زیادی می دهد، بهتر است رهبری قاطع تری داشته باشید. با این حال اگر با فردی از فرهنگی همکاری می کنید که به استقلال کاری علاقه دارد، ممکن است نیاز باشد فضای بیشتری برای خلاقیت و تصمیم گیری فراهم کنید.

این انعطاف پذیری به شما اجازه می دهد که اعتماد اعضای تیم را جلب کنید. وقتی اعضای تیم ببینند که شما به نیازهای آنها توجه می کنید و حاضر هستید سبک رهبری خود را تغییر دهید، احساس احترام و ارزشمندی می کنند. این احترام دوطرفه پایه ای برای موفقیت تیم خواهد بود. 

انعطاف پذیری همچنین به شما کمک می کند که در مواقع بحرانی سریع تر واکنش نشان دهید. مثلاً اگر در تیم شما تعارضی فرهنگی پیش بیاید، می توانید با تغییر سبک رهبری و ارتباطات، به سرعت مسئله را حل کنید و محیط کار را به مسیر طبیعی اش بازگردانید.

در نهایت، انعطاف پذیری در سبک رهبری نه تنها شما را به یک مدیر بهتر تبدیل می کند، بلکه باعث می شود تیم شما احساس کند که در محیطی حمایتگر و فهمیده کار می کند. این حس امنیت و احترام، پایه ای برای عملکرد بهتر و خلاقیت بیشتر در تیم خواهد بود.

مطلب مرتبط: مدیریت کسب و کار با چاشنی تنوع فرهنگی

تشویق به یادگیری بین فرهنگی

یک تیم چند فرهنگی مثل یک کلاس درس بزرگ است که هر عضو آن می تواند چیزی جدید به دیگران یاد بدهد. یکی از بهترین راه ها برای مدیریت چنین تیمی، تشویق اعضا به یادگیری بین فرهنگی است. این کار باعث می شود که اعضای تیم نه تنها با تفاوت های یکدیگر کنار بیایند، بلکه از آنها چیزهای جدید یاد بگیرند.

برای شروع می توانید جلسات یا رویدادهایی ترتیب دهید که در آنها اعضای تیم درباره فرهنگ خود صحبت کنند. مثلاً یک روز را به عنوان روز فرهنگ انتخاب کنید و از هر عضو بخواهید که یک غذای محلی، داستان یا سنت فرهنگی خود را معرفی کند. این کار نه تنها فضای کاری را جذاب تر می کند، بلکه به اعضا کمک می کند که یکدیگر را بهتر بشناسند و درک کنند. یادگیری بین فرهنگی همچنین می تواند به بهبود مهارت های ارتباطی اعضای تیم کمک کند. وقتی اعضا یاد بگیرند که چگونه با فرهنگ های مختلف ارتباط برقرار کنند، تعارض ها کاهش می یابد و همکاری بهتر می شود. این مهارت ها حتی می توانند به موفقیت های شخصی و حرفه ای اعضای تیم در آینده کمک کنند.

یکی دیگر از روش های تشویق به یادگیری بین فرهنگی، ارائه فرصت های آموزشی است. مثلاً می توانید کارگاه هایی درباره ارتباطات بین فرهنگی یا مدیریت تعارض های فرهنگی برگزار کنید. این کارگاه ها به اعضای تیم کمک می کنند که به طور فعال برای بهبود همکاری های شان تلاش کنند. یادگیری بین فرهنگی به تیم شما کمک می کند که به یک خانواده واقعی تبدیل شود؛ خانواده ای که هر عضو آن برای دیگری ارزش قائل است و از تفاوت ها به عنوان یک منبع قدرت استفاده می کند. این یادگیری، نه تنها تیم را موفق تر می کند، بلکه تجربه کاری را برای همه اعضا لذت بخش تر می سازد.

مطلب مرتبط: تنوع فرهنگی را به منبع خلاقیت تیم تبدیل کنید

استفاده از رویکردهای مشارکتی

تعارضات در هر تیمی اجتناب ناپذیرند، اما در تیم های چند فرهنگی ممکن است بیشتر و پیچیده تر باشند. از سوء تفاهم های زبانی گرفته تا تفاوت های رفتاری، این تعارض ها اگر به درستی مدیریت نشوند، می توانند به سرعت به یک بحران تبدیل شوند، اما اگر از رویکردی سازنده و مشارکتی استفاده کنید، همین تعارضات می توانند به فرصتی برای رشد و پیشرفت تبدیل شوند.

اولین قدم برای مدیریت تعارضات، گوش دادن فعال است. وقتی اعضای تیم با یکدیگر اختلاف نظر پیدا می کنند، شما باید به حرف های هر دو طرف گوش دهید و مطمئن شوید که همه احساس می کنند صدای شان شنیده شده است. این کار به کاهش تنش ها کمک می کند و به شما اجازه می دهد که ریشه تعارض را پیدا کنید. سپس باید به دنبال راه حل هایی باشید که برای هر دو طرف قابل قبول باشند. اگر یکی از اعضای تیم به خاطر تفاوت های فرهنگی احساس بی احترامی کرده است، می توانید یک جلسه توجیهی ترتیب دهید تا همه اعضای تیم درباره فرهنگ ها و انتظارات یکدیگر بیشتر بدانند. این کار به جای اینکه تعارض را سرکوب کند، آن را به فرصتی برای یادگیری و بهبود تبدیل می کند. ماجرا جالب شد، نه؟

همچنین مهم است که در مدیریت تعارضات، بی طرفی خود را حفظ کنید. اگر اعضای تیم احساس کنند که شما به نفع یکی از طرف ها عمل می کنید، ممکن است اعتمادشان را به شما از دست بدهند. پس همیشه به عنوان یک میانجی عمل کنید و تلاش کنید که محیط کاری را به یک فضای همکارانه تبدیل کنید. رویکرد سازنده در مدیریت تعارضات به شما کمک می کند که تیمی ایجاد کنید که نه تنها با تعارضات کنار می آید، بلکه از آنها برای تقویت روابط و بهبود عملکرد استفاده می کند. این توانایی یکی از بزرگ ترین مزایای کار در تیم های چندفرهنگی است و می تواند به موفقیت های بزرگ تری منجر شود.

مطلب مرتبط: راهکارهای مدیریت کسب و کارهای متعلق به اقلیت ها

سخن پایانی

دنیایی را تصور کنید که در آن همه یک جور فکر کنند، یک جور لباس بپوشند و یک جور رفتار کنند؛ چنین دنیایی خیلی بی روح و خسته کننده می شد، مگر نه؟ همین تنوع است که زندگی را جذاب و پویاتر می کند. در دنیای کسب و کار هم همین ماجرا جریان دارد. تیم هایی که از فرهنگ ها و پیشینه های مختلف تشکیل می شوند، نه تنها خلاق و نوآورتر هستند، بلکه می توانند از زاویه های مختلف به چالش ها نگاه کنند و راه حل های هوشمندانه تری پیدا کنند. پس اگر هنوز به مدیریت تیم های چندفرهنگی فکر نکرده اید، شاید وقتش رسیده است که فرصت را غنیمت بشمارید.

بله، مدیریت تیمی که هر کدام از اعضایش فرهنگ و پیشینه متفاوتی دارند، همیشه آسان نیست. سوء تفاهم ها، اختلاف نظرها و حتی تعارض ها می توانند مثل ابرهایی تیره در افق ظاهر شوند. با این حال به یاد داشته باشید که هر توفانی پس از خود آسمانی صاف به جا می گذارد. با ابزارهایی مثل ارتباط شفاف، یادگیری بین فرهنگی و انعطاف پذیری در سبک رهبری، می توانید این چالش ها را به فرصت هایی برای رشد و یادگیری تبدیل کنید. هر بار که یکی از این موانع را پشت سر می گذارید، تیم شما قوی تر و همبسته تر می شود.

پس به جای اینکه تلاش کنید یک تیم کاملا یکدست بسازید، شجاعت به خرج داده و به استقبال تفاوت ها بروید. تنوع در تیم های کاری مثل اضافه کردن چاشنی های مختلف به یک غذاست؛ نه تنها طعم آن را بهتر می کند، بلکه تجربه ای فراموش نشدنی می سازد. مدیریت فرهنگ های مختلف شاید نیاز به تلاش و یادگیری داشته باشد، اما چیزی که به دست می آورید، ارزشش را دارد. دنیا به سمت جهانی شدن پیش می رود و هر کسب وکاری که بخواهد در این مسیر باقی بماند، باید از تنوع استقبال کند. آیا آماده اید که این گام را بردارید؟ 

منابع:

https://www.forbes.com

https://www.chatterbox.io