وقتی یک کارگردان جوایز جشنواره های سینمایی را درو می کند، همه انتظار دارند سال بعد هم او را در بین نامزدهای اسکار یا نخل طلای کن ببینند. با این حال معمولا کمتر کارگردانی هر سال در بین نامزدهای چنین مراسم هایی حضور پیدا می کند. هرچه باشد سلیقه مردم و حتی منتقدان سال به سال عوض می شود. این تغییرات به قدری سریع روی می دهد که گاهی اوقات کارگردان ها را کاملا از میدان به در می کند. از این نظر وضعیت کارآفرینان دقیقا مثل هنرمندانی است که باید همیشه خودشان را با اوضاع بازار هماهنگ کنند. وگرنه کلاه شان پس معرکه خواهد بود.
مطالعه بازار یا تحقیقات بازار (Market Research) اصطلاحی است که در طول دهه های متمادی بین کارآفرینان رواج یافته است. نکته جالب اینکه کمتر کسی در عمل از این اصطلاح برای توسعه کسب و کارش استفاده می کند. انگار که مطالعه بازار صرفا روشی لوکس برای شوآف در بین اهالی کسب و کارست.
ما در این مقاله قصد داریم مطالعه بازار را، نه به عنوان یک روش کلیشه ای، بلکه راهکار برای موفقیت کسب و کارها زیر ذره بین ببریم. اگر شما هم دوست دارید مطالعه بازار را یاد بگیرید، این مقاله کاملا مخصوص شماست. البته ما این کار را با کمک شبکه های اجتماعی انجام خواهیم داد. هرچه باشد این روزها همه جا رد پایی از پلتفرم های اجتماعی به چشم می خورد.
مطلب مرتبط: 7 اشتباه تحقیقات بازار مصرف که باید از آنها اجتناب کرد
مطالعه بازار چیست؟
وقتی درباره مطالعه بازار حرف می زنیم، اول از همه یاد چه چیزی می افتید؟ کسانی که در دوران مدرسه و دانشگاه میانه خوبی با درس خواندن داشتند، احتمالا خیلی زود یاد کتاب های گوناگون می افتند؛ همان کتاب هایی که برای امتحانات آخر ترم باید تا خودِ صبح می خواندیم!
امیدوارم مثال بالا شما را یاد خاطرات تلخ دوران دانشگاه ننداخته باشد؛ چراکه مطالعه بازار اصلا ربطی به کتاب و درس ندارد. در عوض کارآفرینان در این فرآیند باید هر کاری از دست تان برمی آید برای درک مختصات بازار انجام دهند. به زبان خودمانی، شما با استفاده از شبکه های اجتماعی اقدام به گردآوری اطلاعات مختلف درباره کاربران می کنید. نتیجه امر هم استفاده از این اطلاعات مهم برای توسعه کسب و کار خواهد بود. ماجرا آنقدرها هم سخت نیست، نه؟
احتمالا خیلی از کارآفرینان روش هایی مثل نظرسنجی را بهترین گزینه برای اطلاع از وضعیت مشتریان می دانند. اگر شما هم اینطور فکر می کنید، باید به چند نکته مهم توجه کنید:
• مطالعه بازار به شیوه مدرن به کارآفرینان امکان کشف معادلات بازار و سلیقه مشتریان با هزینه ای بسیار کمتر در مقایسه با نظرسنجی را می دهد.
• سرعت عمل در مطالعه بازار آنقدر بالاست که حتی با نظرسنجی های کلاسیک قابل مقایسه هم نیست.
• نتایج حاصل از مطالعه بازار همیشه مقایسه پذیر هستند. بنابراین به راحتی امکان مقایسه نتایج کار با وضعیت سایر کسب و کارها فراهم خواهد بود.
مزایای مطالعه بازار با کمک شبکه های اجتماعی
حالا که بحث مطالعه بازار تقریبا تمام شد، باید به ترکیب این استراتژی با شبکه های اجتماعی بپردازیم. اصلا چرا استفاده از شبکه های اجتماعی در مطالعه بازار منطقی است؟
ما در این بخش خیلی رُک و پوست کنده برخی از مزایای مطالعه بازار با استفاده از پلتفرم های اجتماعی را زیر ذره بین خواهیم برد. این امر به شما برای درک بهتر مختصات کار کمک خواهد کرد.
مشتری محوری در بالاترین سطح
هرچه اطلاعات یک برند درباره وضعیت بازار و مشتریان بیشتر باشد، بهتر می تواند باب میل آنها عمل کند. این نکته ای کلیدی در رابطه با توسعه کسب و کار محسوب می شود. به طوری که خیلی از کارآفرینان برای اثرگذاری بر روی مخاطب هدف از این شیوه استفاده می کنند.
احتمالا شما هم بارها و بارها تجربه همکاری با مدیرانی را داشته اید که حتی نیم نگاهی هم به مشتریان ندارند. در چنین شرایطی پیش بینی شکست کسب و کارها بی نهایت ساده خواهد بود.
مشتری محوری یکی از آن مفاهیمی است که در طول یک دهه اخیر حسابی برجسته شده است. به طوری که مشتریان از هر برندی انتظار مشتری مداری بی چون و چرا دارند. قبول دارم برخی از این انتظارات خیلی غیرمنطقی به نظر می رسد، اما شما باید با تغییرات بازار به سمت مشتری مداری افراطی کنار بیایید. تنها راه نجات هم در این میان استفاده از الگوی مطالعه بازار خواهد بود.
مطلب مرتبط: اهمیت تحقیقات بازار
مدیریت شهرت برند
شهرت برندها در طول سال های متمادی به دست می آید. همانطور که لبران جیمز از همان روز اول شهرت جهانی نداشت، برندهای بزرگ دنیا هم فقط به مرور زمان و عملکرد عالی در بازار محبوب دل مشتریان می شوند. پس اگر فکر کرده اید موفقیت در بازار یک شبه حاصل می شود، سخت در اشتباهید. این امر نه تنها شما را در وضعیت خطرناکی قرار خواهد داد، بلکه خیلی زود اوضاع را به سود رقبای تان تغییر می دهد.
برخی از کارآفرینان فکر می کنند چون سال های سال در بازار عملکردی عالی داشته اند، دیگر هیچ خطری برندشان را تهدید نمی کند. چنین روشی در ارزیابی اوضاع نه تنها غیرواقعی به نظر می رسد، بلکه روند توسعه شرکت ها را نیز مختل خواهد کرد. هرچه باشد کسی در بازار با شما تعارف ندارد. پس یک شکست ساده کافی است تا برای همیشه از کانون توجه مشتریان کنار بروید.
کسب اطلاعات دقیق درباره وضعیت مشتریان به شما برای مدیریت هرچه بهتر شهرت برندتان کمک می کند. اجازه دهید تمام ریزه کاری ها را کنار بگذاریم و ماجرا را بی نهایت ساده در نظر بگیریم؛ وقتی شما تغییرات رفتار مشتریان دست تان باشد، به خوبی رفتارتان را با آن تنظیم خواهید کرد. در نتیجه هیچ برخورد ناخوشایندی میان شما و مشتریان روی نخواهد داد.
جلو زدن از مشتریان
هیچ حسی بدتر از اینکه آدم خودش را عقب تر از رقبا ببیند، نیست. مثلا در صنعت خودروسازی وقتی اولین بار محصولات ارزان قیمت ژاپنی روانه بازار آمریکا شد، تمام خودروسازهای بزرگ آمریکا را به وحشت انداخت. خب تا قبل از آن کسی حتی فکر تولید خودروهایی بی نهایت ارزان را نمی کرد. از آن زمان تا حالا صنعت خودروسازی تغییرات شگفت انگیز زیادی کرده است. با این حال برندهای آمریکایی دیگر آن اشتباه قدیمی را تکرار نکردند. درست به همین خاطر هنوز هم تولیدات برندهای این کشور در سراسر دنیا طرفداران دوآتیشه دارد.
مطالعه بازار با استفاده از شبکه های اجتماعی به شما امکان زیر نظر گرفتن همزمان چندین برند را می دهد. اینطوری شما از همه رقبا خبر خواهید داشت. به طوری که دیگر هیچ کس روی دست تان بلند نشود. خب مگر یک کارآفرین به غیر از کنترل رقبا و اطمینان از عقب بودن همه شان از کسب و کارش دیگر چه چیزی برای موفقیت لازم دارد؟
بهینه سازی کسب و کار با هزینه کمتر
مطالعه بازار با استفاده از شبکه های اجتماعی هزینه بی نهایت پایینی برای برندها به همراه دارد. ثبت نام در پلتفرم های مشهور دنیا که به خودی خود هیچ هزینه ای روی دست آدم نمی گذارد. از طرف دیگر، تبدیل اکانت شخصی به تجاری نیز معمولا رایگان است. بنابراین شما می توانید به گزارش های اولیه اینستاگرام یا توئیتر به طور کاملا رایگان دسترسی داشته باشید. ماجرا از وقتی کمی پیچیده می شود که شما دنبال گزارش های کمی تخصصی باشید. آن وقت شاید همه چیز به هم بریزد؛ چراکه دسترسی به گزارش های تخصصی نیازمند کمی صرف هزینه خواهد بود.
شاید فکر کنید موسسات آماری یا حتی شبکه های اجتماعی در ازای گزارش های دقیق کلی پول از شما طلب می کنند. در این صورت باید ذهنیت تان را کاملا تغییر دهیم. به طوری که با ماهانه 20 تا 30 دلار کلی گزارش گوناگون و کاملا شخصی سازی شده دریافت خواهید کرد. آن هم فقط در صورتی که گزارش های معمولی را کافی ندانید!
همانطور که می بینید، استفاده از گزارش های تخصصی در شبکه های اجتماعی خرج خیلی زیادی روی دست تان نمی گذارد. درست به همین خاطر شما باید روی این شیوه به عنوان راهکاری حرفه ای و صدالبته بی دردسر برای مطالعه بازار حساب کنید. اینطوری بدون اینکه دست به سیاه و سفید بزنید، گزارش های دقیقی روی میزتان خواهید داشت.
مطلب مرتبط: انواع طرح های تحقیق در تحقیقات بازاریابی
مطالعه بازار در شبکه های اجتماعی: چطور و چگونه
مطالعه بازار با کمک شبکه های اجتماعی هر چقدر هم که ساده به نظر برسد، باز هم راه و چاه خاص خودش را دارد. ما در این مقاله قصد داریم قلق خاص این کار را یادتان دهیم. امیدوارم تا اینجای بحث خیلی خسته نشده باشید؛ چراکه بخش هیجان انگیز ماجرا تازه دارد شروع می شود.
جست وجو برای کشف خواسته مشتریان
مشتریان از برند شما چه خواسته هایی دارند؟ این سوالی است که معمولا کارآفرینان میانه خوبی با آن نداشته و گاهی اوقات حتی روح شان هم از آن خبر ندارد. درست به همین خاطر همیشه از این نظر در شرایط ناگواری قرار می گیرند. ما در روزنامه فرصت امروز معتقدیم اولین کاری که کارآفرینان در مواجهه با مطالعه بازار باید انجام دهند، شناخت خواسته های مشتریان است.
شما برای شناخت خواسته های مشتریان مسیر سختی را پیش رو ندارید. کافی است از همان اول راه سراغ هشتگ های مرتبط با کسب و کارتان بروید. بی شک از دل توئیت ها یا محتوای مختلفی که درباره برندتان آپلود می شود، محتوای به درد بخوری پیدا خواهید کرد. آن وقت می توانید بدون دردسر اضافه این محتوا را گردآوری و مورد بررسی دقیق تر قرار دهید.
قبول دارم بررسی حجم بالایی از محتوای تولیدی کاربران کار ساده ای نیست. به طوری که خیلی از افراد همان ابتدای کار با مشاهده حجم محتوا از در پشتی شرکت فرار می کنند!
توصیه ما در این بخش استفاده از ابزارهایی مثل اسپروت سوشیال (Sprout Social) یا برند 24 (Brand 24) برای ساده سازی فرآیند بالاست. شما با استفاده از این ابزارها تمام گزارش های مورد نیازتان را در ساده ترین شکل ممکن مشاهده خواهید کرد. تنها ماموریت تان در این میان اتصال اکانت تان در شبکه های اجتماعی به این ابزارها خواهد بود. بقیه کار به طور اتوماتیک از سوی شبکه های اجتماعی انجام خواهد شد.
مشتریان چطور از محصولات تان استفاده می کنند؟
سوال بالا شاید در ابتدا عجیب به نظر برسد اما نقش مهمی در روند مطالعه بازار دارد. اجازه دهید بحث مان را با یک مثال دقیق جلو ببریم. برند ریباک را در نظر بگیرید؛ این برند سال هاست در زمینه تولید البسه ورزشی فعالیت دارد. یکی از مجموعه محصولات پرطرفدار این برند کفش های ورزشی است. بی شک اگر این برند حواسش به نحوه استفاده مشتریان از کفش هایش نبود، هیچ وقت جایگاه فعلی اش را کسب نمی کرد.
هرچه باشد یک کفش معمولی در طول زمان کاربردهای فراوانی پیدا می کند. چه بسا کفشی که فقط برای دویدن های بلندمدت طراحی شده، پس از مدتی نظر مشتریان عادی را هم جلب کند. آن وقت تولیدکننده قصه مان آن کفش را باید با انتظارات مورد نیاز یک فرد عادی هماهنگ سازد. این دقیقا همان کاری است که ریباک در طول دهه های متمادی انجام داده است. درست به همین خاطر این روزها تمام کفش های این برند در واقع کاربردهای فراوانی دارند.
پاسخ به این سوال که کاربران چطور از محصولات شما استفاده می کنند، به راحتی در شبکه های اجتماعی پیدا می شود. اگر به اندازه کافی خوش شانس هستید که مشتریان درباره برندتان دست به تولید محتوا بزنند، هیچ مسئله ای در این میان نیست. با این حال اگر شما از چنین مزیتی برخوردار نیستید، باید آستین ها را بالا زده و خودتان سراغ مشتریان بروید.
معمولا مشتریان برخورد بهتری با برندها در شبکه های اجتماعی دارند. به همین خاطر شما باید استفاده از شبکه های اجتماعی را در اولویت اصلی قرار دهید. این طوری دست کم خیال تان از بابت تعامل با مشتریان راحت خواهد بود. نکته کلیدی دیگر اینکه سوالات شما از مشتریان نباید کاملا مستقیم باشد. گزینه هایی مثل نظرسنجی یا دعوت از مشتریان برای درج کامنت در زیر پست ها گزینه های جذاب تری به نظر می رسد. اینطوری دیگر لازم نیست خیلی به خودتان سخت گرفته یا ماجرا را بی نهایت پیچیده کنید.
مطلب مرتبط: تحقیقات بازار چگونه به کمک برندها می آید؟
نقاط ضعف و قوت برند از نظر مشتریان
مشتریان شما چه نکاتی را درباره برندتان دوست دارند؟ بی شک هر کسب و کاری که در بازار فروشی دارد، باید چند نکته قابل ملاحظه به مثابه مزیت داشته باشد. وگرنه مشتریان هیچ وقت سراغ آن کسب و کار هم نمی رفتند. این نکته وقتی اهمیت بیشتری پیدا می کند که متوجه وضعیت کسب و کارها در بازار شویم. هر برندی در دنیا همیشه درگیر یکسری نقاط قوت و ضعف است. در حالی که مورد نخست مشتریان را به سوی برند می کشاند، گزینه دوم به مثابه عامل دافعه عمل می کند. شما فقط تا زمانی توانایی فروش محصولات تان را دارید که نقاط قوتتان بر ضعف ها بچربد. وگرنه مشتریان خیلی زود سراغ رقبای تان خواهند رفت.
خیلی وقت ها مدیران یکهو متوجه انگیزه پایین مشتریان برای ادامه همکاری با برندشان می شوند. شاید فکر کنید این از آن دست اتفاقاتی است که در بازار لنگه ندارد. با این حال مطالعه بازار از مدت ها قبل این اتفاق وحشتناک را پیش بینی خواهد کرد. هرچه باشد رفتار مشتریان در زمینه کاهش خرید از شما به مرور زمان روی می دهد. پس با کمی توجه به مطالعه بازار همه چیز دست تان خواهد آمد.
مشتریان معمولا در شبکه های اجتماعی رودربایستی کمتری دارند. به همین خاطر حرف دل شان را خیلی راحت تر بیان می کنند. اگر شما فکر می کنید مشتریان هیچ وقت در تعاملات رو در رو برندتان را نقد نمی کنند، بهتر است ماجرا را در شبکه های اجتماعی دنبال کنید.
اینطوری وضعیت بسیار بهتری از نظر اثرگذاری بر روی مخاطب هدف خواهید داشت. به طوری که دیگر لازم نباشد دائما با بی اطلاعی از اوضاع مشتریان دست و پنجه نرم کنید.
مهمترین مسئله در شبکه های اجتماعی بررسی مکالماتی است که کاربران با هم دارند. این امر در توئیتر به راحتی هرچه تمام تر انجام می شود. معمولا کاربران واکنش های سریعی در قبال رشته توئیت های مختلف پیرامون یک برند دارند. اگر شما خیلی زود حواس تان به این توئیت ها جلب شود، اولین نفری خواهید بود که وضعیت برندش را متوجه می شود.
انتظارات آتی مشتریان از شما
یکی دیگر از کارهایی که شما در مطالعه بازار باید خیلی دقیق جلو ببرید، کشف انتظارات مشتریان از شما در آینده است. بی شک انتظارات مشتریان برای همیشه در سطح فعلی باقی نمی ماند. همانطور که یک تیم فوتبال بعد از قهرمانی در لیگ انتظار رقابت در جام باشگاه های جهان را بین هواداران ایجاد می کند، شما هم با توسعه گام به گام سطح انتظارات مشتریان را بالاتر خواهید برد. حالا اگر هیچ وقت این افزایش انتظارات را به رسمیت نشناسید، نتیجه خوبی در انتظارتان نخواهد بود.
ما تا اینجا بر روی نظارت بر نظرات و کامنت های کاربران در شبکه های اجتماعی تاکید داشتیم. با این حال ماجرا از اینجا به بعد کاملا فرق خواهد کرد؛ چراکه شما قرار است خودتان وارد عمل شده و اوضاع را مدیریت کنید. توصیه طلایی ما در این بخش واکنش به توئیت های کاربران است. مثلا اگر درباره محصول تان نظر شخصی شان را بیان کرده اند، با اکانت رسمی برند وارد گفت وگویی دوستانه با آنها شوید. این راهکار شاید به نظر شما خیلی عجیب به نظر برسد اما کاربرد خاص خودش را خواهد داشت. دست کم در این حالت شما تلاشی هرچند کوچک برای کشف انتظارات مشتریان کرده اید.
راستش را بخواهید، مشتریان معمولا همینطور بی مقدمه درباره انتظارات شان از یک برند در آینده حرف نمی زنند. بنابراین شما باید خودتان را درگیر ماجرا کنید تا بلکه بخشی از حرف های آنها را متوجه شوید. این امر کمک ویژه ای به شما خواهد کرد؛ چراکه دیگر مسیر توسعه کسب و کارتان فقط متکی به نظرات تیم مدیریت نخواهد بود. در عوض مشتریان نیز در این فرآیند سهیم می شوند.
شناخت ترندهای مورد علاقه مشتریان
مشتریان شما به چه ترندهایی علاقه دارند؟ شاید برخی از مشتریان تان عاشق تخفیف های غیرمناسبتی باشند. مثلا خرده فروشی هایی که همینطور بدون دلیل خاصی در وسط هفته کمپین تخفیف برگزار می کنند، نظر این دسته از مشتریان را جلب خواهند کرد. چنین نکاتی بیشتر از اینکه به سلیقه شخصی مشتریان بستگی داشته باشد، پای ترندها را به بحث باز می کند.
وقتی از ترندها حرف می زنیم، به موج های ناپایداری اشاره داریم که فقط برای مدت زمانی کوتاه مخاطب را جلب می کند. بنابراین نباید خیلی روی آنها حساب کنید. صرفا استفاده از هر ترند در زمان مناسب باید در دستور کارتان قرار گیرد و وگرنه اوضاع را حسابی برای تان دشوار خواهد کرد.
اگر یادتان باشد، ما در ابتدای بحث به برخی از ابزارهای کمکی برای مطالعه بازار اشاره کردیم. اگر واقعا دوست دارید از آن ابزارها استفاده کنید، شناسایی ترندها دیگر کار سختی برای تان نخواهد بود؛ چراکه این ابزارها به طور خودکار ترندهای مورد نظر را تحویل تان می دهند.
ماجرا از آنجایی سخت می شود که شما قصد استفاده از ابزارهای کمکی را نداشته باشید. در این صورت کارتان کمی بیشتر خواهد شد. توصیه ما در چنین شرایطی استفاده از سرویس گوگل ترندز است. این سرویس به شما برای دسته بندی کاربران در شبکه های اجتماعی و یافتن مخاطب هدف تان کمک می کند. بعد هم می توانید به راحتی هرچه تمام تر ترندهایی که مورد توجه آنها قرار دارد، شناسایی کنید.
یادتان باشد، ترندها قرار نیست برای همیشه اوضاع برندتان را تضمین کند. بنابراین انتظارات خیلی زیادی از آنها نداشته باشید. این ترندها فقط برای مدت زمانی کوتاه اوضاع تان در بازار را مطابق میل مشتریان جلو می برد. معمولا بعد از دو هفته باید دنبال یافتن ترندهای تازه باشید. وگرنه تبدیل به برندی کسل کننده می شوید که هیچ کس حوصله تعامل با آن را ندارد.
مطلب مرتبط: استراتژی بازاریابی در شبکه های اجتماعی چطور متولد می شود؟
یاقتن شرکای احتمالی
توسعه کسب و کار با دست خالی نمی شود. کارآفرینان بزرگ یا سراغ تامین مالی پروژه شان می روند یا اینکه از برندهای دیگر در این مسیر کمک می گیرند. اگر بعد از چند ماه هیچ منبع مالی مطمئنی برای سرمایه گذاری پیدا نکردید، باید مطالعه بازار را در جهت یافتن شرکای احتمالی دنبال کنید.
اولین اشتباهی که در این زمینه گریبان کارآفرینان را می گیرد، یافتن شرکایی خارج از حوزه کاری است. اگر شما در زمینه تولید پوشاک کودک فعالیت دارید، نباید در عرصه مطبوعات دنبال شریک برای خودتان باشید؛ چراکه این کار اوضاع تان را حسابی به هم ریخته و هیچ شریکی هم برای تان به همراه نخواهد داشت.
معمولا همکاری با برندهایی که زنجیره مشترک مشتریان با شما دارند، ایده عالی خواهد بود. شما برای این کار باید اول از همه در شبکه های اجتماعی دنبال برندهای مختلف بروید. اینطوری به سادگی هرچه تمام تر با گزینه های مناسب برای همکاری رو به رو خواهید شد.
یادتان باشد، اولین برندی که سر راه تان سبز شد، بهترین گزینه برای همکاری نیست. پس کارتان را با کمی سختگیری دنبال کنید. چه بسا این امر کمی سخت به نظر برسد اما ارزشش را دارد. معمولا برندهایی که سختگیری بیشتری در یافتن شریک تجاری دارند، شراکت های طولانی تری را تجربه می کنند.
ماجرای سختگیری برای یافتن شریک تجاری حتی در سطح اینفلوئنسرها هم مصداق دارد. مثلا برند تارگت برای یافتن اینفلوئنسرهای مناسب معمولا دو تا سه ماه در شبکه های اجتماعی مشغول مطالعه بازار خواهد بود. اینطوری هم قلق کار دستش می آید، هم اینکه از میزان محبوبیت هر اینفلوئنسر در بازار مطلع خواهد شد. همانطور که می بینید، در این روش هیچ نیازی برای نگرانی نسبت به نتیجه نهایی کار نیست. به همین خاطر شما می توانید با خیال راحت کارتان را دنبال کرده و دست آخر نیز یک شریک مناسب برای بازاریابی پیدا کنید.
سخن پایانی
کارآفرینان معمولا از مطالعه بازار یک اژدهای هفت سر می سازند. به طوری که دیگر کمتر کسی شجاعت مطالعه بازار در عمل را داشته باشد. اگر شما هم اینطوری فکر می کردید، حالا باید نظرتان کاملا عوض شده باشد. شبکه های اجتماعی تقریبا تمام بخش های زندگی انسان را عوض کرده اند. این امر درباره مطالعه بازار نیز مصداق دارد. شما الان تمام اطلاعات لازم برای شروع به کار در زمینه مطالعه بازار را دم دست دارید. پس منتظر چه هستید؟ همین حالا کارتان را شروع کرده و آینده برندتان را تضمین کنید.
مطلب مرتبط: چگونه استراتژی بازاریابی مان در شبکه های اجتماعی را ترمیم کنیم؟
من و همکارانم در روزنامه فرصت امروز امیدواریم نکات مورد بحث در این مقاله کمکی هرچند کوچک به شما برای آشنایی با استراتژی مطالعه بازار کرده باشد. همانطور که در ابتدای مقاله گفتیم، هدف ما در این مقاله آشناسازی شما با روش های مطالعه بازار با کمک شبکه های اجتماعی بود. مثل همیشه اگر سوال یا نکته ای در رابطه با مباحث مطرح شده در مقاله داشتید، ما همیشه آماده کمک به شما هستیم.
منابع: