نخبه های سیلیکون ولی، بیش از حد ارزش گذاری شده اند

دانشگاه استنفورد در تحقیقات خود استارتاپ هایی را که بیش از یک میلیارد دلار قیمت دارند، بررسی می کند تا ارزش واقعی آن ها را مشخص کند.زمانی مردم کسب و کارهای نخبه  و بسیار موفق یا به اصطلاح «یونیکورن» را به چشم شرکت هایی نادر می دیدند؛ ولی در حال حاضر آمریکا میزبان بیش از ۱۰۰ شرکتی است که با پشتوانه ی سرمایه ی خود، بیش از یک میلیارد دلار ارزش  دارند. سؤال اینجا است که آیا یونیکورن ها مثل اسمشان، لباسی جادویی به تن دارند؟

به گزارش زومیت،پروفسور ایلیا استریبولاف، استاد دانشگاه تجارت استنفورد، در تحقیقات خود به این نتیجه رسیده است که این شرکت ها، حدود ۵۱ درصد بیش از ارزش واقعی خود قیمت گذاری می شوند. حتی در برخی موارد، شرکت های انرژی مانند سولارسیتی و شرکت های فنی مانند کبیج، ۱۰۰ درصد بالاتر از نرخ واقعی بازار ارزش گذاری شده اند.

جعبه سیاه ارزش بازار

تعین ارزش یک استارتاپ، می تواند چالش برانگیز باشد. بیشتر استارتاپ ها سریع رشد می کنند و سود آن چنانی ندارند؛ بعلاوه تقریباً همه ی آن ها ساختار مالی پیچیده ای دارند. آن ها در چندین مرحله سرمایه خود را افزایش می دهند، به سرمایه گذارها پیشنهاداتی انحصاری می دهند و تضمین می کنند که سرمایه شان تحت حفاظت است. به همین ترتیب هم سهام را قیمت گذاری می کنند. محققان می گویند هر یونیکورن به طور متوسط ۸ کلاس سهام برای قشرهای مختلف سرمایه گذار دارد: بنیان گذاران، کارمندان، سرمایه داران خصوصی، صندوق های سرمایه گذاری مشترک و دیگران.

این ساختار پیچیده ی مالی باعث می شود ارزش گذاری استارتاپ ها از روی آخرین سری قیمت ها و با توجه به سهام ممتاز آن ها انجام شود. بااین حال محققان می گویند این امر دقیقاً منعکس کننده ی برخوردی که با سرمایه گذاران می شود نیست. برای مثال گاهی به برخی از سرمایه داران قول می دهند که در اولین عرضه ی عمومی سهام، پولشان ۱.۵ تا ۲ برابر ارزش پیدا کند. درحالی که ممکن است ارزش واقعی سهام بسیار پایین تر از این حد باشد. به بیان دیگر، یونیکورن ها با سهامی بی ارزش، وعده هایی بسیار بالا به سرمایه گذاران می دهند.

برای مثال، شرکت اسپیس ایکس در سال ۲۰۰۸ بعد از اینکه چندین آزمایش موشکی ناموفق داشت، دچار رکود شد. این شرکت به سرمایه گذاران خود قول داد که پولشان به زودی ارزشی دو برابر پیدا می کند و شرکت هم در اولین فرصت با آن ها تسویه حساب خواهد کرد. چنین پیشنهاد فریبنده ای باعث شد سرمایه داران پول بیشتری به این شرکت واریز کنند و ارزش شرکت دوباره بالا رفت.  

ارزیابی دقیق تر

به منظور حل چنین مشکلاتی ،پروفسور استریبولاف و همکارش ویل گورنال، استاد دانشکده تجارت سادر، مدلی تهیه کردند که در آن با توجه به مدت و شرایط هر قرارداد، متغیرهای مختلفی مورد تجزیه وتحلیل قرار می گرفت تا مشخص شود هرکدام از این متغیرها چگونه بر ارزش گذاری شرکت ها تأثیر می گذارند. آن ها استارتاپ اسکوئر را که ۶ میلیارد دلار ارزش گذاری شده بود، در مدل خود مورد آنالیز قرار دادند و به این نتیجه رسیدند که ارزش واقعی این شرکت باید معادل ۲.۲ میلیارد دلار باشد. این شرکت در سال ۲۰۱۵ در عرضه ی عمومی اولیه سهام خود ۲.۶۶ میلیارد دلار درآمد داشت.

این دو محقق معتقدند که هدف مدل آن ها، برآورد ارزش واقعی شرکت ها است که می تواند قاعده ی بهتری برای ارزش مورد انتظار نهایی باشد.

گرچه این مدل برای تعیین ارزش هر استارتاپی قابل  استفاده است، ولی محققان بیشترین تمرکز خود را بر شرکت هایی گذاشته اند که بیش از یک میلیارد دلار ارزش  دارند. آن ها از پرونده های حقوقی شرکتی و داده های مرکز اطلاعات سرمایه گذاری تجاری استفاده کردند و ۱۱۶ شرکت را مورد بررسی قرار دادند. شرکت های موردمطالعه ی آن ها، یونیکورن هایی بودند که بعد از سال ۱۹۹۴ تأسیس شده بودند و تا سال ۲۰۱۴ ارزش بیشتری پیدا کرده بودند. از بین شرکت های مورد مطالعه، ۵۶ مورد وقتی تحت آنالیزهای مدل قرار گرفتند، از رسته ی یونیکورن ها خارج شدند. تمامی ۱۱۶ شرکت بیش از ارزش واقعی خود بها گذاری شده بودند و ۱۱ مورد هم ۱۰۰ درصد قیمت کاذب داشتند.

چرا ارزش واقعی اهمیت دارد؟

علاقه به سرمایه گذاری در شرکت های تجاری رو به افزایش است. مالکان صندوق های بزرگ سرمایه گذاری مشترک در آمریکا (نظیر Fidelity و T. Rowe Price) علاقه ی خود را به سرمایه گذاری در یونیکورن ها نشان داده اند، بعلاوه در سال گذشته سرمایه گذاری خطرپذیر (VC) در یونیکورن ها ۱۰ برابر سال قبل بوده است. ظهور بازارهای سهام ثالث به سرمایه گذاران بیشتری اجازه می دهد وارد این عرصه شوند و مهم تر از همه، بسیاری از نیروهایی که در سیلیکون ولی مشغول به کارند، دستمزد بسیار ناچیزی دریافت می کنند و مابقی طلب خود را سهام می گیرند؛ به این امید که آینده ی بهتری داشته باشند.

با این  حال حتی متخصصان حرفه ای مالی هم معتقدند که ارزش آتی این سهام، معادل با ارزش واقعی شرکت ها است.

آن ها امیدوارند با تفسیر شاخص های مرسوم صنعتی، بتوانند سرمایه گذاران VC، بنیان گذاران، کارکنان ،سرمایه داران، تنظیم کننده ها و مشاوران را از این مسئله آگاه کنند.