آشنایی با انواع پیچ و مهره + کاربرد و استانداردهای آن

پیچ و مهره با آنکه ابزارهای ساده ای هستند اما باعث اتصال قطعات و قسمت های وسایل مختلف به یکدیگر می شوند. این دو ابزار ساده، از گذشته دور تا دنیای مدرن امروزی، همچنان بنیاد اتصال های موقت به حساب می آیند و بدون آن ها امکان ساخت اتصال مناسب نیست. پیچ و مهره ها نیز مانند دیگر ابزارها دارای انواع مختلفی هستند که هرکدام کاربرد ویژه ای دارند.

پیچ و مهره چیست؟

در حالت کلی معمولا دو نوع اتصال وجود دارد که از آن ها برای متصل کردن قطعات مختلف استفاده می شود. نوع اول، اتصالات دائمی هستند. در این دسته، قطعاتی که به یکدیگر متصل می شوند، دیگر از هم جدا نمی شوند و تا پایان عمر تجهیزات، متصل به یکدیگر باقی می مانند. در این اتصالات معمولاً از جوشکاری استفاده می شود.

نوع دوم اتصالات، موقت هستند. بدین معنی که در صورت نیاز امکان جدا کردن قطعات از یکدیگر وجود دارد. در تمامی انواع آنها، از پیچ و مهره برای برقراری اتصال استفاده می شود. چرا که هر زمان که بخواهیم می توانیم به راحتی آنها را از هم جدا کنیم.

پیچ ها درواقع میله هایی فلزی و اتصال دهنده هستند که به شکل رزوه ای ساخته شده و رزوه آنها خارجی یا اصطلاحاً نرینگی است. مهره ها نیز دارای رزوه های داخلی یا مادگی هستند که با پیچ ها، چفت شده و از حرکت محوری محل اتصال جلوگیری می کنند. بدین ترتیب پیچ و مهره در کنار هم یک اتصال موقت اما پایدار و محکم را ایجاد می کنند.

آشنایی با انواع مختلف پیچ

اتصالات مختلف نیازمند پیچ هایی متفاوت از جنس های مختلف و با شکل ها و عملکردهای گوناگون هستند تا بتوان بهترین نتیجه ممکن را بدست آورد. به همین دلیل پیچ ها دارای انواع مختلف و زیادی هستند.

پیچ آلن

این پیچ در عملکرد تفاوت چندانی با دیگر پیچ ها ندارد اما نوع باز و بسته کردن آن، به دلیل فرو رفتگی که در سر خود دارد، متفاوت است و نیازمند یک آچار مخصوص با همین نام است.

پیچ آهنی

پیچ های آهنی جزو قدیمی ترین نوع پیچ ها محسوب می شوند که از گذشته های دور استفاده از آنها رواج داشته است. پیچ آهنی کاملاً از آهن ساخته می شود و از آنجا که قیمت پایین تری نسبت به دیگر انواع پیچ های فلزی دارد، همچنان در بسیاری از صنایع مورد استفاده قرار می گیرند.

پیچ خشکه

نوع پیچ خشکه انعطاف پذیری کمتر اما مقاومت و استحکام بیشتری نسبت به پیچ های آهنی دارند. این محصولات معمولاً با کلاس یا گرید تعریف می شوند که شامل دو عدد است که با نقطه از هم جدا شده اند. به عنوان مثال پیچ خشکه ۸.۸ که یکی از آنها است را در نظر بگیرید. عدد ۸ اول در این پیچ بیانگر حداکثر تنش است که در این پیچ ۸۰۰ نیوتن بر متر مربع است. عدد ۸ دوم نیز بیانگر نسبت تنش تسلیم به حداکثر تنش است که در این پیچ ۸۰ درصد است.

پیچ استیل

استیل ماده ای است که در ساختار خود علاوه بر فولاد، کروم نیز دارد. به همین دلیل مقاومت بالایی در برابر خوردگی و پوسیدگی از خود نشان می دهد. پیچ استیل به دلیل ساختار استیلی خود، دارای استحکام بسیار بالایی بوده و ازآنجاکه در برابر زنگ‎زدگی مقاوم است، بهترین گزینه برای استفاده در محیط های مرطوب محسوب می شود.

علاوه بر موارد ذکر شده، پیچ ها انواع مختلف دیگری نیز دارند که شامل مواردی همچون پیچ گالوانیزه، بتنی، استاد بولت، رول بولت، متری، شش گوش، چوب، پروانه ای، فیکس، بنایی، مرحله ای، چشمی، سرمته ای، بشکه، الیت، ام  دی اف و دکمه ای هستند.

معرفی انواع مهره 

مهره ها نیز همچون پیچ ها دارای انواع مختلفی با جنس ها و سایزهای متفاوت هستند که هر کدام با نوع خاصی از پیچ ها چفت می شوند.

• مهره چهار گوش: این محصولات سطح نشیمنگاهی بالایی دارند و به همین دلیل اصطکاک زیادی ایجاد میکنند که نتیجه آن ایجاد یک اتصال مقاوم تر است.
• مهره شش گوش: همانگونه که از اسمشان مشخص است این مهرهها به شکل شش ضلعی طراحی شده اند. آنها در مقایسه با مهره های چهار گوش احتمال لق شوندگی بالاتری دارند اما میزان سایش سطح در آنها کمتر است. مهره شش گوش خود دارای دو نوع مهره شش گوش سنگین و مهره شش گوش باریک است.
• مهره واشردار: یک سر این مهرهها صفحه ای پهن دارد که علاوه بر زیاد کردن سرعت مونتاژ، باعث توزیع بار می شود و از فشار زیاد به پیچ و مهره جلوگیری می کند.

مهره ها دارای انواع مختلف دیگری نیز هستند. مهره چشمی، شیاردار، قفل شونده، کی، تی، ماشین، شیار تی، سربسته، بالدار و کوپلینگ نمونه هایی از انواع دیگر مهره ها را شامل می شوند.

کاربرد انواع پیچ و مهره و استانداردهای به کار رفته در ساخت آنها

برای ساخت پیچ و مهره، سازندگان باید استانداردهای خاصی را رعایت کنند. رعایت این استانداردها منجر به تولید محصولاتی باکیفیت خواهد شد. ازجمله استانداردهای این حوزه می توان به مواردی همچون ASME، ASTM، DIN، EN، ISO و ANSI اشاره کرد.

می توان گفت که پیچ و مهره ها امروزه در تمامی صنایع کوچک و بزرگ کاربرد دارند. چرا که برای برقراری هر نوع اتصال موقت، باید از آنها استفاده نمود. صنایعی همچون ساختمان سازی، نجاری، کابینت سازی، سدسازی، خودروسازی، صنعت پتروشیمی، صنایع نظامی، صنایع برق، مخابرات و ساخت قطعات الکترونیکی همگی جزو حوزه هایی محسوب می شوند که پیچ و مهره در آنها کاربرد دارند.