پس‌انداز ارزی 80 میلیارد دلاری شد

عملکرد حدود پنج ساله صندوق توسعه ملی از دارایی 80 میلیارد دلاری این صندوق پس‌انداز ارزی حکایت دارد.

به گزارش ایسنا، حدود پنج سال از شروع ‌به کار صندوق توسعه ملی می‌گذرد. صندوقی که به اعتقاد مدیران آن از نظر شکلی، محتوایی و کارکردی منحصر‌به‌فرد است، چراکه از لحاظ ساختاری، ماموریتی و کارکردی با گونه‌های مختلف موسسات مالی و اعتباری نظیر بانک‌ها کاملا متفاوت است.

صندوق توسعه ملی براساس ماده (84)، قانون برنامه پنج‌ساله پنجم توسعه با اهدافی شبیه حساب ذخیره ارزی و سخت‌تر شدن دسترسی به منابع آن تشکیل و قرار شد تا با کف واریزی 20درصد از درآمدهای نفتی، هر ساله 3درصد به آن اضافه شود. مصارف این صندوق هم عمدتا بخش‌های غیردولتی و اعطای تسهیلات به بخش خصوصی، تعاونی، عمومی، غیردولتی با هدف تولید، اجرای طرح‌های زیربنایی بوده و استفاده از منابع صندوق برای هزینه‌های جاری ممنوع است.

واریز اضافه 3درصدی سالانه به کف 20 درصدی از درآمدهای نفتی به صندوق توسعه ملی را مجلس در زمانی تصویب کرد که درآمدهای سالانه نفتی تا حد قابل‌توجهی‌ بالا بوده و هر بشکه نفت تا بیش از 100 دلار نیز به فروش می‌رفت، اما در ادامه و حدود دو سال گذشته با افت یکباره قیمت نفت که تا 30 درصد نیز تنزل کرده و درآمدهای دولت از این محل به‌شدت کاهش یافت، پیشنهاد برداشته شدن منابع واریزی مازاد از سوی دولت در بودجه 1394 مطرح شد و در نهایت با توافق بین دولت و مجلس سقف واریز به 20 درصد قانون کاهش یافت.

اما تازه‌ترین گزارش صندوق توسعه ملی از جریان واریز منابع به صندوق و دارایی‌های آن در طول این سال‌ها نشان می‌دهد که در حال حاضر مجموع دارایی صندوق طی سال‌هایی که منابع نفتی با افزایش 3درصدی سالانه و حتی بعد از آن حذف این منابع مازاد به آن واریز می‌شده به حدود 80 میلیارد دلار رسیده است.

این در حالی است که در سال 1390 به‌عنوان نخستین سال شروع به کار صندوق توسعه ملی، مبلغ 14 میلیارددلار از درآمدهای نفتی که هر بشکه تا 100 دلار معامله شد، به صندوق رسید. در سال 1391 مبلغ 20 میلیارد دلار، سال 1392 حدود 14 میلیارد دلار، سال 1393مبلغ 12 میلیارد دلار و در سال 1394 که حجم واریزی به صندوق از حدود 30درصد سال قبل از آن به 20درصد کاهش یافته بود مبلغ 5.5میلیارد دلار بوده است.

بنابراین نزدیک به 80 میلیارد دلار منابع صندوق توسعه ملی است، اما منابعی که به‌طور کامل در صندوق موجود نبوده و همواره باتوجه به تسهیلات‌دهی این صندوق در جریان است.

آنطور که حسینی، قائم مقام صندوق توسعه ملی در رابطه با جریان منابع صندوق توضیح داده است در واقع منابع صندوق با موجودی آن متفاوت است، چراکه منابعی که به صندوق توسعه وارد می‌شود مدام به‌صورت تسهیلات از آن خارج و دوباره به صندوق بازمی‌گردد. به عبارتی منابع صندوق مدام در حال تغییر است.

وی همچنین درباره نحوه مصارف منابع صندوق با اعلام اینکه در ابتدا قرار بوده تا هر سال 20 درصد از منابع صندوق به ریال تبدیل شود، توضیح داد: اما از آنجا که خروجی‌های ارزی کم است و قسمت زیادی از دارایی صندوق به‌صورت ارزی در صندوق باقی می‌ماند، چنانچه تصمیم بگیریم هر سال 20 درصد موجودی را به ریال تبدیل کنیم، قسمت عمده‌ای از منابع صندوق به ریال تبدیل می‌شد و این اتفاق بر خلاف فلسفه وجودی صندوق بود، بنابراین قوانین بودجه 1392و 1393 پیگیری شد تا 20 درصد از ورودی همان سال به ریال تبدیل شود.