نزدیک به دو سال است که افراد زیادی در انتظار به ثمر نشستن توافقات هستهای و در نتیجه آن لغو تحریمها علیه کشورمان هستند؛ تحریمهایی که گرچه توانست در برخی حوزهها تا حدودی خودکفایی را به جامعه بیاورد اما از سوی دیگر بسیاری از کارخانهها را ورشکست کرده و آنهایی هم که توانستند کمر خود را در مقابل مشکلات راست نگه دارند، دچار افت کیفیت محصولات شدند. حالا با بالا رفتن امید به لغو تحریمها، همه تولیدکنندگان کشور برنامههایی را برای بهبود کیفیت محصولات خود دارند. از سوی دیگر با مهیا شدن زمینه حضور برندهای معتبر خارجی در ایران، تولیدات داخلی را برای ادامه حیات ملزم به بالا بردن کیفیت در مقابل قیمت کمتر میکند.
طی چند سال گذشته بازار دیجیتال یکی از آن حوزههایی بود که بهشدت تحت تاثیر افزایش تحریمها قرار گرفت و نوسانات نرخ ارز تاثیر مستقیمی بر قیمتهای لحظهای دستگاهها داشت و جالب اینکه این تاثیرات، کیفیت تولیدات و برندهای محصولات داخلی را نیز دستخوش تغییرات قرار داد و حتی قیمت آنها را نیز پابهپای محصولات وارداتی بالا میبرد.
حسن خلیلی، یکی از تولیدکنندگان و فعالان حوزه آیتی درباره علت افزایش محصولات ایرانی به «فرصت امروز» گفت: در حال حاضر دستگاههای ساخت ایران اکثرا در داخل مونتاژ و قطعات اصلی آنها از کشورهای دیگر تامین میشود. وی افزود: افزایش قیمت ارز بهخصوص دلار هزینه واردات قطعات اصلی دستگاهها را بالا میبرد و به همین جهت قیمت محصول تولیدی نیز به مراتب بالاتر میرفت. این تولیدکننده در پاسخ به این سوال که آیا تحریمها بر کیفیت محصولات داخلی اثر گذاشته یا خیر؟ گفت: متاسفانه این امر روزبهروز کیفیت محصولات را کاهش داد، چون تولیدکنندگان چارهای جز تامین نیاز محصولات خود از کشورهایی همچون چین و کره نداشتند.
وی افزود: تنها برندهایی در ایران محصولات خود را با همان کیفیت اولیه وارد بازار میکنند که تحت لیسانس برندی خارجی باشند و در این حالت نیز افزایش زیاد قیمت محصول نهایی را به دنبال دارند. خلیلی با بیان اینکه لغو تحریمها کیفیت محصولات تولیدی را بالا خواهد برد اظهار کرد: در این مدت تجربیات زیادی عاید بخش تولید شده است و به نظر میرسد با برداشته شدن تحریمها تولیدکنندگان سعی کنند تا جای ممکن وابستگی خود را به خارجیها کمتر کنند. وی افزود: امیدواریم با حمایت و سرمایهگذاری روی قطعات پایه، مثل پردازشگرها نیاز خود را از خارجیها تا جای ممکن کم کنیم.
میلاد فرخی، کارشناس فناوری اطلاعات درباره وضعیت تولید محصولات ایرانی به «فرصت امروز» گفت: درحال حاضر تولیدکنندگان ایرانی در حالت اغما به سر میبرند و امیدوارند با برداشته شدن تحریمها کمکم به حالت عادی خود بازگردند. وی افزود: البته بسیاری از واردکنندگان از این وضعیت سوءاستفاده کردند و با واردات غیرقانونی آسیبهای زیادی را به بخش تولید وارد کردهاند. فرخی با اشاره به اینکه حـوزه آیتــی یــکــی از بخشهایی است که واردات غیرقانونی در آن بسیار بالاست اظهار کرد: شاید هیچ پدیدهای مثل محصولات قاچاق تاثیر مخربی روی تولیدات ایرانی نداشته باشد که متاسفانه در بخش آیتی این معضل همچنان پابرجاست و هنوز هیچ تدابیری برای آن اندیشیده نشده است.
وی افزود: بازار تلفن همراه این روزها مملو از محصولات قاچاق است که عرصه را برای فعالان داخلی تنگ کرده است و باتوجه به آمارهای رسمی گوشیهای ایرانی در حال حاضر تنها یک درصد از بازار را تصاحب کردهاند. این کارشناس اظهار کرد: ما همچنان در تولید محصولات دیجیتالی و مخابراتی مشکلات زیادی هم از نظر کیفیت و هم از نظر تامین مواد اولیه داریم و باید راه چارهای برای آن اندیشید. فرخی گفت: درحال حاضر در بخشهای تبلت، تلفن همراه، لوازم جانبی و دستگاههای مخابراتی تولیدات ایرانی دیده میشوند که گرچه اکثر آنها مونتاژ شده هستند اما میتوان با سیاستهای مناسب سرمایهگذاران و مسئولان در چند سال آینده در تولید این محصولات خودکفا شویم.
وی افزود: تحریمها با همه جوانب بدی که داشتند به نیروی انسانی داخلی این فرصت را داد تا خود را محک بزنند بهگونهای که امروز میبینیم حداقل در بخش تعمیرات دستگاههای مختلف کامپیوتری پیشرفتهای زیادی داشتهایم که میتواند پشتوانه خوبی برای تولید دستگاههایی با برند ایرانی باشد. این کارشناس در پایان اظهار کرد: امیدوارم با لغو تحریمها هم مردم و هم تولیدکنندگان وابسته به محصولات خارجی نشوند و کمکم به دستگاههای ساخت ایران روی آورده و با این کار از بخش تولید حمایت کنند که اگر این اتفاق رخ دهد مشکلات بیکاری و اقتصادی کشور تا حد قابل توجهی بهبود مییابد.