شرکت ملی حفاری بهترین گزینه برای همکاری با شرکت‌های خارجی

قراردادهای جدید نفتی (IPC) در حوزه حفاری زمینه‌ساز حضور شرکت‌های خصوصی خواهد بود زیرا شرکت‌های خارجی ناچارند برای حضور با شریک ایرانی از بخش خصوصی Joint Venture شوند، اما قائم مقام شرکت ملی حفاری معتقد است: «مطمئن باشید هر شرکت خارجی که بخواهد با شرکت‌های ایرانی همراه شود، باتوجه به شرایط شرکت ملی حفاری ایران، این شرکت بهترین گزینه برای جوینت شدن است» با این وجود نگرانی جدی از باز شدن مسیر برای فعالان خصوصی در این حوزه احساس می‌شود.

مصاحبه زیر با محمدرضا تاکایدی، قائم مقام شرکت ملی حفاری درباره برنامه این شرکت در دوران پساتحریم و چگونگی همکاری این شرکت با شرکت‌های خصوصی است.

***

براساس قراردادهای جدید نفتی (IPC) باید هر شرکت خارجی یک شریک ایرانی داشته باشد. آیا بخش خصوصی داخلی برای جوینت شدن در بالادستی و حفاری نفت مشکلی ندارد؟ در دوران پساتحریم شرکت ملی حفاری آیا در کنار بخش خصوصی خواهد بود یا خود رقیبی برای شرکت‌های داخلی در جوینت شدن خواهد بود؟ 

مطمئن باشید هر شرکت خارجی که بخواهد با شرکت‌های ایرانی جوینت شود، باتوجه به شرایط شرکت ملی حفاری ایران، این شرکت بهترین گزینه برای جوینت شدن است. شرکت‌های خصوصی توانمندی لازم را دارند اما ظرفیت‌های این شرکت‌ها در حفاری محدود است و به خود خودی نمی‌تواند نیاز کارفرمایان را برآورده کنند. در این شرایط قطعاً شرکت‌های خارجی به سمت ما خواهند آمد وما نیز به دنبال آن هستیم زیرا به نفع ما و شرکت‌های خارجی است. البته در این شرایط، شرکت‌های خصوصی می‌توانند برای موفقیت بیشتر کنسرسیومی تشکیل دهند تا بتوانند با شرکت‌های خارجی جوینت شوند. در قراردادهای جدید نفتی شرایط برای شرکت‌های ایرانی به‌ویژه بخش خصوصی بسیار عالی است.

براساس گفته شما شرکت‌های خصوصی در صورت حمایت شرکت ملی حفاری می‌توانند با شرکت‌های خارجی وارد همکاری شوند. آیا این روش نگاه حاکمیتی نیست؟

هدف دولت این نیست که بحث حاکمیت باشد. سیاست‌گذاری وزارت نفت تقویت شرکت‌های داخلی است. شرکت ملی حفاری زیرمجموعه دارد که به بخش خصوصی واگذار شده است. بخش خصوصی می‌توانند با شرکای خارجی جوینت شوند و کار کنند اما متاسفانه به دلیل پراکنده بودن این شرکت‌ها این توان وجود ندارد.

آیا شما به دنبال نظارت بخش خصوصی در حوزه حفاری هستید؟

نه این‌گونه نیست. اینها شرکت‌هایی جدا از شرکت ملی حفاری هستند و زیرمجموعه ما نیستند. ما می‌توانیم با شرکت‌های خصوصی داخلی هم جوینت شویم و با این شرکت‌ها نیز کار کنیم.

تاکنون در بالادستی نفت شرکت‌های خصوصی فعالیت جدی داشتند. آیا می‌توان امیدوار بود که درآینده بخش خصوصی در این زمینه فعالیت جدی داشته باشد؟

شدنی است و قطعاً می‌شود زیرا دولت باید از حالت تصدی‌گری بیرون بیاید و تنها حاکمیتی باشد. حفاری امری تصدی‌گری است و سیاست کنونی وزارت نفت این‌گونه است که بخش خصوص با تقویت خود در زمینه حفاری قوی شود و باید در آینده تمامی فعالیت‌های حفاری به بخش خصوصی واگذار شود.

شرکت ملی حفاری دکل‌های مورد نیاز خود را از کدام کشور تامین می‌کند؟ وضعیت قراردادهای تامین دکل به چه صورت است؟

دکل‌های مورد نیاز شرکت ملی حفاری از کشور چین خریداری می‌شود و قرار شده تا پایان امسال سه دکل جدید دریافت کنیم. براساس قراردادهای گذشته دو دکل توسط جهاد دانشگاهی به ما تحویل خواهد شد که این دکل‌ها از کشور چین خریداری شده و قرارداد خرید دکل نیز از شرکت طوس داریم که با تاخیر یک‌ساله در تحویل همراه است. دلیل این تاخیر نیز مشکلات قراردادی و افزایش نرخ ارز است اما امیدواریم بتوانیم امسال دکل را تحویل بگیریم. البته شرکت طوس ماشین‌آلات مورد نیاز این دکل 3 هزار فرسی کشور را از چین تامین کرده است.

در ساخت دکل حفاری، چقدر زمان نیاز است تا نیاز موجود توسط داخلی‌ها تامین شود؟

وزارت نفت برای ساخت 10 گروه کالایی صنعت نفت سیاست‌گذاری کرده حتی قرار است 14 دکل حفاری خشکی در داخل کشور تولید شود و برای این کار قراردادی نیز منعقد شده است. داخلی‌ها برای تامین تجهیزات ابزار دقیق، مته‌های حفاری و سایر قطعات مورد نیاز در حفاری و ساخت دکل به پنج سال آینده زمان نیاز دارند.

حمایت از تولید داخل در اولویت شرکت‌های نفتی است. در حال حاضر یکی از شرکت‌های داخلی توانایی ساخت مته سایز 1/2-١٧ اینچ را دارد اما با وجود انعقاد قرارداد هنوز از این ظرفیت استفاده نشده است. چرا شرکت ملی حفاری با وجود اینکه خود را حامی توانمندی داخلی می‌داند، از ظرفیت موجود استفاده نمی‌کند؟

این شرکت با ما قراردادی نبسته است و با شرکت ملی نفت خیز جنوب مذاکره داشته است. ساخت مته تنها بخشی از کار است و باید تجهیزات مورد نیاز کامل تولید شود البته کسی که بتواند این مته را بسازد توان ساخت سایر مته‌ها را نیز خواهد داشت اما موضوع مهم کیفیت تولید انبوه است زیرا اگر کیفیت نباشد مقرون به صرفه نخواهد بود.

شرکت ملی حفاری خدمات خوبی ارائه می‌دهد اما برای ارائه خدمات خاص نیاز به مشارکت با برخی از شرکت‌های خارجی دارد. آیا مذاکراتی با شرکت‌های خاص از جمله هالیبرتون داشتید؟

شرکت ملی حفاری با هالیبرتون مذاکره مستقیم نکرده است اما شرکت‌های زیادی هستند که اعلام آمادگی کرده‌اند شرکت‌های بزرگ در این زمینه را به ایران بیاورند تا با ما وارد مذاکره شوند. در حال حاضر شرکت ملی حفاری سرویس و خدمات متعددی ارائه می‌دهد ولی با توجه به شرایطی که داریم برای اینکه شبهه‌ای ایجاد نشود بیشتر دنبال این هستیم که برای ظرفیت‌های خالی شریک پیدا کنیم تا مشارکت جدی در این زمینه صورت گیرد.

اخیراً با شرکت انی وارد مذاکره شده‌اید. به جز شرکت انی آیا با شرکت‌های مطرحی همچون شل و توتال نیز مذاکره‌ای برای دوران پساتحریم داشته‌اید؟

شرکت‌های متعددی آمادگی خود را اعلام کرده‌اند البته ما نیز برای مذاکره با هر شرکتی آماده هستیم. در حال حاضر با دو شرکت اروپایی و شرکت‌هایی از کشور ترکیه نیز مذاکراتی داریم.

آیا با شرکت ایمپکس ژاپن مذاکره شده است؟

ایمپکس اعلام آمادگی کرده با ما وارد مذاکره شود و ما نیز موضوع را پیگیری کردیم اما هنوز مذاکره‌ای صورت نگرفته است اما در صورت تمایل در آزادگان جنوبی فعال می‌شود.

در برنامه افزایش تولید نفت خام در دوران پساتحریم و تلاش برای افزایش تولید چاه‌ها، شرکت ملی حفاری چه برنامه‌ای دارد؟

ما طبق برنامه کارفرما کار می‌کنیم. در این دوران تاکید شرکت ملی نفت ایران در میادین مشترک است و قطعاً بخش عمده افزایش تولید از میدان آزادگان شمالی و جنوبی خواهد بود که پتانسیل زیادی دارد.

ایجاد دفتر شرکت ملی حفاری در بغداد به کدام مرحله رسیده است؟ ‌

هنوز این دفتر ایجاد نشده اما شرکت ملی نفت ایران اقداماتی انجام داده است، متاسفانه شرایط کشور عراق به‌گونه‌ای است که به راحتی اجازه نمی‌دهند. البته ما با شرکت‌های عراقی از جمله شرکت نفت میسان در بصره و واسطه‌ها مذاکره کرده‌ایم. کار کردن در عراق به دلیل نبود امنیت و شرکت‌های اروپایی سخت است. عراقی‌ها تمایل به همکاری با ما دارند.