کوک ناکوک خیاطی

راه‌اندازی تولیدی و توزیع لباس از مهم‌ترین فوت وفن‌های فعالیت در حرفه خیاطی و زیرشاخه‌هایش است. اگر در ابتدای مسیر هستید، نخستین حرکت این است که تکلیف‌تان را با خودتان روشن کنید.

تولید پوشاک دارای فراز و نشیب‌های فراوانی بوده و طی چهار، پنج سال اخیر با رکود سنگین دست و پنجه نرم کرده است. ولی اگر قصد دارید در این حرفه به فعالیت بپردازید اول باید مهارت کسب کنید و بعد آستین‌ها را بالا بزنید. برای بررسی بیشتر در مورد سرمایه‌گذاری و تاسیس یک واحد تولیدی پیراهن مردانه با عباس مرتضایی از تولید‌کنندگان قدیمی گفت‌وگو کرده‌ایم.

مرتضایی 61 سال سابقه فعالیت در این شغل را دارد و تقریبا از نخستین‌های این کار بوده؛ از شاگردی و کارآموزی در لاله‌زار شروع کرده و در حال حاضر مالک تولیدی دیالکو در اطراف شهریار است.

وی در مورد شرایط کاری می‌گوید: شرایط کنونی اصلا مناسب نیست و خیلی از همکاران ما جمع کرده و رفته‌اند. عده‌ای خانه‌نشین شده و بقیه سراغ کارهای دیگر رفته‌اند. رکود و کسادی بازار هر روز بدتر می‌شود، مطلق اندر مطلق است! به شخصه توصیه نمی‌کنم کسی وارد این صنف شود، چون از کار تولیدی کردن پشیمان می‌شود و دست آخر با ضرر و زیان فراوان تعطیل می‌کند و می‌رود.

تولیدی دیالکو تا پنج، شش‌سال پیش 45، 46نفر پرسنل داشت، ولی هم‌اکنون با 8نفر و 6چرخ فعال روزگار را می‌گذرانیم. ما خودمان کار تولید و پخش را انجام می‌دهیم و مشتری‌های‌مان را می‌شناسیم ولی روز به روز کار کسادتر می‌شود. قاچاق و واردات بی‌رویه اجناس بنجل چینی همه را در تنگنا قرار داده است.

اگر قصد دارید کسب‌وکاری راه بیندازید باید اصول کاری را یاد بگیرید و رعایت کنید. مرتضایی این موارد را به طور خلاصه عنوان می‌کند: دانش خود را در زمینه پارچه و مواد اولیه بالا ببرید تا ببینید چه چیزی می‌خواهید دست مشتری بدهید. ضمن اینکه بازار کار تولید پوشاک خود را مورد بررسی قرار داده و راه‌های فروش یا سفارش را پیدا کنید.

این حرفه نیاز به صبر و حوصله زیادی دارد و معمولا زودبازده نیست. در قدم بعدی با افراد قدیمی و فروشنده‌های صاحب‌نام ارتباط بگیرید و با افراد بیشتری آشنا شوید، چون شما باید علاوه بر کار، بازاریابی هم بکنید. از حساب و کتاب هم غافل نشوید تا در ادامه کار به مشکل نخورید و با مغازه‌دار و توزیع‌کننده و واسطه دست به‌یقه نشوید. کار را درست و شسته رفته ارائه دهید و با جدیت کار کنید.

کار تولیدی

عملکرد تولیدی‌های پوشاک به دو دسته تقسیم می‌شود: یکی تولید سفارشی (مزد دوزی) است که بازاریابی آن به خودتان مربوط است. چون معمولا این‌گونه کارها در اندازه زیاد دوخته نمی‌شود و مربوط به قشر خاصی می‌شود. دیگری تولید و فروش مستقل است که نیاز به سرمایه‌گذاری، شناخت بازار و ارتباط با مغازه‌داران دارد.

الگو و برش از موارد مهم تولیدی پوشاک بوده و تاثیر بسیاری در فروش دارد. الگوها می‌توانند توسط برشکاران باتجربه از روی یک نمونه لباس کپی شوند و همچنین می‌توان از الگوهای آماده استفاده کرد یا از طراحان الگو بهره گرفت. مسئله مهم دیگرتهیه پارچه است. تولید پارچه‌های ایرانی محدود است و معمولا کیفیت بالایی ندارد. البته پارچه‌های خوب و با کیفیت بسیار بالا هم موجود است که برای کارهای خیلی شیک و گرانقیمت استفاده می‌شود.

منسوجات داخلی را بیشتر از اصفهان، یزد و سمنان تهیه می‌کنیم و بیشتر نیاز ما از وارداتی است که از پاکستان، تایوان و ترکیه وارد می‌کنیم. پارچه‌های چینی با اینکه ارزان هستند ولی کیفیت لازم را ندارند و به کار تولید لطمه می‌زنند.

در حال حاضر تعرفه‌های گمرکی بالا رفته و به نسبت آن قیمت پارچه هم افزایش پیدا کرده است. بهای پارچه ایرانی متری 8 تا 10هزار تومان و خارجی بستگی به نرخ ارز و نوسانات بازار دارد که معمولا بین 9 تا 15هزار تومان بالا و پایین می‌شود. نخ تماما وارداتی است و به‌صورت دوکی خریداری می‌شود که بین 10 تا 12هزار تومان قیمت می‌‌خورد. ‌نخ‌های پلاستیکی و نایلونی کیلویی فروخته می‌شود. نخ مرغوب تا 20هزار تومان هم قیمت دارد.

دکمه‌ها تنوع زیادی دارند که به‌صورت کیلویی، جینی و تکی به فروش می‌رسند. دکمه تکی هست که 1500تومان قیمت دارد. دکمه‌ها به‌صورت چهارسوراخه، دوسوراخه، فانتزی و دو قسمتی و انواع دیگر پیدا می‌شود که بنا به رنگ، جنس و اندازه قیمت‌هایش فرق می‌کند و معمولا بین10تا 12هزار تومان است.

این تولید‌کننده باتجربه درباره شروع کار می‌گوید: برای آغاز کار یک فضای کوچک 20متری هم کفایت می‌کند. حداقل دوتا چرخ لازم است و اگر بودجه‌تان اجازه می‌دهد دو تای دیگر هم اضافه کنید.

کارهایی که باید انجام دهید اینها هستند: برش، راسته دوزی، میان دوزی و زیگزال. به مرور زمان می‌توانید کارگاه‌تان را گسترش دهید و چرخ‌های دیگری اضافه کنید و کارهای دیگری انجام بدهید. برای روزهای نخست غیر‌از هزینه مکان، باید 20 تا 30میلیون تومان هزینه کنید. قبل از همه این کارها باید جواز کار داشته باشید که پس از طی تشریفات قانونی از اتحادیه صنف پیراهن‌دوزان مردانه دریافت کنید.

استاندارد کاری

مرتضایی از وضعیت آشفته بازار انتقاد می‌کند. وی می‌گوید: همه نوع کالایی را بدون نظارت و کنترل کیفی در بازار ریخته‌اند. همه اینها به تولید‌کننده ضربه می‌زند و بازار را به بیراهه می‌برد. استاندارد کاری و کیفی ما بسیار بالاتر از ترکیه است، چرا که باید بازار داخلی ما را قبضه کنند و ما دست روی دست بگذاریم؟ تولیدات ایرانی قابل رقابت با نمونه‌های خارجی است و قبل از این صادرات زیادی به کشورهای همسایه داشتیم.

در حال حاضر ترک‌ها جای ما را گرفته‌اند و از بی‌خیالی ما نهایت بهره‌برداری را می‌کنند. آن وقت ما دنبال سر وکله زدن با اداره مالیات و شهرداری و. . . هستیم. اگر نظارت و حمایت در کار باشد و دل دولتی‌ها بسوزد کار رونق می‌گیرد و روزهای خوب برمی‌گردد.