با توجه به هشدارهای اخیر مسئولان در ارتباط با کمآبی، به نظر میرسد اگر وضعیت تنش آبی ادامه پیدا کند در آیندهای نه چندان دور، با مشکل جدی برای تامین آب مواجه خواهیم شد.
شاید در این میان، نقش کارخانههای آب معدنی بیش از پیش مفید و موثر باشد. چراکه اگر آب شرب در لولههای خانهها یافت نشود، مردم برای تامین آب مورد نیاز به خریدن آب در بطری روی میآورند.
بازار فروش
اما آن طور که از اظهار نظر فعالان این بخش به نظر میرسد، در حال حاضر فرهنگ استفاده از آب معدنی هنوز در بین مردم نهادینه نشده و نیاز است که در این زمینه تلاشهایی صورت گیرد.
گذشته از بحث فرهنگ، تا وقتی آب تصفیه شده نسبتا ارزان در دسترس هر خانوادهای قرار میگیرد، خرید آب معدنی جزو اولویتهای سبد خانوارها نخواهد بود.
هماکنون بیش از 100کارخانه بستهبندی آب در کشور وجود دارند که در زمانهای مختلف و بسته به شرایط بازار مصرف، تعدادشان تغییر میکند.
اگر میخواهید وارد این کسبوکار شوید باید بسیار دقت کنید، زیرا طبق گفتههای فعالان این حوزه، مشکلات زیادی برای فروش این محصول وجود دارد که باعث تعطیلی تعدادی از کارخانهها شده است، اما بهرهبرداری از این کارخانهها تا حدودی به شرایط فصلی و آب و هوایی نیز بستگی دارد.
به عبارتی با گرم شدن هوا مقدار بیشتری از محصولات بستهبندی شده آب به فروش میرسد.
راهاندازی کارخانه
حال فرض بر این است که با وجود تمام تهدیدها میخواهید یک کارخانه تولید آب معدنی تاسیس کنید.
اولین کاری که باید انجام دهید، اخذ مجوز از سازمان صنعت و معدن استان و سازمان آب منطقه است.
قیمت هر متر مکعب آب 750تومان است که منطقههای آبخیز بیشتر در قسمت غربی کشور وجود دارند.
بنابراین بدیهی است برای کاهش هزینه حمل و نقل و نزدیکی به چشمه یا چاه مورد نظر، بهتر است زمین شما نزدیکترین محل به منبع آب باشد. تهیه زمینی به مساحت حداقل 4هزار متر ضروری است. آبی که قرار است بستهبندی شود، باید استانداردهای لازم را داشته باشد.
معمولا این آب از مناطق برفگیر و دارای معادنی با خاک آهکی به طبیعت ارزانی میشود.
نکته قابل توجه این است که شما میتوانید با سرمایهگذاری بدون دردسر، یک کارخانه همراه با امتیاز آب خریداری کنید. این کارخانهها به دلایل مختلف به خریداران واگذار میشوند و قیمتهای متفاوتی از 2 تا 50میلیارد تومان دارند.
اگر قرار است که کارخانه شما سودده باشد و محصولتان پس از عرضه به بازار، به فروش برسد باید حداقل تولید 10هزار بطری در ساعت را مدنظر قرار دهید. زیرا پایینتر از این مقدار با توجه به نوسانات موجود، توجیه اقتصادی نخواهد داشت.
در بطری (18تومان)، لیبل (15تومان)، نایلون شیرینگ برای هر بطری (30تومان) و پریفرم (150تومان) از مهمترین و رایجترین هزینههای جاری است که برای هر بطری باید بپردازید، اما اگر از پولی که باید بابت زمین پرداخت کنید صرف نظر شود، مبلغی به میزان 2 تا 5/2 میلیارد تومان برای احداث کارخانه لازم دارید.
علاوه بر آن به صورت سالانه دستکم باید 150میلیون تومان برای تعویض فیلترهای تصفیه هزینه کنید.
این مبلغ بستگی به تمیزی و گوارایی آب دارد؛ یعنی هرچه منبع شما آب تمیزتری تولید کند، هزینه کمتری برای تعویض فیلتر متقبل خواهید شد.
آزمایشگاه، از آن دسته مکانهایی است که برای اکثر کارخانههای تولید موادغذایی و نوشیدنی لازم است.
پس حداقل 200 تا 300میلیون تومان برای احداث آزمایشگاه کنار بگذارید. هر کارخانه بستگی به نوع ماشینآلات و تکنولوژی به کار رفته در آن میتواند در بخش تولید از 6 تا 20کارگر داشته باشد.
ناگفته نماند که دلتان را به کمکهای دولتی خوش نکنید. زیرا از آنجا که کارخانههای بسیاری رو به تعطیلی رفتهاند، دولت پولش را در این زمینه خرج نمیکند و به طور کلی تسهیلاتی به شما نمیدهد.
ارزیابی بازار
مسئله فروش، مهمترین بخش کسبوکار شما را تشکیل میدهد. برای توزیع در کلانشهری مانند تهران به 30کامیونت 6تنی نیاز دارید که هر کدام بیش از 60میلیون تومان قیمت دارد.
یکی از فعالان این حوزه میگوید: بعید است که سازمان آب با وضعیت بحرانی که برای آب به وجود آمده، مجوز جدیدی برای تاسیس کارخانه صادر کند، بنابراین بهتر است کسانی که قصد ورود به این بازار را دارند، به همان مجوزهای صادر شده قبلی اکتفا کنند و امتیاز آن را از صاحبان قبلی بخرند.
مصطفی جاودانی معتقد است که بازار آب معدنی اکنون به اشباع رسیده و سرمایهگذاران جدید باید تمام جوانب را در نظر گرفته و سپس وارد این کسبوکار شوند.
اما از سویی دیگر به گفته دبیر کل انجمن آبهای معدنی و آشامیدنی ایران، بستهبندی آب معدنی از حذف مواد معلق موجود در آن گرفته تا استریل کردن آب، باید با دقت و رعایت مسائل بهداشتی صورت گیرد.
پیمان فروهر با تاکید بر اینکه سود این صنعت بسیار پایین است، میگوید: بیشتر هزینه جاری صرف خرید بطری و لوازم جانبی میشود، اما هر مترمکعب آب، حدود 600 بطری بزرگ را تغذیه میکند.
به گفته فروهر، هماکنون بطری 5/1لیتری 800تومان، نیم لیتری 475تومان و 19لیتری 5 تا 6هزار تومان در بازار قیمت دارد.
به هر ترتیب، طبق آمارهای موجود سالانه میزان تولید و بستهبندی آب معدنی و عرضه به بازار در ایران کمتر از 4 میلیارد لیتر است. این در حالی است که سال گذشته ارزآوری صادرات این محصول، 7میلیون دلار برآورد شد و عراق، افغانستان و ترکمنستان از مهمترین خریداران آب معدنی بودهاند.
بنابراین میتوان با توجه به کمبود مشتری در داخل، روی صادرات آب معدنی سرمایهگذاری کرد و با کشف بازارهای بالقوه جدید در کشورهای دیگر، مشکل فروش را به فرصتی تازه مبدل ساخت.
علاقهمندان برای کسب اطلاعات بیشتر میتوانند به سایت انجمن آبهای معدنی و آشامیدنی ایران به آدرس www.irbwa.com مراجعه و از مطالب درج شده در آن استفاده کنند.