در هفتههای گذشته در سفرهای استانی رییسجمهوری و هیأت دولت خبرهایی از راهاندازی واحدهای جدید تولید سیمان به گوش رسید که نشاندهنده اهمیت تولید این محصول در تامین نیاز داخلی و کشش صادراتی این محصول نسبت به بازارهای بینالمللی است. در واقع، درحالحاضر ایران چهارمین تولیدکننده این محصول در جهان است که بخشی از نیاز بازار کشورهایی همچون عراق و افغانستان را تامین میکند.
البته اخیرا وزیر صنعت و معدن طی نامهای به وزارت مسکن برای رونق بازار این محصول خواهان استفاده از بتن به جای آسفالت در ساخت جادهها شده است. به همین دلیل سرمایهگذاری در کارخانههای سیمان همواره سودآور است، چراکه در جهان امروز توسعه عمرانی در گرو محصولات اینچنینی است. از سوی دیگر، یکی از برنامههای دولت یازدهم رونق اقتصاد با گسترش ساختوساز مسکن است. به همین دلیل با سرمایهگذاری 400میلیارد تومانی میتوان یک کارخانه سیمان با ظرفیت تولید 3500 تن در روز ساخت که هر تن با قیمتی بین 95 تا 120 هزار تومان در بازار به فروش خواهد رسید. بنابراین این کارخانه ماهانه 11میلیارد تومان درآمد خواهد داشت که در مدت 4 سال تمام سرمایه کارخانه بازخواهد
گشت.
سیمان یکی از محصولاتی است که بخشخصوصی در تولید آن و حضور در بازارهای بینالمللی موفق ظاهر شده، از سوی دیگر، دولت یازدهم به منظور حمایت از تولید، تسهیلات ویژهای برای صنعتگران در نظر گرفته است که با مراجعه به وزارت صنعت، معدن و تجارت و دریافت مجوز لازم برای ساخت کارخانه تنها با 30 درصد کل سرمایه مورد نیاز یعنی 130 میلیارد تومان میتوان اقدام به اخذ تسهیلات و اجرای پروژه
کرد.
راهاندازی کارخانه سیمان در مناطق پرجمعیت
یک کارشناس سیمان با اشاره به اهمیت تولید سیمان در بخشهای مختلف عمرانی میگوید: این محصول به دلیل کاربرد فراوان آن در سازه طرحهای عمرانی و مسکن همواره با تقاضای بالایی روبهرو است، اما موضوع این است که اگر قرار است کارخانهای با هزینه 400میلیارد تومانی ساخته شود، باید از نظر مکانیابی بهگونهای عمل شود که در همان منطقه بازار تقاضا وجود داشته باشد تا بتواند سودآور شود، به همین دلیل باید توجه کرد که در آنجا کارخانه دیگری سیمان تولید نکند یا به تنهایی توان رفع تمام نیاز منطقه را نداشته باشد.
شعبان صداقت با نگاهی به اهمیت قیمت نهایی محصول در کسب بازارهای فرامنطقهای افزود: یک تولیدکننده سیمان با احداث کارخانه در حومه شهرهای پرجمعیت رقابتپذیری را به محصولات خود هدیه میکند، چراکه بخش زیادی از قیمت تمام شده سیمان به هزینه حملونقل بازمیگردد، به طوری که برخی شرکتها همچون آبیک که 20 هزار تن و شرکت ساوه 7هزار تن سیمان در روز تولید میکنند، این میزان بهرهبرداری خود را مدیون نزدیکی به کلانشهر تهران هستند. از سوی دیگر فاصه کم آنها با بازار تقاضا فعالیت این شرکتها را با این میزان تولید به صرفه کرده است.
فرصتها و تهدیدهای راهاندازی کارخانه تولید سیمان
در شرایط کنونی عراق بهعنوان یکی از بزرگترین بازارهای صادرات سیمان ایران دچار بحران شده، از این رو صادرات سیمان ایران کاهش یافته است، بااینحال بهبود روابط بینالملل ایران، شرایط حضور محصولات ایران در سایر کشورهای همسایه را فراهم کرده است. دبیر انجمن صنفی کارفرمایان صنعت سیمان با تایید این موضوع میگوید: درحالحاضر محصولات تولیدی ایران از کیفیت خوبی برخوردار است که قابلیت رقابت با تولیدکنندگان بزرگ جهان را داراست، به همین دلیل به دنبال توسعه بازار در شمال افریقا و کشورهای آسیایمیانه همچون ازبکستان و تاجیکستان و... هستیم. بنابراین با نفوذ در بازارهای جدید و رونق اقتصادی که در پی آن اجرای پروژههای عمرانی در سراسر کشور افزایش خواهد یافت، مصرف سیمان نیز بالا میرود.
عبدالرضا شیخان با بیان اینکه دولت با استفاده از بتن به جای آسفالت تولید سیمان را رونق خواهد داد، اضافه کرد: ایران ظرفیت تولید سالانه 80 میلیون تن سیمان دارد که درحالحاضر بیش از 70 میلیون تن از این محصول را روانه بازار میکند که با فرهنگسازی استفاده از بتن به جای ستونهای فلزی در ساختمان و به کارگیری سیمان در ساخت جادهها مصرف این محصول بهشدت بالا خواهد رفت. البته هماکنون 20 کارخانه دیگر با ظرفیت هرکدام یکمیلیون تن در حال راهاندازی هستند که تا 2 سال آینده وارد مدار تولید میشوند، بنابراین مدیریت نفوذ در بازار و توسعه مصرف این محصول میتواند شرایط خوبی را پیشروی شرکتهای تولیدی قرار دهد.
تولید و صادرات کلینکر خوب است
کلینکر محصولی است که هنوز مسیر نهایی و تبدیل شدن به سیمان را طی نکرده است، درحالحاضر خیلی از کارخانههای سیمان با خاموش کردن کورهها تنها به تولید این محصول بسنده کردهاند، زیرا این محصول برای تبدیل شدن به سیمان انرژی زیادی در نتیجه روشن بودن کورهها مصرف خواهد کرد، از سوی دیگر کلینکر قابلیت نگهداری بالایی دارد. به همین دلیل هماکنون نزدیک به 14میلیون تن از این محصول در کشور دپو شده است. عبدالرضا شیخان، دبیر انجمن صنفی کارفرمایان صنعت سیمان دراینباره میگوید: کارخانههای سیمان در زمان رکود تنها کلینکر تولید میکنند تا از ضرر ناشی از تعطیلی کارخانه سرباز زنند، اما مشکل دیگری که در این زمینه وجود دارد، این است که پس از خاموش بودن کورههای سیمان در یک مدت معین، روشن کردن مجدد آن هزینهای زیادی را به تولیدکننده تحمیل میکند، زیرا بخشی از دیواره آجری کوره با راهاندازی دوباره از بین خواهد رفت که نیاز به صرف هزینه و ترمیم دارد. با اینحال ایران به دلیل دارا بودن ذخایر بالایی از سنگ پوکه و سنگآهن در تامین نیازهای تولید این محصول مشکلی ندارد، از اینرو تولید محصولات سیمانی در تیپهای مختلف به شکلهای سفید و خاکستری و همچنین سیمان پزولان در ایران امکانپذیر است. البته ایران در همسایگی چند تولیدکننده بزرگ سیمان یعنی چین، ترکیه و پاکستان قرار دارد که بخشی از بازار خاورمیانه را در اختیار دارند با اینحال پاکستان به دلیل تولید سیمان باکیفیت پایینتر از ایران رقیبی جدی برای تولیدکنندگان داخلی به حساب نمیآید، اما برای تصاحب بازارهای منطقه باید با افزایش بهرهوری و کاهش هزینه تولید و حملونقل، قیمت نهایی محصول را کاهش داد.