نخستین سوپرمارکت اجناس تاریخ گذشته در جهان گشایش یافت

فروشگاه‌های مواد‌غذایی در سراسر جهان سالانه بیش از 130 میلیون پوند از غذاهای خود را دور می‌ریزند.این رقم در برابر 2/9تریلیون پوندی که هر سال در مواد‌غذایی اسراف می‌شود، عدد کوچکی است. پوند یک واحد وزنی است. هر کیلوگرم برابر با 2205 پوند است. جالب است بدانید که سوپرمارکت‌ها و رستوران‌های سراسر دنیا هر سال بیش از 400 میلیون پوند غذا سرو می‌کنند، اما نزدیک به یک سوم آنها راهی به شکم مشتریان پیدا نمی‌کند! با وجود مصرف‌کنندگانی که خواستار محصولات بی‌نقص و تازه هستند، بسیاری از خرده‌فروشان ترجیح می‌دهند سراغ تازه‌ها بروند. این تازه‌خواهی باعث هدررفت مقادیر بسیار زیادی غذا در سراسر جهان می‌شود.

اما چون دنیای امروز در پی صرفه‌جویی است، نوآورها بیکار نمی‌نشینند و راه‌هایی برای اسراف نکردن می‌یابند. یک سوپرمارکت به تازگی در کپنهاگ دانمارک راه‌اندازی شده که هدفش جلوگیری از هدررفت بخش کوچکی از این غذاهای دورریختنی است. WeFood که در اواخر ماه فوریه در پایتخت دانمارک گشایش یافت، تنها غذاهایی را می‌فروشد که تاریخ انقضای آنها سررفته یا از سوی فروشگاه‌های مواد‌غذایی به دلیل ظاهر نازیبا یا ضربه‌خورده بسته‌بندی‌ها به شرکت‌ها بازگشت داده می‌شوند.

اجناس این سوپرمارکت دانمارکی 30 تا 50 درصد ارزان‌تر از قیمت سایر سوپرمارکت‌ها عرضه می‌شود.برای مثال، نیم کیلو سیب در یک فروشگاه معمولی قیمتی حدود 2/50دلار دارد، حال آنکه در Wefood  هر پوند سیب  (معادل تقریبا نیم کیلو) را می‌توان با تنها 1/50 دلار خرید. مردم اغلب با خیال راحت می‌توانند این اجناس را پس از «بهترین تاریخ مصرف»شان خریداری کنند. این را جوتا وینکوف، مدیر ارتباطات سوپر مارکت می‌گوید.

وینکوف که با سازمان مردم‌نهاد DanChurchAid، موسس این فروشگاه هم همکاری دارد، این‌طور ادامه می‌دهد: ‌ ‌«‌فروش محصولاتی که این تاریخ را گذرانده‌اند، قانونی است، اما سوپرمارکت‌ها این کار را انجام نمی‌دهند. این اجناس در WeFood فروخته خواهند شد.» فروشگاه WeFood اجناسش را از سوپرمارکت‌های محلی، قصابی‌ها و واردکنندگان محصولات تامین می‌کند. بخش بزرگی از تولیدات مزارع که از راه یافتن به لیست محصولاتی که باید برای فروشگاه‌ها فرستاده شوند، بازمی‌مانند.

دلیل این راه نیافتن بسیار ساده است: مردم اجناسی را که به هر دلیل آسیب دیده یا ضرب خورده‌اند، نمی‌خرند. به گفته وینکوف، فروشندگان مواد‌غذایی همچنین تمایل دارند بیش از نیازشان برای فروش موجودی داشته باشند. میوه‌ها و سبزیجاتی که به WeFood می‌آیند، معمولا از مازاد موجودی این فروشگاه‌ها است.

او می‌گوید: ‌ ‌«‌اگر چند میوه بد در یک جعبه باشد، دور انداختن آنها برای سوپرمارکت‌ها ارزان‌تر تمام می‌شود تا اینکه بخواهند وقت بگذارند و آنها را به خوب و بد تقسیم کنند.» در آمریکا مصرف‌کننده‌های نهایی چرخه غذایی هنوز بزرگ‌ترین سهم را در این هدررفت دارند. به این ترتیب که خریداران به‌عنوان مصرف‌کنندگان نهایی انتظار قفسه‌های پر از اجناس را دارند، بیش از حد نیاز خود می‌خرند و عموما به مواد‌غذایی به چشم منابع تجدیدپذیر نگاه می‌کنند.

در WeFood اما داوطلبان به این جعبه‌ها سرکشی می‌کنند و محصولات خوراکی را از آنها جدا می‌کنند. در دانمارک، سالانه تقریبا 1/5 میلیاردپوند از محصولات خوراکی به محل‌های دفن زباله می‌روند. در جاهای دیگر دنیا اوضاع حتی از این هم بدتر است؛ هدررفت مواد‌غذایی در آمریکا سالانه حدود 6 میلیارد پوند است. سازمان غذا و کشاورزی ملل متحد  (فائو) تخمین می‌زند، هر سال یک سوم تمام مواد‌غذایی تولید شده برای مصرف انسانی در جهان، یعنی حدود 1/3 میلیارد تن، از دست رفته یا هدر می‌رود.

این هدررفت شامل 45 درصد از تمام میوه‌ها و سبزیجات، 35 درصد ماهی‌ها و محصولات دریایی، 30درصد غلات و حبوبات، 20درصـد محصـولات لبنـی و 20درصد گوشت است. چندان شگفت‌آور نیست که بخش بزرگی از این حیف و میل محصول در کشورهای پیشرفته اتفاق می‌افتد. سرانه هدررفت مواد‌غذایی توسط مصرف‌کنندگان  (بدون احتساب فرآیند تولید) در اروپا و آمریکای شمالی 95 تا 11 کیلوگرم در سال است.

حال آنکه این میزان در کشورهای جنوب صحرای آفریقا و جنوب و جنوب شرق آسیا تنها بین 6 تا 11 کیلوگرم است. بخش زیادی از غذا هنوز هم در طول فرآیند تولید در کشورهای درحال توسعه نیز از بین می‌رود.دلیل این هدررفت نبود زیرساخت‌های مناسب و تجهیزات کافی است. هدررفت مواد‌غذایی در مرحله مصرف در این کشورها اما به شکل قابل توجهی کمتر از کشورهای توسعه‌یافته است. طبق آمارهای رسمی سازمان ملل، بعد از آمریکای شمالی و اقیانوسیه، اروپا بیشترین هدررفت مواد‌غذایی را دارد.

در آمارهای ارائه شده از سوی سازمان ملل کشورهای صنعتی آسیا، کشورهای آمریکای لاتین و کشورهای آفریقای شمالی، آسیای مرکزی و جنوب آسیا در رده‌های بعدی هستند. دانمارکی‌ها اکنون در مبارزه با هدررفت مواد‌غذایی پیشرو هستند، حتی اگر بازاری برای این کار وجود نداشته باشد. تنها پنج سال گذشته این کشور توانسته تا 25 درصد هدررفت مواد‌غذایی را کاهش دهد.