صفرهای صادرات غیرنفتی را با فروش چرم خام زیاد نکنید

یکی از مهم‌ترین نگرانی‌ها و مسائلی که امروزه فعالان بازار چرم با آن دست به گریبان هستند این است که  بسیاری از تولیدکنندگان چرم خام، به دلیل برخورداری از بازارهای جهانی ترجیح می‌دهند چرم خام خود را به دلار و به خارج از کشور بفروشند و از آنجایی که هیچ مانعی برای صادرات مواد خام وجود ندارد، با همه اعتراضی که نسبت به این ماجرا داریم، هنوز هم خام فروشی ادامه دارد. ولی نکته اساسی این است که نباید برای بالا بردن صفرهای آمار صادرات غیرنفتی به صادرات مواد اولیه اقدام کرد، زیرا ضربه مهلک آن در وهله نخست متوجه اشتغال و مسائل مربوط به آن می‌شود. 

چرم کالای خاصی است

یکی از بحث‌هایی که همیشه در مورد پوشاک چرمی مطرح بوده است، قیمت تمام شده محصول نهایی آن است که البته دلایل خاص خود را هم دارد. یکی از دلایلی که موجب شده پوشاک چرم در انحصار مشتریان خاصی با توان مالی ویژه‌ قرار بگیرد این است که نمی‌توان این نوع از پوشاک را در کیفیت‌های مختلف و به‌صورت انبوه تولید کرد، زیرا به دلیل طبیعی بودن مواد اولیه آن فرآیند فرآوری این محصول به زمان و به چرخه طبیعت وابسته است.

همین امر موجب شده قیمت این محصولات در همه جای دنیا بالا باشد. مثلا لازمه محصولات چرمی این است که حیوانی که قرار است از پوستش استفاده شود، فرآیند طبیعی رشد را طی کند تا به حد کشتار برسد و پوستش به دست تولیدکنندگان محصولات چرمی برسد؛ بنابراین مواد اولیه همیشه حاضر نیست که مثلا یک کارخانه چرم‌سازی با چند شیفت کار بخواهد محصولات بیشتری روانه بازار کند. از طرفی فرآیند رنگ کردن چرم هم هزینه‌های بالایی دارد که همگی در نهایت به گرانی اجناس چرمی منجر می‌شود. این مسئله در درجه اول متوجه تولیدکننده و فروشنده است، زیرا توان مالی افراد جامعه اهمیت اساسی در میزان فروش محصولات دارد. مثلا امسال بازار چرم راکد و کم جنب و جوش بوده و یکی از دلایل آن هم وضعیت نامساعد اقتصادی خانواده‌هاست. 

چرم مصنوعی،  بلای جان تندرستی

با توجه به پایین آمدن قدرت خرید مردم و اینکه هزینه خرید چرم طبیعی اصل بالاست، بسیار دیده می‌شود که فروشندگان اجناسی را با عنوان چرم مصنوعی به فروشندگان عرضه می‌کنند، در حالی که اصطلاح چرم مصنوعی، اصطلاحی غلط است و تنها به‌عنوان پوششی برای فروش هر چه بیشتر کالاهای پلاستیکی استفاده می‌شود.

این در حالی است که پلاستیکی‌ها جایی برای تنفس بدن انسان باقی نمی‌گذارند و به مرور زمان بیماری‌های پوستی برای صاحبان خود ایجاد می‌کنند. توصیه بنده است که کسانی که توان خرید چرم‌های اصل را ندارند از گزینه‌های جایگزینی چون پارچه‌های کنفی استفاده کنند و به هیچ عنوان سراغ اجناس پلاستیکی که با عنوان چرم مصنوعی به فروش می‌رسند، نروند. اکنون چکمه‌های پلاستیکی چینی وارد بازار شده است که تمامی سطح پا و ساق پا را می‌پوشانند و بسیار خطرناک هستند. 

چرم را جدی بگیرند، بیکاری ریشه کن می شود

در چرخه تهیه چرم خام تا فرآوری و چرم‌سازی بیش از 50نفر-واحد مشغول به کار می‌شوند و در فرآیند چرم فرآوری شده تا دوخت هم برای بیش از 50نفر-واحد فرصت اشتغال زایی ایجاد می‌شود. این مسائل حاکی از توان بالای این صنعت برای ایجاد کسب وکار و شغل و درآمدزایی است و اگر مسئولان دولتی به چرم توجه کافی داشته باشند، به راحتی می‌توانند بسترهای شغل‌های بادوام و پایدار را در کشور ایجاد کنند. این نکته زمانی اهمیت بیشتری می‌یابد که بدانیم ایران در زمره پنج کشور اول دنیا در تولید پوست وچرم باکیفیت قرار دارد. 

واردات کالای تمام شده چرمی مقرون به صرفه نیست و به همین دلیل کمتر شاهد کالاهای چرمی خارجی در بازار هستیم و این خود فرصتی است برای هنرنمایی تولیدکنندگان داخلی. البته یکی از علت‌های این امر این است که در حوزه صنعت چرم ایران شاهد حضور برندهایی هستیم که کالاهای باکیفیتی تولید می‌کنند و به نوعی بازار را در اختیار خود گرفته‌اند؛ بنابراین فعالان این صنعت باید بیش از پیش در پی ایجاد برندهای پایدار با مدهای داخلی باشند تا هر چر بیشتر مشتریان را به سمت خود جذب کنند؛ زیرا هر چه مدها براساس قواعد فرهنگی داخلی باشند در نهایت مورد توجه بیشتر هم قرار خواهند گرفت. البته در حال حاضر رفتارهای ارگان های دولتی با تولیدکنندگان به نحوی است که هیچ کسی رغبتی به سرمایه گذاری در عرصه تولید ندارد. 

در نهایت اینکه اگر حمایت‌های دولتی از این صنعت صورت بگیرد و موانع تولید از سر راه سرمایه‌گذاران برداشته شود و تولیدکنندگان هم راه‌های اصولی تولید را برای ایجاد برندهای محبوب داخلی در پیش بگیرند، به راحتی می‌توان با استفاده از ظرفیت‌های صنعت چرم به‌عنوان یکی از رسته‌های متنوع بازار پوشاک، نرخ بیکاری را به طور موثری پایین آورد.

در این میان نقش برندسازی اهمیت بالایی دارد، زیرا مسئله شغل امروزه رابطه‌ای مستقیم با هویت اجتماعی افراد دارد. به همین دلیل وجود برندهای محبوب و مطرح می‌تواند اهرمی تقویت‌کننده برای جلب نیروی کار باشد، زیرا برندها می‌توانند هویت‌بخش شاغلان باشند. همان‌طور که کشورهایی چون ترکیه، بنگلادش، هند و تایلند با سرمایه‌گذاری در صنعت پوشاک خود نه تنها اشتغال پایدار در کشورهای خود ایجاد کرده‌اند، بلکه پوشاک به یکی از پایه‌های اصلی ارزآوری آنها تبدیل شده است. 

* عضو کارگروه مد و پوشاک وزارت ارشاد و مدیرعامل چرم پارس