سیام؛ بازاری بکر برای توسعه گردشگری ایران

تایلند کشوری با جاذبه‌های گســترده گردشــگری در جنوب شرقی آسیاست که نامش برای تورگردان‌ها و گردشگران ایرانی و دیگر نقاط جهان کاملا آشناست، اما این آشنایی در کشورمان بنا به دلایلی مدت‌هاست که به‌صورت مسیری یکطرفه از ایران به سرزمین سیام تنظیم شده است، حال آنکه فرصت‌های بسیاری برای توسعه روابط گردشگری میان تایلند و ایران مهیاست که به‌ظاهر از دید مسئولان و دست‌اندرکاران صنعت گردشگری کشورمان دورمانده است. از این‌رو گفت‌و‌گویی اختصاصی با حسین کمالیان، سفیر ایران در تایلند ترتیب دادیم تا از امتیازات بازار هدف گردشگری تایلند برای صادرات نامرئی کشورمان بیشتر بدانیم. بدون تردید گفته‌های بالاترین مقام دولتی ایران در سیام می‌تواند فرصتی مناسب برای سرمایه‌گذاران و تورگردانان کشورمان باشد تا به فکر توسعه ارتباط خود با سرمایه‌گذاران صنعت گردشگری در تایلند باشند و در نهایت تعادلی میان ورود و خروج گردشگران میان دو کشور ایجاد کنند.

 لطفا کمی از پیشینه ارتباط فرهنگی ایران با تایلند بفرمایید.
تاریخ روابط ایران و تایلند به گذشته خیلی دور باز می‌گردد اما از آنجا که معمولا مورخان ارتباط ایران و تایلند را به زمان ورود شیخ احمد قمی در دوره صفویه به این کشور ارتباط داده‌اند، به‌عنوان نخستین نوع روابط بین دو کشور مبنا قرار گرفته است که در آن زمان تایلند به سرزمین سیام معروف بود. بنابراین روابط ایران و تایلند به حدود چهارقرن قبل باز می‌گردد، در حالی که روابط رسمی کشور ایران با تایلند کمی بیشتر از 60 سال قبل شکل گرفته است. ورود شیخ احمد قمی به‌عنوان یک ایرانی به سرزمین سیام صرفا جنبه سیاسی یا تجاری نداشته بلکه این شخصیت توانست بنیان‌گذار ارتباطی فرهنگی میان دو کشور باشد.

 به نظر شما آیا تایلند بازار هدف مناسبی برای توسعه گردشگری ایران است؟
پاسخ شما بدون تردید مثبت است و نیازی به تعریف دوباره نیست، اما برای اطمینان همان‌طور که اشاره شد ایران ترجمه‌ای از فرهنگ و تمدن میان مردم تایلند است و از آنجا که اشتراکات فرهنگی و حتی زبانی میان دو ملت وجود دارد این کشور به‌عنوان بازار هدفی بزرگ و بکر برای گردشگری ایران است که اگر درست برنامه‌ریزی کنیم به سرعت شاهد رونق ورود گردشگران تایلندی به ایران خواهیم بود.

 نقش رسانه‌ها در این میان چیست؟
به نکته بسیار مهمی اشاره کردید. اگر منظور فعالیت‌های سفارت ایران در این کشور است که خب برنامه‌های ما تعریف شده و طبق همان‌ها سعی می‌کنیم از تمام امکانات و شرایط رسانه‌های محلی استفاده کنیم، اما اگر خارج از این چارچوب منظور شماست که پاسخ مشخص است. ارگان‌ها و دستگاه‌های ذیربط می‌توانند برنامه‌ریزی کنند و ما با توجه به شناخت کشور میزبان فقط می‌توانیم نقش هماهنگ‌کننده را داشته باشیم.

 به نظر شما جاذبه‌های ایران و امکانات ایران نیز به گردشگران تایلندی درست معرفی شده است؟
تاکید می‌کنم سفارتخانه همراه با رایزن فرهنگی مسئولیت‌هایی برعهده دارد که می‌توانیم طبق همان‌ها انجام وظیفه کنیم که چه‌بسا در این سفارتخانه ما بیش از حد توان خودمان انجام داده‌ایم. در هر مراسمی شرکت کرده‌ایم و درباره ارتباط بیشتر میان دو ملت آگاهی داده‌ایم. در تمام مناسبت‌های ویژه مثل بزرگداشت پیروزی انقلاب اسلامی یا دیگر روزهای مهم در این کشور از فرصت استفاده کردیم و ایران را با تمام داشته‌هایش معرفی کردیم، اما این کافی نیست چون گردشگری همکاری جمعی را طلب می‌کند و باید برای آن گروهی برنامه‌ریزی داشته باشیم. همین امر باعث شده معادله هم‌اکنون به نفع کشور تایلند باشد و گردشگران از ایران بیشتر به تایلند سفر کنند.

 آیا آماری از گردشگران تایلندی که وارد ایران شده‌اند در اختیار دارید؟
بله! این یکی از وظایف ما است که براساس نوع سفرها آمار تهیه کنیم. تعداد تایلندی‌هایی که در سال گذشته (1392) به ایران سفر کردند اعم از توریسم و تجاری و هیات‌های مختلف به 4 هزار نفر هم نمی‌رسد که در قیاس با 154 هزار ایرانی که از تایلند بازدید می‌کنند قابل مقایسه نیست. بد نیست بدانیم این تعداد گردشگر تایلند دو سال قبل شاید به 1300 هم نمی‌رسیده است.

 آیا تایلندی‌ها برای دریافت ویزا جهت بازدید از ایران مشکلی دارند؟
پاسخ شما قاطعانه خیر است. هیچ مشکلی برای ورود تایلندی‌ها به ایران نیست و در جهت مقابل هم با توجه به ارتباطاتی که با سفیر تایلند در ایران داشتم نیز همین‌گونه است. گردشگران و علاقه‌مندان ورود به دو کشور حداکثر ظرف 48 ساعت اگر منع قانونی نداشته باشند می‌توانند روادید دریافت کنند و سفارتخانه ایران هم در تایلند در چارچوب قوانین خود هرچه بیشتر سعی در تسهیل ورود آنها به ایران دارد. به‌عنوان مثال در صورت صلاحدید دستور داده‌ام حتی همان روز ویزا برای برخی افراد صادر شود یعنی کمتر از 24 ساعت فرد توانسته روادید ورود به خاک ایران را دریافت کند، اما گاهی اوقات شرایط ایجاب نمی‌کند که ویزا صادر کنیم.

 منظور شما از شرایط چیست؟ لطفا بیشتر توضیح دهید.
بدون تعصب قبول کنیم هنوز زیرساخت‌های گردشگری ایران کامل نیست و نبود امکانات گاهی اوقات باعث ایجاد مشکلاتی برای گردشگران خواهد شد که این موضوع نه تنها باعث تبلیغ گردشگری ایران نمی‌شود بلکه ضدتبلیغ هم هست. بنابراین باید با توجه به شرایط، نحوه صدور ویزا را مدیریت کنیم نه اینکه مشکل باشد؛ صرفا امکانات را باید درنظر بگیریم و بعد اقدام به پذیرش کنیم. به‌عنوان مثال خرداد تا شهریورماه همین امسال اگر به آمار نگاه می‌کردید می‌دیدید صنعت هتلداری ایران با توجه به ورود گردشگران خارجی دچار مشکل شده و امکان اقامت گردشگران در برخی شهرهای گردشگرپذیر کشورمان مثل شیراز، اصفهان یا کاشان نبوده است؛ چرا کاری کنیم که صنعت گردشگری ایران زیر سوال برود؟

 آیا سفارت کشورمان در تایلند برای آشنایی برخی افراد با جاذبه‌های ایران برنامه‌ریزی کرده است؟
بله! همین چندی پیش هیاتی شامل 30 نفر از دانشگاهیان و دیگر افراد را که بین آنها افراد شیعه و بودایی نیز بودند به ایران فرستادیم که هم از قم دیدار کردند و هم از مشهد، البته به دیگر شهرهای دیدنی ایران نیز رفتند که تاثیر بسیار جالبی برای گردشگری کشورمان داشت چون در رسانه‌های محلی نیز از آن موضوع یاد شد، اما این کافی نیست و با همکاری ارگان‌ها به‌خصوص جوامع دانشگاهی این نوع سفرها باید تداوم داشته باشد تا همواره نام ایران با تمام داشته‌هایش در این کشور شنیده شود.

 آیا پیشنهادی برای توسعه گردشگری بین دوکشور دارید؟
با توجه به بررسی‌ها و اطلاعاتی که از بازار تایلند در اختیار دارم بدون تردید خدمت شما می‌گویم که تورگردانان ایران هنوز اطلاعات کافی نسبت به پتانسیل گردشگری تایلند برای کشورمان ندارند و در جهت مقابل سرمایه‌گذاران گردشگری تایلند هم این‌گونه هستند که همین امر باعث شده جریان حرکت گردشگران همچنان یکطرفه باشد. بنابراین پیشنهاد می‌دهم با همکاری ارگان‌های مربوط امکان برگزاری نشستی تخصصی میان فعالان و سرمایه‌گذاران گردشگری به‌خصوص تورگردانان ایرانی و تایلندی فراهم شود تا این دو گروه بیشتر بتوانند با یکدیگر و امکانات هم آشنا شوند. این راه‌حلی ابتدایی برای توسعه ورود گردشگران تایلندی به کشورمان است. چون به عقیده من در صورت برقراری ارتباطی صحیح و دقیق میان بخش‌خصوصی که سرمایه‌گذار این صنعت است، خودشان توان مدیریت کارهای بعدی را دارند.
به نظر بنده این بهترین راه است که فکر نکنیم هرچه ما می‌پسندیم تایلندی‌ها هم به آن علاقه‌مند هستند. به‌عنوان مثال چون ما چلوکباب دوست داریم گردشگران تایلندی هم هنگام ورود به ایران به دنبال آن هستند، بلکه باید با ایجاد ارتباط میان فعالان این عرصه و البته شناخت بازار هدف متناسب با سلیقه و علاقه آنها سرمایه‌گذاری کنیم. این رمز موفقیت تایلندی‌ها در گردشگری بین‌المللی بوده چون کاملا درباره بازار هدف خود تحقیق و جست و جو کرده‌اند و برای آنها بسته‌های متنوع تدارک دیده‌اند، اما آیا ما بسته‌های متنوع برای گردشگران تایلندی داریم یا منوی‌های غذایی ما هنوز همان چلوکباب و قورمه‌سبزی است؟ پس اینجا فرصتی فراهم است برای سرمایه‌گذارانی که در این حوزه فعالیت می‌کنند تا روی علاقه‌مندی‌ تایلندی‌ها سرمایه‌گذاری کنند.

 به نظر شما تایلندی‌ها بازار هدف ایران را خوب شناخته‌اند؟
اگر به آمار ورود گردشگران به تایلند توجه کنید متوجه می‌شوید مسئولان گردشگری تایلند نه تنها بازار هدف ایران را به خوبی شناخته‌اند بلکه دیگر نقاط جهان را نیز زیر نظر دارند. به‌عنوان مثال این کشور مدتی است برای گردشگران مسلمان تدارک ویژه‌ای با نام گردشگری حلال دیده است، اما یک سوال از شما دارم که آیا ایران که از اساس کشوری حلال است اینچنین برنامه‌ای برای دیگر کشورها داشته یا خیر؟ فکر کنم پاسخ شما در این بین کاملا مشخص است. بنابراین تایلند برای ایران برنامه‌ریزی کرده درحالی که ایران هنوز اندرخم یک کوچه است.

 آیا برگزاری تورهای مشترک می‌تواند به‌عنوان حرکت آغازین مناسب باشد؟
یکی از طرح‌هایی که مطرح شده این است که از موسم حج استفاده کنیم. چون مسلمانان تایلند به این مراسم اعزام می‌شوند می‌‌توانیم با برگزاری تورهای مشترک میان ایران و عربستان ابتدا قبل از اعزام به این مراسم الهی آنها را به کشورمان بیاوریم و پس از آن به عربستان اعزام کنیم. این برنامه‌ای بسیار مناسب است، اما همان‌طور که گفتم نیازمند همکاری بین ارگان‌های متعددی مثل سازمان حج و زیارت و گردشگری ایران است که بتوانند از این امتیاز استفاده کنند. ما صرفا هماهنگ‌کننده امور آنها خواهیم بود.