بازار مسکن ایران هنوز تحت تاثیر بحرانی است که از سال 84 کلید خورد. افزایش غیرقابل توجیه قیمتها در ماههای پایانی این سال و در روزهای ابتدایی سال 85 نظم بازار را به هم ریخت و در عمل بخش عمدهای از متقاضیان حقیقی مسکن را از خرید در بازار محروم کرد. دولت گذشته برای مقابله با این بحران به جای توجه به منشا اصلی، اجرای طرحهایی را در دستور کار قرار داد که به تشدید بحران دامن زدند. ورود گروههایی که نه تنها سر رشتهای از صنعت ساختمان نداشتند که حتی اصلیترین اصول فعالیت در بازارهای اقتصادی را نیز نمیدانستند، خانهسازی در سطح انبوه خانهدار کردن مردم را حتی از قبل نیز دشوارتر کرد.
با در نظر گرفتن این مقدمات درک علت اصلی رکود چندین ساله در بازار مسکن چندان دشوار نخواهد بود. وقتی آینده بازار روشن نیست و هیچکس نمیتواند در رابطه با سود یا حداقل حفظ سرمایههای خود در بازار به قطعیت برسد، بحث گردش نقدینگی در واحدهای مسکونی عملی نخواهد شد. در حال حاضر، سرمایهگذاران ترجیح میدهند به جای فروش واحدهای مسکونی خود، آنها را از بازار دور نگه دارند تا در شرایطی که سود ممکن نیست لااقل ضرر نکنند. در ایران بر خلاف بسیاری از کشورهای توسعهیافته جهان، مسکن یک کالای سرمایهای به حساب میآید و از این رو، در شرایط ناپایدار اقتصادی حفظ مالکیت خانه از تبدیل آن به پول نقد اهمیت بیشتری دارد.
آنچه اصلیترین نیاز بازار مسکن ایران را در طول ده سال گذشته شکل میدهد نه تزریق نقدینگی یا وارد کردن غیرمتخصصان به بازار که بازگرداندن آرامش است. اگر دولت بتواند آرامش و ایمنی سرمایهگذاران را تامین کند، هم قیمتها به حالت واقعی باز میگردند، هم سرمایهگذاران نقدینگی خود را به گردش درمیآورند و هم مردم با قدرت خرید بیشتر وارد بازار میشوند. آرامش نیاز اصلی بازار مسکن در ایران است.
* کارشناس مسکن