جلیل غفاری رهبر، رئیس اتحادیه صحافان در گفت وگو با «فرصت امروز» از بازار این صنف می گوید / دفتر مشق کلا تولید داخل است

به طور کلی دفتر جزو کالاهایی است که شاید از زمان کودکی برای کشیدن خط های بی ربط تا آخرین لحظه زندگی برای یادداشت خاطرات مورد استفاده قرار می گیرد؛ چیزی که در بازار این کالا حائز اهمیت است، ظرفیت ها و امکانات خوب تولید در کشور به منظور صادرات گسترده است؛ امری که به دلیل نبود استانداردهای لازم و حمایت های کافی هنوز محقق نشده  است.

مهم ترین ویژگی این بازار بی نیازی از واردات در این حوزه است؛ امری که باعث می شود تولید داخلی تقویت شود. دفترهای تولید داخل معمولاً از کیفیت قابل قبولی برخوردارند و قیمت آنها بین 1000 تا 6000 هزار تومان متغیر است. در همین باره  «فرصت امروز» گفت و گویی را با جلیل غفاری رهبر،  رئیس اتحادیه صحافان داشته  است که در ادامه می خوانید:

ممانعت از اعلام آمار تولیدی به دلیل مسائل مالیاتی

غفاری در رابطه با میزان ظرفیت تولیدی کارگاه های دفترسازی در ایران به  «فرصت امروز» می گوید: ظرفیت تولید سالانه را هیچ کارخانه ای به دلیل مسائل مالیاتی اعلام نمی کند؛ اما شاید بتوان براساس تعداد دانش آموزان و دانشجویان در حال تحصیل، ظرفیت تولید این حوزه را مشخص کرد. سال به سال تعداد دانش آموزان و دفاتر مصرفی آنها تغییر می کند به همین جهت نمی توان آمار دقیقی را در این حوزه ارائه کرد. غفاری با بیان این جملات می افزاید: به دلیل رقابتی شدن فضای تولید در این حوزه، هیچ گاه مشکل تولید نخواهیم داشت.

زمانی که دولت کاغذهای دولتی بین تولیدکنندگان این صنف توزیع می کرد گاهی دخالت هایی هم صورت می گرفت اما از وقتی که دولت در جریان تولید کاغذهای ساخت دفتر ورود نکرد، خود دفترسازها رقابتی بین خود ایجاد کردند که تعامل خوبی هم شکل گرفت. تمام این مسائل باعث شد بهترین کیفیت و مناسب ترین قیمت به دست مصرف کننده برسد.

وی ادامه می دهد: در سطح ایران چهار یا پنج دستگاه  ماشین دفترساز داریم که به صورت خودکار در تولید دفتر از آنها استفاده می شود. در سطح تهران نیز تعداد تولیدکننده های جوازدار بین 100 تا 150 واحد تولیدی هستند که شاید از این تعداد، حدود 100 تولیدکننده فعال باشند،  در رابطه با تعداد واحدهای غیرجوازدار یا زیرزمینی نیز باید بگویم که تعداد این واحدها حدود 150 واحد تولیدی است که بیشتر آنها در اتابک مشغول دفترسازی  هستند. در سال جاری طرحی برای ساماندهی این واحدها صورت  گرفته است که آنها هم موظف به گرفتن جواز تولید شوند.

رنج قیمتی 1000 تا 6000 هزار تومان

غفاری می گوید: در حوزه دفتر، وارداتی نداشته و نخواهیم داشت زیرا به دلیل رقابتی شدن فضای تولید در ایران دفاتر بسیار خوبی در کشور تولید می شود. مگر اینکه وارداتی در مورد دفاتری خاص و بسیار تزیینی و فانتزی داشته  باشیم که  آن هم زیر 5درصد است. بیشتر مصرف این دفاتر وارداتی نیز برای تبلیغات شرکت هاست. ممکن است شرکتی سمیناری برگزار  یا در همایشی شرکت کند به همین جهت از این دفاتر تزیینی برای تبلیغات کار خود استفاده می کند. قطعاً این دفاتر با قیمت های بالا، مورد مصرف دانش آموزان نیست که بخواهند خریداری کنند.

وی با بیان این جملات می افزاید: شاید بتوان گفت بالای 80 تا 90درصد لوازم التحریر در ایران وارداتی است اما دفتر به این صورت نیست و بیشتر تولید داخل است اگرچه در حوزه لوازم التحریر نیز تولیداتی در پاک کن،  خودکار و مداد داریم اما این تولید در نهایت 10درصد نیازهای داخل را تأمین کند. قیمت دفترهای تولیدی ایران نیز از 1000 تومان تا 6000 تومان متغیر است، اما دفاتر مورد استفاده دانش آموزان از هزار تا 3هزار تومان قیمت گذاری شده است.

غفاری در رابطه با صادرات این کالا می گوید: صادراتی به کشورهای افغانستان و آسیای میانه داشته ایم اما این صادرات حجم بالایی نداشتند و بیشتر به این صورت بوده که خود کشورهای متقاضی آمده اند و از تولیدکنندگان خریداری کرده اند. بین5 تا 10درصد حجم تولید ایران به افغانستان صادر می شود.

بی ثباتی بازار ایران مهم ترین معضل تولیدکنندگان این صنف است

غفاری در رابطه با مشکلات موجود می گوید: ایراداتی در کشور ما وجود دارد که در کشورهای دیگر کمتر است. در کشورهای دیگر علاوه بر دفاتر، کتاب ها نیز به اصطلاح عام در برگه های کاهی چاپ می شوند. ما فقط به دنبال این هستیم که در کاغذهای سفید و براق، دفتر تولید کرده و کتاب چاپ کنیم. اما در خارج از کاغذهایی استفاده  می کنند که از نظر فنی به صلاح تر است.این فرهنگ هنوز در ایران جا نیفتاده  است که به براقی و سفیدی دفتر نباید توجه کرد. این موضوع هم از نظر فنی و هم قیمتی حائز اهمیت است.

وی ادامه می دهد: بیشترین مشکل ما مربوط به امور دولتی مثل دارایی،  بیمه و تسهیلات است؛ وام هایی که باید به تولیدکننده ها تعلق گیرد که نمی گیرد. اجحاف دارایی به تولیدکنندگان این است که باید کسانی که کار فرهنگی انجام می دهند از مالیات معاف باشند اما این موضوع هنوز محقق نشده  است.

غفاری با بیان این جملات می افزاید: نوساناتی همواره به بازار دفتر تزریق شده و به عبارتی بی ثباتی بازار ایران مهم ترین معضل و مشکل تولیدکنندگان است. ارزش افزوده ای که خود دولت از طریق دارایی و سازمان تامین اجتماعی برای تولیدکنندگان ایجاد می کند،  مشکل دیگری است که باید مرتفع شود. در حال حاضر خود رکود بازار نیز مشکلی است که به تمام مسائل یاد شده اضافه شده  است.

وی در رابطه با نبود تعریف دقیقی از استاندارد در این صنف می گوید: هر کالایی که تولید می شود باید استاندارد خود را داشته باشد اما گاهی بعضی از تولیدکنندگان در مقابل این امر مقاومت می کنند. اقداماتی هم انجام شده که امیدواریم هرچه زودتر به نتیجه برسیم. در این میان اما چیزی که اهمیت دارد، همکاری خود تولید کننده هاست.

زمانی که تولیدکننده حاضر به ارائه  آمار تولیدی خود نیست و در قیمت گذاری های انجام شده کارشکنی می کند، نمی توان انتظار بیجایی نیز از اتحادیه داشت. در تعریف استاندارد باید خود تولیدکنندگان نیز همکاری کنند تا بتوانیم در این امر موفق بوده و به درستی اقدام کنیم.

***

سرمایه اولیه

سرمایه اولیه برای شروع این کار براساس نوع فعالیتی که انجام می شود، متفاوت است. این سرمایه می تواند از 30 میلیون تومان تا 2 یا 3 میلیارد تومان متغیر باشد. 90 درصد تجهیزات مورد استفاده در این صنعت نیز وارداتی است. چندسالی است این دستگاه ها از چین وارد می شود اما اکثر دستگاه های مرغوب مورد استفاده در صحافی،  آلمانی و بخشی هم ایتالیایی است.

قیمت دستگاه ها هم با توجه به نوع فعالیت، طیف گسترده ای را دربرمی گیرد. شروع قیمت دستگاه ها می تواند از یک میلیون تومان که دستگاهی ابتدایی است تا 800 میلیون تومان متغیر باشد. البته دستگاه هایی هم هستند که برای کارهای ساده تر در داخل تولید می شوند و قیمت آنها از یک میلیون تا 3میلیون تومان متغیر است. برای سرمایه گذاری 2 تا 3میلیاردتومانی حداقل یک فضای 500 متری نیاز است، اما در یک فضای 60متری هم می توان تولید داشت. بسته به نوع و حجم تولید این فضا می تواند متغیر باشد.

پیش بینی برگشت سرمایه نیز بین سه تا چهار سال در نظر گرفته  شده  است. بیش  از 95 درصد مواد اولیه مورد نیاز این صنعت نیز از کشورهای مختلفی مثل اندونزی، چین، مالزی یا حتی آمریکای جنوبی وارد می شود. تعداد نیروهای مورد نیاز برای یک فضای 500 متری با 2میلیارد هزینه،  10 نفر است.

***

فرصت ها و تهدیدها

فرصت های بی شمار صادرات در منطقه یکی از ویژگی های مثبت سرمایه گذاری در این حوزه است. همچنین تقاضاهایی برای صادرات دفتر از کشورهای حاشیه خلیج فارس،  آسیای میانه،  عراق و افغانستان وجود داشته است. اما نبود حمایت های لازم مانع این امر شده  است. رکود بازار مهم ترین معضلی است که نه تنها این صنف بلکه تمامی صنایع با  آن روبه رو هستند. به تبع این مسئله رغبتی برای خرید کردن در مصرف کننده وجود ندارد. بی ثباتی بازار موضوع دیگری است که بازار دفتر را درگیر خود کرده  است.

روز به روز از جمعیت محصلان کاسته می شود و نگرش به نوشتن نیز در حال تغییر است. با جزواتی که در اختیار دانش آموزان قرار می گیرد رشد مصرف دفتر هم منفی می شود. مسئله دیگر نبود استاندارد در این صنف است. باید استانداردی برای محصولات تولید شده، تعریف شود و این یکی از ایرادات این صنف محسوب می شود.

در برخی موارد پیش آمده که تولیدکنندگانی با کم کردن از تعداد برگ های دفتر و کوچک کردن سایز آن و استفاده از مواد اولیه نامرغوب به رقابت ناسالم در بازار پرداخته اند و همین امر سبب شده برخی تولیدکنندگان قدیمی این صنف به لحاظ عدم توانایی رقابت، از این صنف خارج شوند. دفترسازها در کل زیر نظر اتحادیه صحافان فعالیت می کنند و مجوز کسب و کارشان را نیز از همان اتحادیه دریافت می کنند.

ارتباط با نویسنده: Leilashirzad69@gmail.com