وقتی صحبت از ورزش و صنایع وابسته به آن میشود ناخودآگاه هیاهوی استادیومهای ورزشی و هیجان انبوه جمعیت در ذهنمان شکل خواهد گرفت و ممکن است به این فکر افتاده باشیم که صنعت تولید تجهیزات و پوشاک ورزشی به نوعی سرمایهگذاری بدون چون و چراست؟ درحالی که اگر از بحث رکود و مشکلات اقتصادی فعلی گذر کنیم این صنف نیز نیازمند تخصص و ریزبینی گستردهای است که اگر از آنها بهرهمند نباشیم ناخودآگاه به بیراهه خواهیم رفت.
مجید چگانی، عضو هیأتمدیره شرکت پرشین گلف، با اشاره به توانمندیهای موجود تولید پوشاک وتجهیزات ورزشی در ایران به «فرصت امروز» گفت: بهطور کلی در این صنف دو بخش تولیدی پوشاک و منسوجات ورزشی داریم و بخش دیگر مربوط به تجهیزات است که با توجه به توانمندیهای موجود تولیدکنندگان ایران بیشتر در بخش پوشاک وارد شده و تخصصی کار کردهاند. بنابراین در بخش تولید تجهیزات و کفش ورزشی هنوز جا برای فعالیت بسیار زیاد است درحالی که نباید فراموش کنیم بهتر است متناسب با توانمندیهایمان برنامهریزی و برای آینده هدفگذاری کنیم.
به اعتقاد چگانی، ورود به این صنف نیازمند تخصصی و هوشیاری خاصی است که صاحبان سرمایه بتوانند از فرصتهای مناسبی که در این بازار وجود دارد به نفع اقتصاد کسبوکارشان استفاده کنند درحالی که بعضاً میبینیم امروز گروهی با سرمایههای اندک به دنبال رویایی بزرگ وارد این میدان شده و در نهایت محکوم به شکست هستند چون زیر و بم این صنف کمی متفاوت با دیگر صنوف است.
این تولیدکننده و واردکننده پوشاک و تجهیزات ورزشی در ادامه میافزاید: با توجه به تنوع محصولات ورزشی و همچنین تعرفههای بالایی که در کشورمان برای اینگونه وسایل درنظرگرفته شده است بد نیست صاحبان سرمایه و علاقهمندان به حضور در این صنف خوب فکر کرده و ترجیحا قبل از هرگونه اقدام خوب مطالعه کنند چون به قول معروف ابتدا باید چاه را کند و بعد منارش را دزدید.
عضو هیأتمدیره پرشینگلف یکی از معضلات این صنف را قاچاق اعلام کرد و گفت: وضع تعرفههای غیراصولی و کارشناسی نشده باعث شده برخی افراد از خیر واردات قانونی کالاهای مورد نظرشان گذشته و مستقیم به روشهای غیرقانونی پناه ببرند که شاهد مثال این موضوع را میتوان تفاوت فاحش میان اجناس موجود بازار و آمارهای رسمی گمرک از واردات لوازم، تجهیزات و منسوجات ورزشی دانست که همین روند باعث کاهش کیفیت محصولات موجود در بازار شده است.
بهعنوان مثال اکنون بیش از 1000 واحد فروشگاهی در منطقه منیریه مشغول کسبوکار هستند و اغلب آنها مملو از اجناس مختلف ورزشی، ولی از هر یک از تولیدکنندگان که میپرسیم همه درباره کاهش قابل توجه درآمدهایشان سخن میگویند.
وی با اشاره به تخصیص یک درصد از بودجه وزارتخانهها و ادارهها و همچنین اختصاص یک درصد از هزینه فروش سیگار و مواد دخانی به ورزش اظهار کرد: با یک حساب ساده معلوم میشود هزینه کلانی صرف ورزش در کشور میشود، ولی با وجود حجم انبوه گردش مالی این بخش، این سوال پیش میآید که چرا آمار تولیدکنندگان لوازم و تجهیزات ورزشی این قدر کم است؟ پاسخ این سوال در کسری بودجه سازمانهاست، چون وقتی با کسری بودجه مواجه میشوند ابتدا از بودجههای ورزشی خود میگذرند که مستقیم تأثیر منفی بر تولیدکنندگان خواهدداشت.
چگانی که معتقد است طی یکی دو سال گذشته ریزش تولیدکنندهها تقریباً 30درصد افزایش یافته است تصریح کرد: بسیاری از تولیدکنندگان قدیمی و آنهایی که زمانی فرصت پاسخگویی به تقاضاهای جدید را نداشتند امروز کمکم به فکر تغییر شغل افتادهاند و برخی دیگر هم به واردکنندگان تجهیزات ورزشی در بخشهای مختلف تبدیل شدهاند.
درحالی که اگر به آمار مربوط به میانگین سنی مردم کشورمان توجه داشته باشیم میبینیم ایران جزو کشورهایی است که میانگین سنی جوانی دارد و همین امر بازاری قابل تأمل برای تولیدکنندگان است، ولی خبری از پویایی تولید و گردش مالی مناسب آنها نیست، هرچند همین بخش کوچکی از تولیدکنندگان که مشغول روزگار سپری کردن هستند بیشتر در بخش تولید پوشاک ورزشی فعالیت میکنند آنهم در پناه تفاوت قیمت میان برندهای خارجی و تولیدات داخلی که با توجه به روند روبهرشد قاچاق، امروز در خطر تعطیلی کامل قرار گرفته اند.
گستردگی صنف و سرمایه مورد نیاز
مجید چگانی میزان سرمایه مورد نیاز راهاندازی یک کسبوکار در این صنف را منوط به محصول مورد نظر برای تولید دانست و گفت: کارگاههایی هستند که با یکصد میلیون تومان در بخش پوشاک شروع به فعالیت میکنند درحالی که در بخش تولید تجهیزات ممکن است حتی با 5میلیارد تومان هم امکان حضور در بازار و تولید بخشی از محصولات نباشد؛ بنابراین نمیتوان دقیقا اعلام کرد که چقدر هزینه برای تولید لازم است و باید با توجه به گستردگی کار با انتخاب محصول مورد نظر در آن بخش به گمانهزنی و تعیین سرمایه مورد نیاز فکر کرد.
وی در ادامه تأکید میکند: کاهش تقاضا یکی از عوامل تعیینکننده در بقای تولید است و این پیش نیاز در کشورمان درحال کمرنگ شدن است درحالی که در کشورهایی مانند آمریکا یا دیگر کشورهای پیشرفته یک تولیدکننده صرفاً برای تولید توپ مخصوص گلف سرمایهگذاری کرده و از همین بیزینس هم سود سرشار به دست میآورد اما در ایران به دلیل نبود آمار و ارقام دقیق از میزان تولید، میزان نیاز یا حتی صادرات هرگز نمیتوان سرمایههای موجود را برای تولید هدفمند هدایت کرد و بعضاً میبینید تجمع سرمایه در یک بخش از تولید باعث کسادی کار شده و در بخش دیگر کمبود سرمایه کاملاً مشهود است.
صادرات داشتیم اما...
این تولیدکننده و واردکننده تجهیزات و پوشاک ورزشی، صادرات محصولات این صنف را به خارج از کشورمان محدود به یک یا دو برند خاص دانست و گفت: تا چند سال پیش محصولات صنف تولیدکننده پوشاک و تجهیزات ورزشی ایران به کشورهای عراق، آسیای میانه و افغانستان صادر میشد اما با توجه به تغییر قیمت ارز و همچنین ناتوانی برخی تولیدکنندگان در تأمین مواد اولیه مورد نیازشان از خارج کمکم این بازارها به کشورهای رقیب مثل چین واگذار شد.
بهعنوان مثال تا همین پنج سال پیش برخی تولیدکنندگان تقریباً 50 درصد از تولیدات خود را برای کشورهای بازار هدفشان تولید میکردند اما امروز شاید تنها یک یا دو برند هنوز درحال ارسال محصولاتشان به بازارهای هدف آنهم در حجم بسیار کوچک هستند.