بدهی‌ها را بدهید و کلید تحویل بگیرید

بازار یک محصول را که بررسی می‌کنیم حتما این سوال هم ایجاد می‌شود که ساز‌وکارهای ورود به این بازار و سرمایه‌گذاری در این حوزه به چه صورت است. بازار نان‌های صنعتی هم از این امر مستثنا نیست. اما در این وادی انگار داستان از لونی دیگر است. در این ارتباط علیرضا مروت‌پور، مدیرعامل کارخانه نان‌آوران سبوس نکاتی را با «فرصت امروز» در میان نهاده است. مروت‌پور که سابقه خانوادگی‌‌اش در بازار نان به‌گفته خودش بیش از 106سال است، می‌گوید: موضوع نان بحثی علمی است.

شروع کار نان‌آوران هم بسته‌بندی نان بوده است که شیوه‌ای علمی در توزیع به‌شمار می‌رود. مروت‌پور که از سال 79 وارد صنعت نان شده استفاده از دانش فنی و تخصصی در حوزه مدیریت و استفاده از افراد متخصص در حوزه‌های مرتبط با نان را از جمله دلایل موفقیت برند نان‌آوران سبوس معرفی می‌کند.

دولت هزینه فرهنگ‌سازی را بدهد

اما در ادامه تنها داشتن سرمایه را برای ورود به این بازار کافی نمی‌داند و می‌گوید: دولت باید هزینه فرهنگ‌سازی و اطلاع‌رسانی در این حوزه را تقبل کند و مثلا حدود پنج سال روی این حوزه وقت بگذارد. چون در مقابل خود را از پرداخت هزینه‌های گزاف درمانی معاف می‌کند که بخش اعظمی حاصل مصرف نان‌های سنتی است.

دبیر انجمن صنفی کارفرمایان کارخانجات نان صنعتی ایران همچنین اضافه می‌کند: وقتی در مورد کیفیت نان‌های سنتی صحبت می‌کنیم، منظورمان نان‌های 30، 40 یا 50 سال پیش نیست، زیرا کیفیت در این نان‌ها بسیار افت کرده و تنها شکل‌شان مانند نان‌های اصیل است.

چون کیفیت بذر، آرد و گندم متفاوت شده است. اگر قرار باشد کیفیت نان درست شود، با زدن یک دکمه درست نمی‌شود باید عزم جدی در بدنه دولت برای این کار وجود داشته باشد. اما دولت کماکان یارانه می‌پردازد، در صورتی که پرداخت یارانه مشکل نان را حل نمی‌کند چون هر جا سوبسید باشد، صنعت از بین می‌رود و فساد ایجاد می‌شود.

زمانی بازار نان سر و سامان می‌گیرد که بهترین کیفیت و مناسب‌ترین کیفیت در بازار وجود داشته باشد تا شاهد بازاری رقابتی باشیم. هر دولتی که روی کار می‌آید می‌خواهد بازار نان را درست کند اما نمی‌تواند چون دولت‌ها حاضر نیستند سهمی را برای بخش خصوصی در نظر بگیرند. مروت‌پور معتقد است که بخش خصوصی در روندی هر چند زمان‌بر می‌تواند مشکل نان را حل کند.

سرمایه‌هایی در خواب عمیق

عضو کانون صنایع غذایی ایران سرمایه‌گذاری از نقطه صفر را در این بازار درست نمی‌داند و معتقد است که به اندازه کافی در این زمینه کارخانجاتی با پیشرفته‌ترین ماشین‌آلات و مدرن‌ترین دستگاه‌ها در کشور احداث شده‌اند که بعضا با سرمایه‌های 80میلیارد تومانی ایجاد شده‌اند اما به دلیل نبود بازار، هیچ‌گونه تولیدی ندارند و درشان بسته است. کارخانه‌هایی که با وعده‌های دولت قبل و توسط افرادی که بعضا بازار را نمی‌شناختند و شگردهای نوین فروش را نمی‌دانستند، احداث شدند حتی به لحاظ جانمایی و خرید ماشین‌آلات‌شان هم اشتباهات فاحشی در موردشان وجود دارد.

وی اضافه می‌کند که دولت قبل به تعهدات خود در قبال واحدهای نان صنعتی که احداث شدند، عمل نکردند. مروت‌پور در ادامه پیشنهاد می‌کند افرادی که بازار را می‌شناسند و راه‌کارهای نوین فروش را می‌دانند، بدون نیاز به سرمایه‌های هنگفتی بابت راه‌اندازی کارخانه، به وزارت صنعت، معدن و تجارت و حتی اتحادیه‌های مرتبط مراجعه کنند و کلید این کارخانه‌ها را تحویل بگیرند و تولید را شروع کنند. البته تنها افرادی که می‌توانند بفروشند چون مهم‌ترین مشکل فروش است.

سرمایه‌گذاری در پرداخت بدهی‌های بانکی

وی همچنین در پاسخ به این سوال که چه هزینه‌هایی در ارتباط با این کارخانه‌های ورشکسته متوجه سرمایه‌گذاران جدید است، می‌گوید: این کارخانه‌ها چون با وام‌ راه‌اندازی شده‌اند، بدهی‌های بانکی دارند، افراد سرمایه‌گذار جدید باید بدهی‌های بانکی را بپردازند و واحدهای تولیدی را با سیستم آزمایشگاهی مجهز، سالن و ماشین‌آلات پیشرفته تحویل بگیرند. مروت‌پور همچنین معتقد است که زمینه‌های صادراتی برای این محصولات وجود ندارد و طبق قانون صادرات کالای بخش یارانه‌بگیر ممنوع است.

ریسک‌ها و تهدید‌ها

وی مهم‌ترین تهدید و ریسک سرمایه‌گذاری در این حوزه را عدم فرهنگ‌سازی و در نتیجه عدم آشنایی مردم با خواص این نان‌ها می‌داند. مدیرعامل نان‌آوران همچنین می‌گوید: مشکل نان در ایران چندین دهه است که وجود دارد و مختص دوره انقلاب اسلامی نیست، اما کماکان عزمی برای سر و سامان دادن به این حوزه وجود ندارد. 92درصد از نان‌های مصرفی ایرانیان را تافتون، لواش و... تشکیل می‌دهند و سهم لواش از همه بیشتر و حدود 46درصد است.

اما همین نان‌ها را هم می‌توان اصلاح کرد. کما اینکه در کشورهای عربی، آسیای میانه و غیره با اضافه کردن دانه‌های مغذی نان‌های سنتی را اصلاح کرده‌اند. پخت نان صنعتی باید رواج یابد و از آن حمایت شود چون وقتی نان به‌صورت صنعتی پخت شود، اداره استاندارد آن را رصد می‌کند، وزارت بهداشت کنترلش می‌کند و حمل‌و‌نقل استانداردی هم دارد بنابراین کیفیتش بالاست.