اهداف کمی برای برنامه ششم تعریف نکنیم

در حالی مجلس دهم تا مدتی دیگر بررسی و تصویب برنامه ششم توسعه را آغاز می کند که برخی از منتقدان و کارشناسان ایراداتی را متوجه آن می دانند و معتقدند که باید در کمیسیون تلفیق و صحن مجلس این اشکالات و ایرادات به شکل جدی مطرح شده و مورد بررسی قرار بگیرد.

اما اگر بخواهیم به صورت کلی در مورد برنامه ششم توسعه صحبت کنیم، باید به این موضوع توجه داشته باشیم که با توجه به میزان بالای تغییرات و تحولاتی که به لحاظ اقتصادی و اجتماعی و سیاسی در حال رخ دادن است، برنامه توسعه را کمی کردن کار دشواری است. در واقع بعید می دانم که اگر اهداف کمی در برنامه ششم توسعه تعیین کنیم، بتوانیم به آنها دست پیدا کنیم.

از همین رو فکر می کنم که برنامه ششم توسعه باید بیشتر جهت گیری ها را در پنج سال آینده مشخص کند. یکی از مشکلاتی که در برنامه داریم این است که برنامه ششم توسعه را دولت یازدهم تهیه و تدوین کرده است و اگر در انتخابات سال آینده مجددا آقای روحانی به عنوان رئیس جمهوری انتخاب شوند و همین دولت بر سر کار باشد، جهت گیری ها و مسیرهایی که در برنامه ششم تعیین شده، امکان تحقق آن بیشتر می شود اما اگر رئیس جمهوری تغییر کند و دولت دیگری بر سر کار بیاید، به احتمال بسیار زیاد رویکردها تغییر می کند.

به همین دلیل با این مسئله مواجه هستیم و مجلس هم نمی تواند بگوید که ما قانون گذاشته ایم و هر دولتی که بر سر کار می آید، موظف است که به این قانون عمل کند.

بنابراین هرچه برنامه کلی تر و حالت مشخص کردن جهت ها و مسیرها را داشته باشد که کسی با آن مخالفتی نکند، می توان گفت که امکان پیاده شدن و اجرای این برنامه بسیار بیشتر است. در مجموع با توجه به تحولاتی که ممکن است در آینده در حوزه سیاست و اقتصاد رخ بدهد، خیلی موافق این موضوع نیستم که برای برنامه ششم توسعه اهداف کمی تعیین کنیم و برنامه خیلی وارد جزییات و مواردی شود که هر آن می تواند با تغییر دولت یا تغییر یک وزیر دستخوش تحول شود.

در مجموع در مورد کلیت برنامه ششم توسعه باید بر این نکته تاکید کنم که این برنامه نباید خیلی به سمت کمی شدن حرکت کند بلکه باید بیشتر جهت گیری ها ذیل سیاست های کلی که توسط مجمع تشخیص مصلحت نظام تهیه و تدوین می شود و توسط مقام معظم رهبری ابلاغ می شود، باشد و باید در راستای رسیدن به اهداف سیاست های کلی مانند اقتصاد مقاومتی و اصل 44 قانون اساسی در پنج سال آینده جهت گیری ها انجام شود.

از این جهت می توانم بگویم که باید برنامه ششم توسعه به این شکل تصویب شود اما اینکه آیا جهت گیری هایی که در برنامه ششم توسعه شده، مناسب و درست است، باید مورد به مورد بررسی شود.

البته باید به این موضوع اشاره کنم که دولت یازدهم در مقایسه با دولت قبلی که برنامه های چهارم و پنجم را تهیه و تدوین کرده بود، خیلی به سمت کمی کردن اهداف و شاخ و برگ دادن به برنامه ششم توسعه حرکت نکرده و این حرکت خوبی است.

بسیاری معتقدند مشکلی که همواره در مورد برنامه های مختلف با آن مواجه بوده ایم این است که یا اهداف برنامه محقق نشده یا برنامه به شکل ناصحیح و بدی اجرا شده است. دلیل این موضوع آن است که دولت هایی که برنامه ها را تهیه و تدوین کرده اند، معمولا خودشان مجری آن برنامه نبوده اند و دولت ها تغییر کرده و دولت بعدی که بر سر کار آمده، رویکردهای متفاوتی داشته و خیلی با دیدگاه های دولت قبلی موافق نبوده است. این موضوع موجب شده که برنامه ها به شکل کامل و درستی اجرا نشوند.

اما برای اینکه برنامه های توسعه ای کارکردی و عملیاتی در کشورمان داشته باشیم و به این ترتیب افق روشن تری را در مقابل اقتصاد کشورمان ببینیم، راهکارهایی وجود دارد.

این در حالی است که تاکنون دولت ها در ایران در عرصه اقتصاد، خیلی سیاسی حرکت کرده اند و در عرصه اقتصاد باید به شکلی حرکت کنیم که با تغییر دولت ها رویکردهای اساسی تغییر پیدا نکند. در کشور ما این ثبات وجود ندارد و با تغییر یک وزیر و رئیس کل یا مدیر، کل جهت گیری ها و رویکردها عوض می شود. این در حالی است که در اقتصاد باید رویکردها و جهت گیری ها در قالب یک سری سیاست ها و اصول کلی تهیه و تدوین شود و همه تلاش کنند که در این چارچوب حرکت کنند.