استویا، کم هزینه و پربازده

یوسف حمید اوغلی، دانشیار گروه باغبانی دانشگاه گیلان از نخستین متخصصانی بوده که در زمینه کشت وکار این گیاه در ایران پژوهش هایی انجام داده است. او معتقد است که استفاده استویا به دلیل نقش آن در حفظ سلامتی و کنترل دیابت به طور گسترده در حال افزایش است. از آنجا که میانگین متوسط مصرف قند ایرانیان در مقایسه با متوسط جهانی بسیار بالاتر است، استفاده از این محصول به جای شکر و به ویژه در صنایع خوراکی کمک بزرگی به سلامت جامعه است.

مدیر سابق امور پژوهشی دانشگاه گیلان در ادامه بر ویژگی های مهم استویا تاکید می کند و می افزاید: از ویژگی های مهم استویا می توان به قابلیت سازگار شدن با دامنه وسیعی از شرایط آب و هوایی، چند ساله بودن و مقاومت بی نظیر در برابر خسارت یخ زدگی، اقتصادی بودن تولید برگ استویا، امکان ازدیاد رویشی، بیش از یک بار برداشت در سال، دارای قابلیت استخراج قندهای موجود در برگ ها و سفید کردن آنها و قابلیت استفاده در انواع صنایع غذایی، دارویی و آرایشی اشاره کرد.

وی به محدودیت های کشت این گیاه هم اشاره دارد و شرح می دهد: اگرچه محدودیت هایی در ارتباط با کشت وکار این گیاه وجود دارد، اما این محصول اهمیت قابل توجهی درکشورهایی نظیر ژاپن، چین، تایوان، کره، مکزیک، آمریکا، تایلند، مالزی، اندونزی، استرالیا، کانادا، ابکازیا و روسیه پیدا کرده است. اخیرا تلاش  قابل توجهی روی تولید انبوه آن در کشور هندوستان نیز صورت گرفته است.

از مهم ترین محدودیت های موجود در تولید استویا می توان به حساس بودن این گیاه به طول روز کوتاه  (کوتاه بودن روز)، حساسیت به کم آبی، مقاومت کمتر از حد اعتدال به خشکی، رشد اولیه ضعیف، رقابت سنگین با علف های هرز در مراحل اولیه، جوانه زنی ضعیف بذر، کوتاه بودن قدرت دوره جوانه زنی  (کم بودن قوه نامیه)، مقاومت کم به pH بالای خاک، خود ناسازگار بودن و بلوغ ناهماهنگ بذرها اشاره کرد.

رئیس سابق مرکز اسناد، مدارک علمی و کتابخانه دانشگاه گیلان به سایر ویژگی های مثبت استویا اشاره می کند و عنوان می دارد: کاملا طبیعی است و بر خلاف شیرین کننده های شیمیایی  (مثل آسپارتام) اثرات مضر جانبی برای مصرف کننده ندارد. 200 تا 300 بار از شکر  (ساکارز) شیرین تر است.

به دمای بالا مقاوم است و برخلاف شکر، سوخته و قهوه ای نمی شود و به راحتی می تواند در تولید نان های شیرین مورد استفاده قرار گیرد. برخلاف شکر مصرف آن روی میزان قند خون تاثیر ندارد و بیماران دیابتی به راحتی می توانند از آن استفاده کنند. ضد جرم دندان بوده و خاصیت هضم کنندگی دارد. برگ های استویا یا فرآورده های آن برای کاهش چین و چروک و خطوط پوست و تقویت صدا استفاده می شود.

همچنین از این گیاه برای درمان بیماری ها و جراحات پوستی، اگزمای پوستی، آماس پوست و بریدگی های کوچک استفاده می کنند. این استاد دانشگاه بر اهمیت صنایع فرآوری استویا هم تاکید دارد و مطرح می کند: در حال حاضر محصول استویا به صورت برگ خشک به بازار ارائه می شود. درحالی که با سرمایه  حدود 12 تا 15میلیون تومانی می توان تولید شیرین کننده طبیعی از گیاه استویا را با ظرفیت 50 تن صنعتی کرد.