استان آذربایجان غربی به عنوان یکی از استان های پرآب کشور دارای یک میلیون و 80هزار هکتار زمین کشاورزی بوده که از این میزان حدود 800هزار هکتار زیر کشت انواع محصولات باغی و زراعی رفته است.
این استان همچنین سالانه یک میلیون و 300هزار تن سیب تولید می کند و 60درصد از صنایع تبدیلی و کشاورزی و کنسانتره کشور را به خود اختصاص داده است. «فرصت امروز» به منظور معرفی ظرفیت های سرمایه گذاری استان آذربایجان غربی، گفت و گویی را با حسن انتظار، رئیس اتاق بازرگانی، صنایع، معادن و کشاورزی این استان داشته است که در ادامه می خوانید.
وجود 967 کیلومتر مرز، مزیتی برای سرمایه گذاری است
انتظار با اشاره به ظرفیت های استان آذربایجان غربی به عنوان استانی با صدها کیلومتر مرز زمینی و همجواری با چهار استان ترکیه می گوید: آذربایجان غربی به دلیل موقعیت خاص جغرافیایی و قرار داشتن در کریدور شرق به غرب و بالعکس و دارا بودن ظرفیت های متعدد صنعتی، معدنی، بازرگانی و کشاورزی از اهمیت و ویژگی خاصی برخوردار است.
این استان در تمام سطوح بستری مناسب برای سرمایه گذاری محسوب می شود اما مادامی که از سرمایه گذاران داخلی حمایت نمی کنیم و هیچ گونه تسهیلاتی در اختیار این افراد نمی گذاریم دیگر انتظار ما برای سرمایه گذاری سرمایه گذاران خارجی انتظار بی جایی است.
وی با بیان اینکه آذربایجان غربی به دلیل همسایگی با سه کشور عراق، ترکیه و آذربایجان و داشتن مرزی به طول 967 کیلومتر و قرار گرفتن در دروازه اروپا یکی از مهم ترین مناطق برای جذب سرمایه گذاری محسوب می شود، می افزاید: این استان یکی از استان های مهم در تولیدات محصولات کشاورزی است که در تولید محصولاتی مثل سیب و عسل در رتبه نخست کشوری قرار دارد. استان آذربایجان غربی همچنین در تولید میوه های هسته دار همچون زردآلو و آلبالو در رتبه های ممتاز کشور قرار گرفته و در این حوزه بخشی از نیازهای کشور روسیه را تامین می کند.
سیب، مهم ترین میوه صادراتی استان
رئیس اتاق بازرگانی استان آذربایجان غربی با اشاره به اینکه، 55 درصد صادرات استان آذربایجان غربی به بخش صنعت، 20 تا 25 درصد به بخش کشاورزی و 20 درصد دیگر به باقی بخش ها اختصاص دارد، در رابطه با بازارهای هدف صادراتی می گوید: بخش عمده صادرات استان آذربایجان غربی به کشورهای عراق، ترکیه، ترکمنستان، گرجستان و ارمنستان بوده و تمامی تلاش ما توسعه بازارهای هدف صادراتی جدید است.
وی در رابطه با صادرات انگور استان می گوید: از تاریخ ۱۵ آذرماه ۱۳۹۵ گمرکات اقلیم کردستان تعرفه وارداتی را حذف کرده و صادرات انگور به اقلیم کردستـــان عراق باتعرفه صفر درصد صورت می گیرد که این امر باعث رونق صادرات انگور های انبار شده در سردخانه های استان شده است.
رئیس اتاق بازرگانی، صنایع، معادن و کشاورزی استان آذربایجان غربی با اشاره به اینکه سیب، یکی از مهم ترین صادرات این استان محسوب می شود، در رابطه با مناسب نبودن بازار صادراتی این میوه می گوید: در تمام دنیا نحوه بسته بندی و خریدوفروش سیب به صورت عددی صورت می گیرد در حالی که در ایران، سیب به صورت کیلویی و با بدترین نوع بسته بندی به بازارهای جهانی عرضه می شود.
وی ادامه می دهد: باغات سیب این استان را به دلیل کمبود منابع آبی، به عنوان معضل بخش کشاورزی قلمداد می کنند در حالی که باید سیستم های آبیاری را به روز کرد نه اینکه کمر به قطع درختان بست. انتظار در رابطه با میزان برداشت سیب در سال جاری می گوید: پیش بینی می شود در سال جاری 700هزار تن سیب در آذربایجان غربی برداشت شود، اما شواهد نشان می دهد حتی 500 هزار تن سیب هم در باغات استان وجود ندارد.
بدون استفاده ماندن ظرفیت های سرمایه گذاری
انتظار با بیان اینکه وجود سنگ های زینتی و گرانیتی در معادن آذربایجان غربی از مهم ترین فرصت های سرمایه گذاری این استان محسوب می شود، در رابطه با میزان سرمایه گذاری در این حوزه می گوید: «متاسفانه با وجود تلاش هایی که صورت گرفته هر سرمایه گذاری حاضر به سرمایه گذاری در این بخش نیست. به دلیل وعده های بی اساس مسئولان هیچ انگیزه ای برای سرمایه گذاری در افراد باقی نمانده است.»در حال حاضر 2 هزار و 800 واحد تولیدی در این استان در حال فعالیت هستند که این واحدهای تولیدی زیر 50 درصد ظرفیت خود کار می کنند.
رئیس اتاق بازرگانی استان آذربایجان غربی همچنین در رابطه با صنایع دستی و گردشگری این استان می گوید: در حال حاضر 72 هزار نفر در عرصه قالی بافی فعالیت دارند. قالی بافی در کنار کشاورزی یکی از صنایع غالب این استان به شمار می رود، به طوری که طیف زیادی از مردم شهرها و روستاها به این صنعت اشتغال دارند. گفتنی است دریاچه ارومیه نیز به عنوان یکی از قطب های مهم گردشگری این استان و همچنین کشور، نیازمند سرمایه گذاری بخش خصوصی است.
***
نمایی کلی از استان آذربایجان غربی
استان آذربایجان غربی با احتساب دریاچه ارومیه حدود 66043 كیلومتر مربع مساحت دارد. این استان كه در شمال غرب ایران واقع شده، 65/2درصد از مساحت كل كشور را به خود اختصاص داده است. استان آذربایجان غربی از طرف شمال و شمال شرق با جمهوری های آذربایجان و ارمنستان، از غرب با كشورهای تركیه وعراق، از جنوب با استان كردستان و از شرق با استان آذربایجان شرقی و زنجان همسایه است.
این استان با برخورداری از تمدن کهن و آثار تاریخی غنی و جاذبه های متعدد فرهنگی و طبیعی به عنوان یکی از قطب های مهم گردشگری در کشور محسوب می شود. یكی از عللی كه موجب شده استان آذربایجان غربی در صنعت گردشگری آنچنان كه باید پیشرفت نداشته باشد ضعف در معرفی و شناساندن قابلیت های متعدد و غنی استان است كه این كار مستلزم كار گروهی است.
حوزه گردشگری یکی از معیشت های جایگزین یا همراه کشاورزی در حوضه آبریز دریاچه ارومیه است. اقتصاد استان آذربایجان غربی بر پایه کشاورزی می چرخد اما کشاورزی منطقه در حال حاضر هیچ گونه صرفه اقتصادی ندارد تا جایی که کل درآمد حاصله از کشاورزی حوضه آبریز دریاچه ارومیه ۱/۱میلیارد دلار است در حالی که هزینه احیای آن ۶میلیارد دلار برآورد می شود.
این استان در واقع ویترین گردشگری ایران است زیرا تنها استانی است که با ترکیه و سه کشور همجوار مرز زمینی دارد و زمانی که گردشگر و مسافران کشورهای خارجی نخستین قدمی که به راه ها و جاده های استان آذربایجان غربی می گذارند اولین دیدگاه و خاطره از ایران در اذهان آنها شکل می گیرد. لجن درمانی یکی از بهترین بخش های مورد توجه در گردشگری دریاچه ارومیه محسوب می شود. بخشی که سالیان متمادی است فقط به صورت سخنرانی در میان مسئولان و بخش خصوصی تبادل می شود و هیچ گونه حرکت عملی در این باره صورت نگرفته است.
صنایع چوبی، انواع قالی و بافته های دستی شامل گلیم، دستکش، شال گردن، کلاه، عرقیات از جمله عرقیات گیاهی، عرق بیدمشک، بادرنجبونه، عرق نعناع، گلاب، انواع نقل، گردو و بیدمشک، حلوای گردو و حلوای هویج، انواع محصولات باغی و کشاورزی شامل انگور، سیب درختی، عسل، لبنیات، کشمش، نقل بیدمشک، حلوای گردو، بافتنی های دستی، صنایع چوبی و ریزه کاری فرش های دستباف و... می شود. همچنین معرق کاری از مهم ترین سوغاتی ها و صنایع دستی این استان محسوب می شوند.
***
نمایی از زراعت و باغداری استان آذربایجان غربی
استان آذربایجان غربی دارای یک میلیون هکتار اراضی قابل کشت است و حدودا 253هزار نفر در این حوزه مشغول به کار هستند که 35درصد جمعیت استان را شامل می شود. در این استان همچنین 9میلیون و 400هزار واحد دامی وجود دارد که ظرفیت مناسبی را برای تولیدات محصولات مختلف دامی در این حوزه ایجاد کرده است. استان آذربایجان غربی با توجه به موقعیت خاص جغرافیایی داراى محصولات متنوع كشاورزى نظیر غلات، توتون، چغندرقند، پنبه، انگور، برگه زردآلو، مغز بادام، كتیرا و... است.
این استان همچنین از مناطق مهم غله خیز ایران به شمار می رود. کشت گندم در درجه اول اهمیت و پس از آن، جو و در رتبه های بعدی برنج، چاودار، ارزن و ذرت از مهم ترین غلات کشت شده در این استان محسوب می شود. این استان درحال حاضر نزدیک به 6درصد از تولیدات کشاورزی کشور را به خود اختصاص داده است. استان آذربایجان غربی با توجه به ظرفیت های موجود در بخش کشاورزی، رتبه اول را در میان استان های کشور در تولید محصولات سیب، عسل، چغندرقند و شکر و تخمه آفتابگردان دارد.
همچنین این استان، رتبه دوم تولید علوفه دامی و جمعیت گوسفند و بره و رتبه سوم تولید گوشت قرمز و تولید جوجه یک روزه را در کشور به خود اختصاص داده است. جمع تولیدات محصولات کشاورزی استان در سال 88، معادل 4میلیون و 830هزار و 423 تن بوده است که این رقم با افزایش مطلوب در سال 91 به 6میلیون و 595هزار و 543 تن رسید. تولید محصولات دامی استان نیز در سال 88 معادل 638هزار و 97 تن بوده است که این میزان تولید محصولات دامی در سال 91 به 735هزار و 875 تن افزایش یافته است.
کشت زعفران در چند سال اخیر به صورت خودجوش و مردمی در استان آذربایجان غربی آغاز شده است طوری که در شهرستان های ارومیه، شاهین دژ نقده حدود 10 هکتار به زیر کشت زعفران رفته است.
گفتنی است در حال حاضر پرداخت تسهیلات اعتباری برای متقاضیان سرمایه گذاری در جهت توسعه کشت های گلخانه ای با هدف ارتقای راندمان تولید، افزایش ظرفیت تولید آبزیان پرورشی از طریق تولید و پرورش ماهی در قفس و افزایش ضریب مکانیزاسیون در اولویت های سرمایه گذاری این استان قرار دارند.
ارتباط با نویسنده: leilashirzad69@gmail.com