تحلیل سوات (SWOT) چیست و چه کاربردهایی در بازار دارد؟

به موازات توسعه یک کسب و کار نیاز به تحلیل و بررسی دقیق درباره موانع، چالش ها، فرصت ها و پروژه های در دسترس بیشتر می شود. خب شاید یک استارت آپ تازه تاسیس در صورت اشتباه کردن شانس های دوباره ای برای فعالیت داشته باشد، اما انتظارات از برندهای بزرگ دنیا بی نهایت زیاد است. وقتی هم شما کسب و کارتان را توسعه می دهید، به مرور زمان انتظارات از برندتان بی نهایت افزایش خواهد یافت. درست به همین خاطر ما در روزنامه فرصت امروز معتقدیم کسب و کارها برای اثرگذاری بهتر بر روی مخاطب شان چاره ای به غیر از تحلیل های اساسی ندارند. 

وقتی درباره چارچوب های تحلیل شرایط حرف می زنیم، یک الگو بیشتر از بقیه نگاه افراد را جذب می کند. تحلیل سوات (SWOT) از آن دست روش هایی است که نه تنها در دنیای کسب و کار، بلکه حوزه آکادمیک نیز کاربرد دارد. شاید به همین خاطر اعتبار آن در طول سال های اخیر به طور حیرت انگیزی افزایش یافته است. ما در این مقاله قصد نداریم شما را با نکات فنی درباره نحوه شکل گیری و توسعه این روش درگیر کنیم. در عوض هدف مان کاملا روشن است. بی شک هر کسب و کاری در مسیر توسعه نیاز به ارزیابی دقیق درباره وضعیت سازمان و همچنین رقبا و بازار دارد. بر همین اساس ما در این مقاله قصد داریم برخی از نکات کلیدی در رابطه با تحلیل سوات را به شما یاد دهیم. اینطوری دیگر از پرداخت هزینه های هنگفت برای تحلیل بازار خلاص می شوید. 

یادتان باشد، تحلیل سوات فقط به درد برندهای بزرگ نمی خورد. شما در هر موقعیت و سطحی از فعالیت می توانید از مزایای این تحلیل به خوبی سود ببرید. یادتان باشد، ما در روزنامه فرصت امروز همیشه طرفدار فعالیت با برنامه و شناخت دقیق اوضاع بازار هستیم. خب این امر با استفاده از الگوی سوات به بهترین شکل ممکن امکان پذیر خواهد بود. 

تحلیل سوات دقیقا چیست؟

اولین سوالی که باید جواب درست و حسابی به آن بدهیم، مربوط به چیستی تحلیل سوات است. خب این استراتژی چه فرآیندی را تعریف کرده و چطور به کسب و کارها کمک می کند؟ 

اگر بخواهیم خیلی ساده بحث را پیش ببریم، باید گفت الگوی سوات در واقع یک چارچوب تحلیلی برای ارزیابی چهار حوزه است. این حوزه ها عبارتند از نقاط قوت، ضعف ها، فرصت ها و تهدیدات. وقتی شما چشم اندازتان نسبت به آینده یا حتی وضعیت فعلی را بر مدار این نکات پیش می برید، فرصت بسیار بهتری برای اثرگذاری بر روی مخاطب خواهید داشت. خیلی وقت ها کارآفرینان در گذر زمان با شرایط بازار یا حتی برند خودشان بیگانه می شوند. خب تحلیل سوات در این میان به شما کمک خواهد کرد موقعیت برتر برندتان را بازیابی کنید. ماجرا جالب شد، نه؟

مطلب مرتبط: ماتریس swot: مدلی برای تصمیم سازی اصولی

معمولا کسانی سراغ استفاده از الگوی سوات می روند که تمایل به درک جامع و بدون اغراق از کسب و کارشان دارند. این امر به آنها کمک می کند خیلی راحت تر فعالیت شان را سامان داده حتی به اینکه چطور برندشان را منظم کنند نیز فکر کنند. متاسفانه خیلی از کارآفرینان یا مدیران دوست دارند دائما تعریف های بی پایه و اساس درباره کیفیت کارشان بشنوند. خب در این صورت آنقدر این تعریف ها زیاد می شود که یکهو شکست در بازار به مثابه یک حادثه ناگهانی روی می دهد.

اگر دوست ندارید شکست یا ناکامی مثل مهمان ناخوانده از راه برسد، بد نیست از تحلیل سوات برای ارزیابی مداوم وضعیت بازار سود ببرید. این امر حتی درباره برند خودتان نیز قابل اجرا خواهد بود. البته به شرط اینکه یک نقشه راهنمای دقیق داشته باشید. ما در ادامه سعی می کنیم این نقشه راهنمای دقیق و همه جانبه را با شما در میان بگذاریم. 

مزایای الگوی تحلیلی سوات

الگوی تحلیلی سوات، همانطور که پیش از این نیز اشاره کردیم، چهار حوزه اساسی دارد. بررسی نقاط قوت، ضعف ها، فرصت ها و تهدیدها در این الگو برجسته می شود. خب یک برند برای اینکه وضعیت این چهار حوزه را بررسی کند، دلایل زیادی خواهد داشت. با این حال ما در این بخش برخی از مهمترین دلایل که در واقع مزیت این الگو محسوب می شود را بررسی خواهیم کرد. 

فرصتی برای رویاپردازی و احتیاط

کارآفرینان معمولا در بلندپروازی یا حتی احتیاط نسبت به حضور در بازار زیاده روی غیرقابل باوری دارند. به طوری که گاهی با خیال پردازی های بی پایان همه را کلافه کرده و در سوی دیگر با احتیاط های عجیب فرصت هرگونه پیشرفتی را سد می کنند. این مسئله ای است که در طول سال های اخیر سختی های زیادی را به بار آورده است. 

الگوی تحلیلی سوات به کارآفرینان این فرصت طلایی را می دهد تا در عین رویاپردازی های جذاب به فکر آینده برندشان نیز باشند. خب احتیاط هیچ وقت گزینه بدی نیست. به همین خاطر شما باید آن را در دستور کار قرار دهید. تنظیم رابطه میان احتیاط و ریسک کردن فقط در قالب الگوی سوات به طور اصولی امکان پذیر خواهد بود. به همین خاطر ما در روزنامه فرصت امروز معتقدیم استفاده از این شیوه می تواند اوضاع شما را در یک چشم به هم زدن عوض کند. 

اجبار برای برنامه ریزی

الگوی سوات شما را مجبور می کند تا برنامه ریزی بهتری برای وضعیت کسب و کارتان داشته باشید. متاسفانه برخی از کارآفرینان ترجیح می دهند بدون برنامه کارشان را پیش برده و تصمیم های در لحظه بگیرند. شاید این امر در کوتاه مدت مشکل زیادی برای تان به همراه نداشته باشد، اما خیلی زود کارتان را به جاهای باریک خواهد کشاند. 

کمتر برندی در بازارهای امروز بدون برنامه ریزی دقیق و جامع فرصت موفقیت دارد. البته در این میان باید فرصت و فضایی برای برنامه ریزی نیز باشد. به همین خاطر ما در روزنامه فرصت امروز استفاده از الگوی سوات را امری مناسب برای فراهم سازی بستر برنامه ریزی می دانیم. این امری است که به شما برای بهبود روابط تان در سطح کلان کمک شایانی خواهد کرد. به طوری که دیگر نیازی به نگرانی درباره ایجاد روزنه های برنامه ریزی و مدیریت استراتژیک نخواهد بود. 

کمک به ثبت اسناد

بسیاری از برندها در زمینه مکتوب کردن تعاملات میان بخش های مختلف شرکت یا حتی برندشان با دیگر شرکا مشکلات اساسی دارند. خب بسیاری از کارآفرینان ترجیح می دهند بدون ثبت رسمی یک نکته به فعالیت تجاری ادامه داده و طوری رفتار کنند که هیچ سند و مدرکی از فعالیت شان برجای نماند. این شیوه فعالیت در دنیای امروز طرفدارهای نسبتا زیادی دارد. درست به همین خاطر اگر حواس تان نباشد، اصلا بعید نیست شما هم در این دام بیفتید. 

مطلب مرتبط: 9 سایت رایگان برای ایجاد جدول سوات swot

مشکل اصلی فعالیت بدون سند و مدرک در ارزیابی های بعدی نهفته است. جایی که شما دیگر نمی توانید کارتان را به سادگی پیش برده و انتظار فعالیت بی دردسر داشته باشید. یادتان نرود، هر فعالیتی مثل حسابداری یا ارزیابی وضعیت شرکت بدون استفاده از اسناد مکتوب غیرممکن خواهد بود. به همین خاطر در چارچوب الگوی سوات فرصت خوبی برای مکتوب کردن تمام گزارشات شرکت فراهم می شود. این امر به شما کمک خواهد کرد تا درک بهتری از اوضاع پیدا کرده و شانس تان در بازار را به طور قابل ملاحظه ای بهبود بخشید. 

اگر شما تا حالا میانه خوبی با ثبت دقیق اسناد و مدارک شرکت نداشتید، الان فرصت خوبی برای ایجاد تغییرات اساسی در کارتان پدید آمده است. بنابراین باید از فرصت پیش آمده نهایت استفاده را ببرید. این امر می تواند چشم انداز بسیار مثبتی برای شما به ارمغان آورده و کارتان را نیز ساده تر از هر زمان دیگری سازد. پس نگران چه هستید؟ همین حالا دست به کار استفاده از الگوی سوات شوید.

اجزای تحلیل سوات

اجزای تحلیل سوات در واقع مسیرهایی برای درک شرایط یک کسب و کار یا هر مفهومی در چشم انداز کلان است. البته در این راهبرد سعی می شود تا چشم انداز کلی تا حد امکان همراه با جزییات مهم باشد. بنابراین جای نگرانی نسبت به نوع فعالیت شما در بازار نخواهد بود. شاید یکی از مهمترین مسائلی که در این میان مطرح می شود، نحوه تحلیل سوات باشد. به گونه ای که بسیاری از کارآفرینان برای تحلیل موردنظر نیاز به یک نقشه راهنمای دقیق دارند. 

ما در روزنامه فرصت امروز تحلیل استاندارد سوات را بر مدار نقاط قوت، ضعف ها، فرصت ها و تهدیدها صورت بندی می کنیم. این امر به شما فرصت ترسیم چشم اندازی تا حد امکان واقعی و مفید را می دهد. در ادامه سعی می کنیم این چشم انداز را به طور دقیق و کاربردی مورد بررسی قرار دهیم. پس با ما همراه باشید تا نکات کلیدی در این رابطه را مرور کنیم. 

نقاط قوت

نقاط قوت در واقع مزایای نسبی شما در مقایسه با رقباست. اجازه دهید از یک مثال ساده استفاده کنیم. برندی مثل تویوتا در صنعت خودروسازی مزیت نسبی اش دوام بالای محصولات و نیاز کمتر به تعمیرات است. همین امر موجب شده تا بسیاری از افراد برای خرید این محصول صف بکشند. 

شما باید درک واقع گرایانه ای از نقاط قوت برندتان داشته باشید. این امر می تواند به شما برای برنامه ریزی های آتی کمک شایانی نماید. به علاوه، از نقطه نظر اثرگذاری بر روی مخاطب هدف نیز وقتی برنامه دقیقی داشته باشید، می توانید روی مزایای تان حساب بیشتری باز کنید. 

گاهی اوقات کارآفرینان دچار این اشتباه راهبردی می شوند که نقاط قوت شان را گم می کنند. خب در این صورت دیگر راهکاری برای تعامل سازنده با مخاطب باقی نخواهد ماند. این در حالی است که شما باید همیشه انگیزه تان برای تعامل درست با مشتریان بر مدار نقاط قوت را حفظ کنید. 

وظیفه شما در این بخش تلاش برای شناسایی نقاط قوت برند به طور ایده آل است. این یعنی نباید سراغ گزینه های عجیب یا غیرواقعی بروید. سعی کنید از نگاه فردی بیرون از سازمان به ماجرا نگاه کنید. به علاوه، کمک گرفتن از دیگران در فرآیند کار نیز اصلا ایده بدی نخواهد بود. این مسئله ای است که می تواند به شما برای موفقیت های بلندمدت کمک کند. پس اصلا نباید ماجرا را در این میان دست کم بگیرید. 

مطلب مرتبط: چگونه برای جایگاه خودمان در بازار از ماتریس رقابت استفاده کنیم؟

ضعف ها

هیچ وضعیتی در دنیای کسب و کار بدون ضعف و ایراد نیست. به همین خاطر شما باید همیشه نقاط ضعف را نیز در تحلیل های خود مد نظر قرار دهید. این مسئله ای است که بسیاری از کارآفرینان اصلا توجه جدی بدان ندارند. درست به همین خاطر دائما در تلاش برای ترسیم یک وضعیت آرمانی هستند. 

راستش را بخواهید، ما در روزنامه فرصت امروز معتقدیم اوضاع هر برند در بازار بیشتر از اینکه سویه های مثبت داشته باشد، شامل نکات منفی است. درست به همین خاطر در تحلیل سوات باید به نقاط ضعف نیز درست به اندازه مزیت ها توجه کرد. 

شاید شما به عنوان یک کارآفرین تمایل زیادی برای کشف نقاط ضعف فعالیت تان نداشته باشید خب این امر کاملا طبیعی است. در این صورت باید از کمک یک فرد حرفه ای یا کارشناس برای بهبود کارتان سود ببرید. این امر می تواند به شما برای گردآوری اطلاعات کاربردی کمک کرده و موقعیت تان در بازار را نیز به طور قابل ملاحظه ای بهبود بخشد.

اگر شما از آن دست کارآفرینانی هستید که هیچ توجهی به همکاران یا کارمندان ندارید، باید از همین حالا در استراتژی تان یک تغییر اساسی ایجاد کنید. این امر در بلندمدت به شما کمک خواهد کرد تا درک بسیار بهتری نسبت به اوضاع پیدا کرده و پیش از اینکه ضعف تان بدل به بحرانی بزرگ شود، با آن رو به رو شوید. 

در تحلیل سوات جای زیادی برای بررسی ضعف ها وجود دارد. شما در این مسیر می توانید از همکاران یا کارمندان هر بخش برای خوداظهاری نیز دعوت کنید. این امر باید در یک فضای امن صورت گیرد. اگر کارمندان احساس کنند اظهار ضعف های تیم شان موجب برخوردهای منفی می شود، هرگز با شما همکاری نخواهند کرد. پس هنر شما در این میان ایجاد یک فضای مناسب و امن خواهد بود. 

یادتان باشد، در نهایت باید اطلاعات به دست آمده را به طور دقیق تحلیل و بررسی کنید. این امر به شما کمک خواهد کرد تا فرآیند بسیار ساده تری از نظر یافتن نقاط ضعف و سپس برنامه ریزی برای تبدیل آنها به مزایای کسب و کارتان داشته باشید. ماجرا جالب شد، نه؟

فرصت ها

دنیای کسب و کار یا به زبان بهتر بازار پر از فرصت هایی است که باید قدرشان را بدانید. این امر به شما کمک خواهد کرد درک بهتری از اوضاع داشته و افق های روشن تری برای برندتان ترسیم کنید. 

اولین نکته ای که درباره فرصت ها باید مد نظرتان قرار گیرد، مسئله مربوط به طبقه بندی شان است. بی شک فرصت های پیش روی شما همگی به یک اندازه اولویت یا حتی اهمیت ندارند. درست به همین خاطر بد نیست قبل از اینکه سراغ رویارویی با آنها بروید، یک دسته بندی هرچند ساده برای خودتان طراحی کنید. این امر می تواند به شما برای تعامل بهتر با فرصت ها و همچنین برنامه ریزی از نقطه نظر زمانی و بودجه ای کمک کند.

فراموش نکنید، ما در روزنامه فرصت امروز یک راهکار یگانه برای تمام برندها در رابطه با اولویت بندی فرصت ها نداریم. شما باید با توجه به وضعیت برندتان در این رابطه دست به انتخاب بزنید. از آنجایی که وضعیت برندها در بازار تفاوت عمده ای با هم دارد، بد نیست از جمع ‎بندی بخش نقاط قوت و ضعف ها در این حوزه سود ببرید. خب شما برای استفاده از فرصت ها باید درک مناسبی از وضعیت فعلی و توانایی های تان داشته باشید. 

بر فرض که یکی از بهترین فرصت های توسعه کسب و کار در مقیاس جهانی در انتظار برند شما باشد. خب اگر شما ساز و کار لازم برای استفاده از این فرصت را نداشته باشید، دیر یا زود کارتان به جاهای باریک می کشد. چه بسا در میانه راه دیگر توان لازم برای پیگیری هدف تان را نداشته باشید. در این صورت دیگر نمی توانید به طور ایده آل در بازار خودتان را به عنوان مدیر یا کارآفرینی درجه یک معرفی کنید. 

تهدیدات

فعالیت تجاری همواره همراه با تهدیدهایی است که اگر دست کم گرفته شود، اصلا بعید نیست برای تان مشکل ساز شود. کارآفرینان معمولا عادت دارند تهدیدات را تا زمانی که بدل به بحران نشده اند، دست کم بگیرند. درست به همین خاطر در الگوی تحلیلی سوات بر روی تهدیدها به مثابه یک عامل مهم تاکید می شود. 

ما در روزنامه فرصت امروز تهدیدها را به طور کلی بر دو نوع می دانیم. تهدیدهای نوع اول فوریت زیادی ندارند. در واقع آنها تهدیدها یا خطرهایی هستند که در برابر تمام برندها ایستاده اند. راستش را بخواهید، بسیاری از کسب و کارها بالاخره یکجور از عهده این مشکلات برمی آیند. به همین خاطر ما در روزنامه فرصت امروز معتقدیم شما برای حل این مشکلات می توانید روی تجربه دیگر برندها به راحتی حساب کنید. 

نکته دیگری که در این میان باید مورد توجه قرار گیرد، تهدیدهای فوری است. بدین معنا که آنها هماهنگی زیادی با شرایط خاص برند شما داشته و شاید برای دیگران به این شدت روی ندهند. این درست همان جایی است که زنگ خطر برای شما به صدا درمی آید. متاسفانه خیلی از کارآفرینان در مواجهه با چنین تهدیدهایی ابتکار عمل را از دست می دهند. بدین معنا که منتظر اتفاقی خاص برای رهایی معجزه وار از دل بحران ها هستند. 

ما در روزنامه فرصت امروز شناخت بحران ها را گام اول برای حل آن می دانیم. این امری است که به شما برای مواجهه منطقی با تهدیدها کمک می کند. تا زمانی که استراتژی شما فرار از بحران ها باشد، هیچ تغییری در کارتان ایجاد نخواهد شد. به همین خاطر ما در روزنامه فرصت امروز معتقدیم اول از همه باید کارتان را در هماهنگی با تغییرات اساسی سامان دهید. این مسئله می تواند به شما برای ارزیابی درست و حسابی از اوضاع کمک شایانی نماید. 

یادتان باشد، لازم نیست برای کمک گرفتن از دیگران احساس خجالت داشته باشید. خب شما که همه چیز را نمی دانید. در عوض یکی از نشانه های رفتار حرفه ای در دنیای کسب و کار مربوط به همین مسئله است. وقتی شما از دیگران کمک می گیرید، در واقع گامی به سوی حل مسائل و مشکلات تان برداشته اید. البته در این میان نباید روی کمک هر کسی حساب کنید. در عوض بهتر است یک راست سراغ افراد متخصص بروید وگرنه اصلا بعید نیست دوباره درگیر بحران های تکراری شوید. 

مطلب مرتبط: اصول تحلیل برند (Brand Analysis) در بازار

سخن پایانی

الگوی تحلیلی سوات به شما کمک می کند تا شرایط بازار و برند خودتان را به بهترین شکل ممکن ارزیابی و تحلیل کنید. این مسئله می تواند در بلندمدت به کسب و کارتان برای رشد و شکوفایی بیشتر کمک نماید. نکته جالب اینکه بسیاری از برندهای بزرگ دنیا برای ورود به بازارهای تازه یا حتی تعامل با مشتریان جدید از این چارچوب سود می برند. 

الگوی سوات محدود به حوزه تجارت یا کسب و کار نیست. در عوض تمام بخش های زندگی براساس این مدل قابل تحلیل و بررسی است. هدف اصلی در زمین طراحی این استراتژی کمک به تصمیم گیری بهتر است. فرقی ندارد شما در زندگی شخصی تان به دنبال تصمیم های بهتر هستید یا در محیط کار، در هر صورت این الگو به شما کمک شایانی خواهد کرد.

شما الان آمادگی لازم برای استفاده از الگوی تحلیلی سوات را دارید. از اینجا به بعد همه چیز به سعی و تلاش خودتان برای استفاده درست از این الگو بستگی خواهد داشت. پس تعارف را کنار گذاشته و آماده شوید. هرجا هم مشکلی در زمینه اجرای الگوی موردنظر داشتید، کافی است با ما در ارتباط باشید. کارشناس های ما در روزنامه فرصت امروز 24 ساعته آماده تعامل با شما هستند. 

منابع:

https://blog.hubspot.com

https://www.investopedia.com