قطر، فرصتی دیگر برای افزایش صادرات صنایع تبدیلی

فرصتی را که برای گسترش تبادلات تجاری و افزایش صادرات ایران به قطر در هفته جاری پیش آمده نمی توان مشابه با فرصتی که در مورد بازار روسیه پیش آمد در نظر گرفت. هرچند تحریم قطر توسط چهار کشور دیگر عربی شبیه فرصتی است که در مورد روسیه به دست ایران آمد اما باید در نظر گرفت که قطر بازار کوچک تری است و نیازهای آن متفاوت با روسیه است. غالب اقلامی که قطری ها به آن نیاز دارند محصولات صنایع تبدیلی است. آرد، نان  و آب معدنی از کالاهای موردنیاز قطری هاست و شرکت های ایرانی که ظرفیت خالی دارند می توانند برای تامین نیازهای قطر پیش قدم شوند.

کل واردات مواد غذایی کشاورزی قطر در سال 2015، 3.3 میلیارد دلار بوده و بخشی که از تنش با چهار کشور عربی امارات، عربستان، بحرین و مصر آسیب دیده 31 درصد از این رقم است. ایران می تواند تامین کننده این 31 درصد باشد اما سوال این است که در فرصت روسیه چه کردیم و چطور می توانیم از فرصت قطر به بهترین شکل استفاده کنیم تا تجربه کاستی ها در مورد روسیه تکرار نشود؟

فرصت حضور موثر در بازار روسیه زمانی پیش آمد که مدیران دولتی ما تازه نفس بودند اما زمانی که عملکردها را بررسی می کنیم می بینیم باوجود تمایل دولتمردان، چندین و چند جلسه در سه سال گذشته برای ارتقای تجارت با روسیه برگزار شده اما همچنان سهم ایران از بازار 27 میلیارد دلاری مواد غذایی و کشاورزی روس ها، 152 میلیون دلار است و این سهم متعلق به کالاهایی است که از گذشته های دور و به طور سنتی به روسیه صادر می شده و بیشتر شامل پسته و کشمش و رب گوجه فرنگی است.

همین آمارها نشان می دهد که عملکرد ما و سیاست گذاری و امور زیربنایی ما در صادرات بسیار ضعیف، غیرقابل  دفاع و غیرقابل  توجیه است. در فرصت پیش آمده برای افزایش صادرات با قطر به نظر می رسد بهتر است بخش دیگری از اقتصاد کشور کار را پیش ببرد و چه بهتر که بار این مسئولیت را بخش خصوصی به عهده بگیرد. به نظر من احتمال افزایش صادرات ایران به قطر در بخشی از اقلامی که چهار کشور تحریم کننده به قطر صادر می کردند بسیار زیاد است. بهتر است دولت بیشتر تمرکزش را معطوف به تسهیل صادرات کند یعنی درزمینه انتقال پول و حمل ونقل به صادرات محصول کمک کند. هرچند بازار قطر به اندازه یک دهم از بازار روسیه هم برای تجار ایرانی فرصت ایجاد نمی کند اما به هرحال نباید از همین فرصت هم به راحتی گذشت.

شرایط سیاسی نشان می دهد که قطر سیاست درستی در پیش گرفته تا تامین  کننده های مختلف داشته باشد و در تنش های سیاسی به کمبود برنخورد. اگر محصولات ما به بازار قطر ورود پیدا کند، این حضور مقطعی نیست و می توانیم قطر را بازار بلندمدتی برای ایران ببینیم. محصولات ایران در صنایع تبدیلی از استانداردهای بالایی برخوردار است و به کشورهای همسایه ازجمله امارات،  بحرین و به کشورهای اروپایی هم صادر می شود. سطح استاندارد تولید مواد غذایی و کشاورزی در ایران مورد قبول کشورهای واردکننده است و ایران توانایی حضور دائمی در بازار کشورهای مختلف جهان ازجمله قطر را دارد.

رئیس کمیسیون کشاورزی اتاق تهران