نگرانی خریداران از جهش قیمت خودرو در بازار

به گزارش فرصت امروز به نقل از گجت نیوز، سال ۱۴۰۳ را می توان به راحتی یکی از کم  رونق  ترین سال  ها برای بازار خودرو در ایران قلمداد کرد. در این سال، پس از مدت ها توقف، دوباره ورود خودروهای وارداتی آغاز شد و از سوی دیگر، قیمت کارخانه ای خودروها به طرز بی سابقه ای افزایش پیدا کرد. پیش تر، عوامل اقتصادی نشان می دادند که قیمت خودرو در بازار آزاد به  شدت تحت تأثیر نرخ ارز است، اما رکود بی سابقه  ای که در ماه  های اخیر مشاهده شد بازار خودرو را حتی نسبت به نوسانات نرخ ارز بی  تفاوت کرد و این بازار به مسیر مستقلی وارد شد.

ورود خودروهای وارداتی و افزایش قیمت کارخانه ای خودروها، هر دو باعث شدند تا انگیزه سرمایه گذاری در خرید خودرو کاهش یابد و بسیاری از مردم ترجیح دادند سرمایه های خود را در بازارهای طلا و ارز حفظ کنند. بر اساس آخرین اخبار خودرو، بسیاری از کارشناسان معتقدند که تنش های سیاسی و احتمال وقوع جنگ در ماه های اخیر، تأثیر بسزایی در این رفتار بازار خودرو داشته است و مردم نقدشوندگی سرمایه را در اولویت سرمایه گذاری خود قرار داده اند.

با تغییر رئیس جمهوری آمریکا، تنش های سیاسی و احتمالات جنگ جای خود را به تنش های شدید اقتصادی خواهد داد و می توان از همین حالا پیش  بینی کرد که بازار خودرو ایران روزهای پرآشوب و افزایشی را در پیش خواهد داشت. با این حال به نظر می رسد که باید به تدریج منتظر تغییر رفتار این بازار باشیم.

بازار خودرو در ماه های اخیر شاهد افزایش مکرر قیمت ها، هم در خودروهای تولید داخل و هم خودروهای مونتاژی بوده است. دلیل اصلی این افزایش بالا رفتن نرخ ارز تخصیصی برای واردات قطعات و ملزومات تولید است که به طور مستقیم بر هزینه تولید خودروها تاثیر می گذارد. با توجه به این شرایط، افزایش قیمت خودرو در کارخانه تقریبا قطعی است و بسیاری از شرکت های مونتاژکار نیز درخواست رسمی برای افزایش قیمت محصولات خود را به نهادهای مربوطه ارائه کرده اند.

علاوه بر این، رونق پیش  فروش خودروها با قیمت های علی الحساب و غیرقطعی، گویای این واقعیت است که در ماه های ابتدایی سال آینده، شاهد افزایش قابل توجه قیمت خودروهای مونتاژی خواهیم بود. این روند افزایش قیمت حتی در بازار خودروهای وارداتی نیز مشهود است. به طوری که در آخرین دوره های فروش، بسیاری از خودروهایی که پیش تر با قیمت قطعی عرضه می شدند، با قیمت های علی الحساب به فروش رسیدند.

تمامی این شواهد حاکی از آن است که افزایش قیمت خودروها در بازار قریب الوقوع است و به تبع آن، قیمت ها در بازار آزاد نیز افزایش خواهد یافت. با این اوصاف پیش بینی می شود که در سال آینده، افزایش قیمت ها با رکود در بازار همراه شود و بازار باز هم رفتارهای غیرقابل پیش بینی از خود نشان دهد. لازم به ذکر است که هرگونه توافق سیاسی جدید می تواند به طور چشمگیری معادلات این پیش بینی ها را تغییر دهد و تاثیرات متفاوتی بر بازار خودرو داشته باشد.

پایان راه قیمت گذاری دستوری خودرو

هفته گذشته، شاهد انتقال مدیریت ایران خودرو به شرکت کروز بودیم؛ اتفاقی که با وجود اهمیت بسیار، تا حدودی در سایه اخبار سیاسی پررنگ تر قرار گرفت. این رویداد می تواند پیامدهای قابل توجهی برای بازار خودرو داشته باشد. انتظار می رود پس از ایران خودرو، سایپا نیز به بخش خصوصی واگذار شود و در نتیجه، دو خودروساز بزرگ کشور از زیر نظر مستقیم دولت خارج شوند.

مدیریت دولتی بر این دو شرکت، با سیاست قیمت گذاری دستوری همراه بود که منجر به زیان انباشته قابل توجهی در سال های اخیر شد. مدیران دولتی به دلیل فشارهای اقتصادی و اجتماعی، مجبور به پذیرش قیمت های پایین تر از هزینه تولید بودند. اما بخش خصوصی با انگیزه سودآوری، به طور قطع از این رویه پیروی نخواهد کرد. آنها با افزایش قیمت ها، تلاش خواهند کرد تا زیان های گذشته را جبران کنند و سودآوری را افزایش دهند.

افزایش قیمت ارز و مواد اولیه نیز به این روند سرعت خواهد بخشید. واگذاری این شرکت ها به بخش خصوصی، سیاست دولت برای آزادسازی بازار و از بین بردن انحصار در صنعت خودرو است. اما این آزادسازی، به طور مستقیم به معنای حذف قیمت گذاری دستوری است. ایران خودرو و سایپا در آینده نزدیک، دیگر مجبور به عرضه محصولات خود با قیمت های تعیین شده دولتی نخواهند بود و قیمت ها را بر اساس هزینه های تولید و سود مورد نظر خود تعیین خواهند کرد.

بازار خودرو در ماه های اخیر، از رشد قیمت در بازارهای طلا و ارز عقب مانده است. این امر به همراه افزایش انتظارات تورمی و محدودیت عرضه، باعث شده که بسیاری از فعالان بازار منتظر جهش قیمت خودرو باشند. اگرچه در حال حاضر جذابیت سرمایه گذاری در بازار خودرو نسبت به گذشته کاهش یافته، اما عوامل مختلفی مانند افزایش هزینه های تولید، کاهش عرضه، و افزایش تقاضای سرکوب شده حاکی از افزایش محسوس قیمت ها در آینده نزدیک هستند.

علاوه بر این، باید به این نکته توجه داشت که نحوه ورود بخش خصوصی به این صنعت و سیاست های مدیریتی آنها نقشی کلیدی در تعیین میزان افزایش قیمت ها خواهد داشت. اگر بخش خصوصی با شفافیت و رقابت سالم عمل کند، ممکن است افزایش قیمت ها با ثبات بیشتری همراه باشد. اما در صورت تمرکز بر حداکثر سودآوری و عدم توجه به نیازهای بازار ممکن است شاهد افزایش های غیرقابل پیش بینی و ناگهانی قیمت ها باشیم.

جدول کامل قیمت خودروهای داخلی و وارداتی