افزایش تولید در گرو آزادسازی قیمت خودرو

به گزارش فرصت امروز به نقل از دنیای خودرو، صنعت خودرو در سال جاری تولید ۱.۷میلیون دستگاه خودرو را هدف قرار داده است. بعضی دستیابی به این هدف را غیرممکن و برخی دیگر معتقد هستند دستیابی به این هدف رؤیا نیست و احتمالا در پایان سال چیزی در همین حدود رقم تولید خودرو در کشور خواهد بود. با این حال برای دستیابی به این هدف نیاز است برخی مشکلاتی که سال گذشته نیز وجود داشتند، برطرف شوند. کمبود نقدینگی، کمبود ارز و طولانی شدن روند تامین ارز و ... از جمله مشکلات اصلی پیش روی تولید این حجم از خودرو است. با این حال درصورتی که قیمت گذاری خودرو به خودروساز واگذار شود و مشکل نقدینگی از این طریق از بین برود، شاهد افزایش تولید و البته کمبود مشتری به دلیل افزایش تولید خواهیم بود.

درخصوص قیمت گذاری باید اتفاقات مثبتی رخ بدهد و یکبار برای همیشه این مشکل حل شده تا صنعت خودرو تبدیل به صنعتی سودده شود. در همین زمینه با مازیار بیگلو، دبیر انجمن قطعه ‎سازان به گفت وگو پرداختیم.

وضعیت صنعت قطعه و خودروسازی کشور در سال جاری و همچنین سیاست های این صنایع در سال جدید چگونه است؟

باید در چند بخش مختلف به آن ها نگاه کرد. سیاست های ریالی که متاسفانه مانند سال قبل است و با همان روال کمبود شدید نقدینگی و دیرپرداخت مطالبات قطعه سازان روبه رو هستیم و اتفاق خاصی نیفتاده است. تمهیداتی که از سال قبل مطرح بودند به سمت جلو در حرکت است اما هنوز چندان تاثیر نگذاشته اند. به عنوان مثال سیستم تامین زنجیره مالی قطعه سازی هنوز به بهره برداری نرسیده و برداشتی از این محل انجام نشده است. درحال حاضر مطالبات قطعه سازان از هر خودروساز بالای ۱۰۰همت است که حدود ۳۰ همت آن سررسید شده که رقم بسیار سنگینی برای این صنعت است. ازسوی دیگر سیاست های نقدینگی هم شفاف نیستند؛ وعده های مثبتی داده می شود اما زمان آن که فرا می رسد اتفاق خاصی نمی افتد. تولید بسیار به سختی انجام می شود، صحبت از کاهش و توقف تولید نیست اما به سختی انجام می شود.

آخرین پرداختی مربوط به چه زمانی است؟

آخرین دریافتی ها پایان اسفندماه سال گذشته بوده که تکافوی نیاز قطعه سازان و تجمع مطالبات را نمی کرد. دریافتی های آخر سال تنها باعث شد آخر سال را بگذرانیم. در سال جدید با توجه به اتفاقات ارزی و نوسانات، خرید مواد اولیه حتی تولید داخل بسیار سخت شده است و فروشنده ها عرضه را متوقف کرده اند و نگران تغییر قیمت ها هستند. فروشندگانی هم که عرضه را ادامه می دهند، پول نقد مطالبه می کنند که در سیستم خودروسازی مطالبات به سختی و بسیار با حجم پایین انجام می شود.

با توجه به شرایط فعلی، خریدها به صورت دلاری انجام می شود؟

خریدها دلاری نشده است. وضعیت ارز بر بازار تاثیر گذاشته اما به دلیل آنکه عمده مصرف قطعه سازی در سامانه نیماست و در سامانه نیما تغییر محسوسی روی قیمت دلاری انجام نشده است.

عملا همیشه این طور بوده که با تغییر بازار، چند هفته زمان می برد که تاثیر آن به طور مستقیم معلوم شود. فعلا بیشتر باعث توقف بازار شده است و دوستانی که مواد اولیه می فروشند به دلیل نگرانی در مورد جهش قیمت ها از فروش اجتناب می کنند یا در صورت فروش به صورت اعتباری کار نمی کنند و باید به صورت نقدی باشد. این هم با توجه به مطالبات سنگینی که قطعه سازان از خودروسازان دارند، بسیار سخت است.

راهکار بلندمدت این مشکلات SVS یا تامین مالی زنجیره تامین است که این سیستم هم افت وخیزهایی داشته و زمان لازم دارد. اگر از اگر همین امروز کار با این سیستم را آغاز کنیم، تاثیر آن چهارماه زمان می برد. بنابراین بحران نقدینگی کماکان وجود دارد. اتفاق خوب این است که همت قطعه سازان، حفظ تولید است. کما این که قبلا هم همین بوده است. قطعه سازان با تمام توان و انرژی و هر آنچه در چنته دارند، می کوشند تولید خودرو را حفظ کنند. وزیر صمت هم اعلام کرد به تولید ۵ هزار دستگاه در روز رسیده ایم اما مهم است بتوانیم این رقم را افزایش دهیم و حفظ کنیم.

امیدواریم تامین مالی زنجیره تامین کمک کننده باشد. موارد دیگری مانند شبه پول و اعتبارات مالی هم مطرح هستند. بحث گشایش اعتبارات ریالی هنوز باز و قابل استفاده است، اوراق وام برای برخی قابل استفاده و خرید دین برای توسط برخی شرکت ها مورد قبول است. با ترکیب نقدینگی و اعتبارات شبه پولی فعلا قطعه سازی نفس می کشد اما تولید کار بسیار سختی شده است.

تولید روزانه ۵هزار دستگاه بسیار خوب و قابل قبول است. اما با وجود همه این مشکلات چگونه این آمار به دست آمده است؟

بله آمار خوبی است. برای تعداد زیادی از این محصولات از تولیداتی که در انبارهاست، استفاده می شود. هنوز هم قطعه سازان از کانال های اعتباری و منابع مالی که با اعتبار خود تامین می کنند، کار را پیش می برند. اما این موارد نمی تواند ادامه داشته باشد. اگر فکر اساسی برای تامین نقدینگی برای چند ماه آتی و تا زمان رسیدن شبه پول ها و اعتبارات بانکی به مدار اصلی نشود، تولید افت خواهد کرد. هیچ قطعه سازی دوست ندارد تولید خودروسازان افت پیدا کند.

چه راهکاری برای تامین نقدینگی پاسخگو خواهد بود؟

همیشه شریان اصلی تامین نقدینگی هر شرکت تولیدی، بحث فروش است. چند سالی است که فروش خودروسازان با سیاست هایی پیش می رود که یک بار امتحان شده و جواب آن ها منفی بوده است. بحث سامانه جامع و ایجاد تعهد برای خودروسازان و قیمت گذاری دستوری، خودروسازان را به جایی می رساند که از محل فروش منفعت چندانی نداشته باشد و نتواند خود را مدیریت کند. تا زمانی که بحث فروش چه از لحاظ قیمتی و چه از لحاظ فرآیندی در خودروسازی ما حل نشود، همین روند ادامه دار خواهد بود.

بالاخره یک دلاورمرد با قلب شجاع می خواهد که یک بار برای همیشه در این زمینه تصمیم گیری کند، بازار خودرو را به سمت بازار آزاد ببرد، واردات خودرو را به صورت معقول آزاد بگذارد، تامین کننده ارزی انجام دهد، دامنه انتخاب مشتری را در بازار خودرو بازبگذارد. مشتریان اختیار دارند و بهتر از همه ما درک می کنند و براساس توان مالی و خواسته های خود، بهترین خودرو را انتخاب می کنند.

درحال حاضر تولیدات خودروهای مونتاژی هم به اندازه ای بالاست که دیگر تولید خودروهای داخلی انحصاری نیست. بهترین راه این است که در بلندمدت و به عنوان یک اقدام شجاعانه تصمیم گرفته شود که فروش و قیمت گذاری برای خودروسازان آزاد و از طرف دیگر به خودروهای مونتاژی و وارداتی نیز امکاناتی داده شود تا در بازار دامنه بزرگی از قیمت ها و کیفیت ها و خودروهای مختلف داشته باشیم و مردم اختیار داشته باشند که خودشان تصمیم بگیرند.

وزیر صمت برای سال جاری تولید ۱.۷میلیون دستگاه را برنامه ریزی کرده است. به نظر شما با شرایط فعلی امکان رسیدن به این عدد وجود دارد؟ آیا برای این هدف با قطعه سازان مشورت شده است؟

۱.۷میلیون دستگاه قابل دسترسی است، چراکه قرار است بخش قابل توجهی از آن را خودروسازان مونتاژی برعهده بگیرند که آمار نشان داده این خودروسازان طی سال ها قبل رشد خوبی در تولید داشته اند. برای این که دو خودروساز بزرگ به سهم خود از نظر ظرفیت چه در سطح قطعه سازی و چه در سطح خودروسازی دست یابند، از نظر فنی امکان پذیر است. تنها موردی که تاثیر بالایی دارد و باید حل شود، اول بحث کمبود نقدینگی در زنجیره قطعه سازی است و دوم باید مختصر ارزی که مورد نیاز تولید دو خودروساز است، به آن ها تعلق گیرد.

به نظر من باید همان رفتاری که با خودروسازان مونتاژی می شود، با دو خودروساز داخلی کشور هم انجام شود. به عنوان مثال می بینیم یک خودروساز مونتاژی۱.۷میلیارد دلار در سال برای تولید ۱۶۰ تا ۱۷۰هزار خودرو دریافت می کند. اگر به همین نسبت ارز مورد نیاز قطعه ساز و خودروسازان داخلی تامین شود، این عدد قابل دسترسی است. عدد ۱.۷میلیون دستگاه رؤیایی نیست اما مشروط به تامین نقدینگی و تامین ارز موردنیاز است.

سال قبل روی عدد ۱.۵میلیون دستگاه هدف گذاری شد اما درنهایت به ۱.۳ میلیون دستگاه رسیدند. به نظر شما امسال به رقم ۱.۷ دست می یابند یا حتی امکان رسیدن به رقم بالاتری هم وجود دارد؟

اگر هم به ۱.۷میلیون دستگاه نرسند قطعا به عدد مشابهی خواهند رسید. پیش بینی نمی شود تفاوت تولید واقعی با آن رقم داشته باشند. اگر بخواهیم خیلی رؤیایی فکر کنیم باید بیشتر از ۱.۷میلیون دستگاه در نظر می گرفتیم. این رقم معقول است اما باید دو شرط منابع مالی از هر محلی ترجیحا فروش و دیگری منابع ارزی مورد نیاز برای تولید خودرو تامین شود. خودروسازان داخلی به دلیل استفاده از آپشن های جدید، با افزایش میزان ارزبری همراه هستند. زمانی در کشور ۴۰۵ تولید می شد که پیچیدگی الکترونیک یا قطعات وارداتی نداشت اما در همان شرکت درحال حاضر تارا اتوماتیک تولید می شود که گیربکس آن اتوماتیک است و آپشن های الکترونیک آن زیاد شده و ارزبری آن را افزایش داده است. مردم ما شایسته خودروهای بهتری هستند و امیدواریم به سمتی برویم که همه بتوانند خودروهایی با آپشن های بالا خریداری کنند.

پژوپارس با افزایش قیمت همراه بود. آیا برای افزایش قیمت سایر خودروها هم صحبتی مطرح است؟

دو خودروساز به طور مستمر با نهادهای قیمت گذار هم شورای رقابت، هم وزارت صمت و هم سازمان حمایت در حال چانه زنی هستند. این انرژی که باید برای توسعه امکانات جدید خودرو، توسعه زنجیره تامین و افزایش تولید، صرف این چانه زنی ها می شود. ۱۲سال است که صنعت خودرو در این سراشینی افتاده و نتیجه ۱۲ سال چانه زنی این شده است که هم مشتری ناراضی است و هم خودروساز و هم سایر ذی نفعان این صنعت ناراضی هستند. این که کمی قیمت اضافه شود و بعد از چند ماه این قیمت کفاف ندهد، فایده ندارد. بحث ها اینقدر علمی شده که هم سازمان های قیمت گذار و هم خودروساز بتوانند روی مباحث علمی به توافق برسند. در جلسات قبلی دوستان به ویژه آقای توسلی مهر بحث های خوبی را مطرح کردند. با استفاده از الگوهایی که در همه جای دنیا حاکم است، می توان این صنعت را مدیریت کرد. به نحوی که اگر خودروسازان ریخت وپاشی دارند یا برخی قسمت ها بهره بر نیستند، مسئولیت مستقیم با خودروسازان بوده و ناچار باشند برای رسیدن به سودآوری، بهره وری را درست کنند. متاسفانه این موضوع انرژی صنعتی را می گیرد. راهکار آخر این است که قیمت گذاری در دو خودروساز و سایر خودروسازان مونتاژی آزاد و همچنین واردات به اندازه کافی مدیریت شود. خودروهایی که به گفته وزیر صمت در گمرک مانده اند و گمرکات کشور جا ندارند، به بازار بیایند تا بازار به ثبات برسد و به شرایط سال ۹۴ برگردیم؛ عرضه آن زمان زیاد بود و باید برای فروش خودرو با خودروسازان باید دنبال راهکار جدید می گشتیم. درحال حاضر رانتی که ایجادشده و اتفاقاتی که افتاده کار را دشوار کرده، حقیقت این است که باید به سمت بازار رقابتی و آزاد حرکت کنیم تا هم مردم و هم خودروسازان و سایر ذی نفعان منتفع شوند.

جدول کامل قیمت خودروهای داخلی و وارداتی