شناسایی انتخاب‌های نادرست مدیریتی

درحالی‌که بیشتر مدیران ادعا می‌کنند از استانداردهای اخلاقی در شیوه مدیریت خود استفاده می‌کنند، اما شاید شوکه شوند اگر بدانند حتی بعضی شیوه‌های آنها با بهترین نیات منجر به انتخاب‌های نادرستی می‌شود که بر رفتار زیردستان آنها نیز اثرگذار است. یک موسسه تحقیقاتی غیر‌انتفاعی در نیویورک به این نتیجه رسیده است که حتی بسیاری از مکالمات پویا که در محل کار در مقام مدیریت به انجام می‌رسد نقشی مهم در بروز رفتارهای ناپسند ناخواسته در سازمان دارد.

در ادامه به روش‌هایی اشاره شده که با کمک آنها درمی‌یابید انتخاب‌های مدیریتی شما تا چه میزان در بروز رفتارهای مخرب و تشویق کارمندان به انجام اعمال نادرست تاثیر دارد.

اجازه حرف زدن بدهید

یکی از این روش‌های مخرب این است که کارمندان حس کنند از نظر روانی برای ابراز عقیده خود ترس دارند و جرأت بیان آن را ندارند. شاید با گفتن اینکه من یک سازمان با سیاست درهای باز دارم به کارمندان شما این حس را بدهد که فکر کنند در بیان آزادانه مسائل مختارند، اما بعضی روش‌های مدیریتی شما در عمل خلاف این ادعا را نشان دهد و کارمندان دچار سردرگمی و انحراف در رفتار خود شوند.ایجاد فضایی واقعی که در آن افراد به‌صورت آزادانه بتوانند نظرات و نگرانی‌های خود را بیان کنند، یکی از امور اساسی برای آگاهی از اطمینان افراد برای عدم گمراهی است.

الیزابت ماریسون، دکترای مدیریت خلاقیت در دانشگاه نیویورک در خصوص ترویج فرهنگ ارتباط می‌گوید: شما باید با دو چالش اساسی که کارمندان را از ابراز عقیده باز می‌دارد، روبه‌رو شوید.

نخستین آنها حس طبیعی پوچی و این تفکر است که با حرف زدن نیز چیزی به تلاش‌های آنها اضافه نمی‌شود و کسی خواهان شنیدن نظر آنان نیست.

دومین نکته ترس طبیعی از این مسئله است که سخن گفتن آنها منجر به واکنش‌های سخت یا حتی مجازات می‌شود. واکنش‌های یک مدیر به نگرانی‌های کارمندان در نوع ارتباط آنها با مدیر تاثیر بسزایی دارد.

اگر یک مدیر با کمترین علاقه به سخنان کارمند خود گوش دهد، این سیگنال را به او می‌فرستد که مدیرش دوست ندارد حرف‌های او را گوش کند. ماریسون می‌گوید مدیرانی که دید باز و رویکردی اصیل دارند و ابراز نظر کارمند را به‌عنوان یک ورودی مطلوب می‌دانند، توجه و احترام خود به آنها را نشان داده و رفتار اخلاقی را در سازمان خود مدل‌سازی می‌کنند. چنین رفتاری در شرایطی که سازمان به نظر کارمندان نیاز دارد، به کمک آنان خواهد آمد.

شما باید پیوسته در این فكر باشید كه چگونه و كجا می‌توانید روابطی را ایجاد و آنها را تقویت كنید. یعنی از هر فرصتی مثل نوشیدن چای، صرف ناهار و شام یا هر نوع ارتباط و تماسی كه در مسافرت‌ها دست می‌دهد، استفاده كنید وگرنه مجبور خواهید بود راه دور و درازی را برای رسیدن به این هدف طی كنید. حقیقتا ایجاد روابطی خوب كه منجر به محیط سازمانی موفق و ابراز نظرات مخالف شود، كار مشكلی نیست. این كار به یك تنظیم ذهنی نیاز دارد یعنی باید مترصد امكانات باشید و در عین حال به اعمال‌تان آگاه باشید، می‌توانید موانعی را كه در مسیر گسترش روابط مورد نیازتان پیش می‌آید، از میان بردارید.

فشار بیش از حد نیاورید

فشار مفرط بر کارمندان برای رسیدن به اهداف عملکردی غیرواقع‌گرایانه یکی دیگر از این رفتارهای مخرب است. تحقیقات نشان داده است تنظیم اهداف نامحدود می‌تواند کارمندان را تشویق به انتخاب‌های توافقی به منظور دستیابی به اهداف ‌کند، خصوصا اهدافی که به نظر می‌رسد غیرواقعی است.

مدیران به دو روش می‌توانند کارمندان را در انتخاب هدف و میزان توان آنها دعوت به همکاری کنند.اولا اینکه موانعی را که در راه رسیدن به هدف وجود دارد از میان بردارند یا اینکه تعیین کنند که تا چه میزان رسیدن به اهداف برای آنها بهره‌وری محسوب می‌شود. یکی از محققان می‌گوید تنظیم اهداف اثری قوی برای دیدگاه کارمندان دارد و شامل نتایج بالقوه انتخاب‌هایی است که منجر به دستیابی به اهداف می‌شود.

اگر کارمندان ریسک شکست را در سازمان حس کنند، به حالت پیشگیری از ضرر رفته و نسبت به از دست دادن شغل و مشوق‌هایی که تحت ریسک قرار می‌گیرند، واهمه دارند. اگر در سازمان خود چنین مسئله‌ای دارید، به تنظیم اهداف جدید بپردازید. این کار در نهایت دو هفته از شما زمان خواهد برد. مدیران باید این منابع، افق زمانی، مهارت‌ها و حمایت خود را از کارمندان در قبال رسیدن به اهداف خواسته شده نشان دهند، خصوصا هنگامی که اهداف جاه‌طلبانه است.

مدیریت اخلاق را در سازمان خود پیاده کنید

بسیاری از رهبران فرض می‌گیرند که صحبت کردن در خصوص اخلاقیات، چیزی است که در هنگام توهین یا شکایت علیه سازمان باید به آن فکر کرد. هر فردی نیاز دارد که هر سال یک بار واکسن اخلاقیات را از طریق بازبینی سیاست‌های سازمان به خود تزریق کند و این اصول اخلاقی را هر ساله در خود بهبود بخشد.اگر مدیر با زیردستان خود برخورد مناسبی نداشته باشد، این ضرر و عکس‌العمل آنها در نهایت به خود سازمان برمی‌گردد.

کارمندان فکر می‌کنند مدیر برای آنها ارزشی قائل نیست و این حس می‌تواند منجر به رفتارهایی چون خشم و پرخاشگری و از زیر کار در رفتن یا اصطلاحا کم کاری از جانب آنان شود. سعی کنید به‌صورت درست با کارمندان ارتباط برقرار کنید. مدیران باید فعالیت هر کارمند را با ملاحظات اخلاقی و طراحی سیاست‌ها و هنجارهایی به انگیزش برسانند که اخلاق را اولویت اول در ذهن آنها می‌سازد.

هایت، یکی از متخصصان مدیریت می‌گوید: اگر خواستید رفتاری از جانب کارمندان شما در سازمان به انجام نرسد، به جای استفاده از مثال منفی، از مثال مثبت برای آن استفاده کنید. مثلا به آنها نگویید که فلان کار را انجام ندهید، بلکه بگویید انجام دادن این کار به این شیوه درست‌تر است. برای این کار دلایل مثبت بیاورید و تاثیر آن را در بهره‌وری کار آنها نشان دهید.

تقویت رفتارهای درست به انسجام اصول اخلاقی و تبدیل شدن به هنجار می‌انجامد. سازمان‌ها با ایجاد یك برنامه مدیریت اخلاق می‌توانند اخلاقیات را در محیط كار مدیریت كنند. برنامه‌های اخلاق به سازمان‌ها كمك می‌كند تا بتوانند در شرایط آشفته عملكرد اخلاقی خود را حفظ كنند.

مهم‌ترین راه برای اداره كردن معضلات اخلاقی جلوگیری از وقوع آنها در گام نخست است. بهتر است تصمیمات حوزه اخلاقیات را به‌صورت گروهی بگیرید تا احساس تعلق كاركنان نسبت به آن افزایش و تردید درباره دخالت تعصبات ناعادلانه در روند تصمیم‌گیری كاهش یابد.

مدیریت اخلاق را با دیگر فعالیت‌های مدیریتی ادغام كنید. هنگام تدوین و اجرای برنامه مدیریت اخلاق از تیم‌های میان وظیفه‌ای استفاده كنید.رهبری اخلاقی و نقش کلیدی آن در شکل دادن به هنجارهای اخلاقی و فرهنگ سازمان از مباحث حائز اهمیت است. در نهایت اینکه توجه داشته باشید که انگیزش و اخلاق با هم همبستگی دارند.

فقدان انگیزش مانع از ترویج اخلاق در سازمان می‌شود، منجر به نتایج غیراخلاقی شده و انگیزه اخلاقی بودن را از بین می‌برد، زیرا توجیه بسیاری از مدیران و افراد جامعه برای اعمال غیراخلاقی‏شان این است که جامعه و انسان‏ها اخلاقی نیستند.

رابینز، انگیزه را نتیجه عمل متقابل بین شخص و وضعیت می‏داند. بدین جهت است که انگیزه در افراد متفاوت است. انگیزه، آمادگی اعمال نهایت تلاش برای دستیابی به اهداف سازمانی مشروط به توان ارضای برخی نیازهای شخصی است. بکوشید انگیزه کارمندان خود را برای ترویج اخلاق در سازمان خود بالا ببرید و از نتایج آن شگفت‌زده شوید.

ارتباط با نویسنده:  hoda.rezaeii@yahoo.com