«سرعت» بزرگ ترین ویژگی بانک سامان است

مدیرعامل شرکت فومن شیمی دانش آموخته مدرسه عالی بازرگانی و دارای مدرک کارشناسی ارشد مدیریت بازرگانی و دکترای مدیریت است. این مدیر 58 ساله بیش از 8 سال است که سکان هدایت شرکت فومن شیمی را در دست دارد. زمانی که درباره فومن شیمی و محصولاتش صحبت می کند، چشمانش به وضوح می درخشد.

او اعتقاد دارد گروه صنعتی فومن شیمی خصوصیات منحصربفردی دارد، از جمله اینکه هیچ شرکتی در دنیا وجود ندارد که شش محصول یا برند اصلی داشته باشد و هر شش محصول آن، سهم بازار اصلی آن کشور را در اختیار داشته باشد. گفت وگو با دکتر حمید قاسم نژاد، مدیرعامل شرکت فومن شیمی را به نقل از «سامان رسانه»در ادامه می خوانید.

گروه صنعتی فومن شیمی در تولید چه محصولاتی فعال است؟

استراتژی مهندس سیدعباس موسوی ره پیما بنیانگذار گروه صنعتی فومن شیمی از ابتدا بر این بود که محصولات متنوع و البته پرکاربردی در شرکت های وابسته به گروه تولید شود. گروه صنعتی فومن شیمی متشکل از 14 شرکت است که محصولات خودرویی مانند ضدیخ و روغن ترمز، محصولات بهداشت فردی مانند اسپری مو و خوشبوکننده بدن، محصولات خانگی مانند انواع حشره کش ها و خوشبوکننده  هوا، انواع چسب های خانگی و صنعتی، قیر، کاتالیست، اقلام بسته بندی، چای و غیره در آن ها تولید می شود.

این شرکت از ابتدا، بر مبنای سه محور اصلی: دانش، تلاش فردی و نوآوری پایه گذاری شده است. به جرات می توان گفت عرضه محصولات با کیفیت و قیمت مناسب از ویژگی های اصلی این شرکت محسوب می شود. هیچ محصولی در شرکت فومن شیمی تولید نشده است که سایر تولیدکنندگان و برندهای جهانی بتوانند در برابر آن قد علم کنند.

آنچه که ویژگی منحصربفرد شرکت فومن شیمی محسوب می شود این است که شش محصول اصلی این شرکت شامل ضدیخ، روغن ترمز، حشره کش، اسپری مو، اسپری خوشبوکننده و اسپری مراقبت از خودرو، سهم اصلی بازار را دراختیار دارند. این مساله به باور ما در دنیا سابقه ندارد و ما شرکتی را نمی شناسیم که در این حد توانسته باشد برای تمام محصولات اصلی خود سهم بازار کسب کند.

فومن شیمی به دلیل برخورداری از نوآوری و استفاده از سخت افزارهای مناسب و بهینه، همچنین دانش فنی به روز و کارآمد و تحقیق و توسعه مناسب و جامع، توانسته است همزمان از نظر کیفیت و قیمت تمام شده، نظر مشتری را جلب کند. البته ممکن است عده ای این مساله را ناشی از نبود برندهای خارجی در بازار ایران در اثر تحریم ها علیه کشورمان بدانند. اما در واقع پیش از تحریم ها هم به همین منوال بوده و سهم بزرگی از محصولات بازار در دست فومن شیمی بوده است.

به واسطه قرار گرفتن بانک سامان در کنار فومن شیمی چه دستاوردهایی داشته اید؟

عمده همکاری ما با بانک سامان بر حوزه سفارش ها و مبادلات خارجی متمرکز شده است. لازم می دانم این مساله را یادآوری کنم که شرکت فومن شیمی یک شرکت وام گریز است و ما حتی در دوران شرایط تورمی که تسهیلات بانکی جذاب و به صرفه بود هم تمایلی به دریافت تسهیلات نداشتیم و روند کارها همواره بر اساس سرمایه شرکت طی شده و می شود.

در حقیقت دسترسی آسان و آنی به همکاران بانکداری شرکتی بانک سامان باعث شده ما بتوانیم به راحتی اهداف خود را با کمک بانک سامان پیش ببریم و این ویژگی خوب این بانک است که با بکارگیری روش های نوین و پیشرفته، مکاتبات و مبادلات را سرعت بخشیده، هزینه را کاهش و کارایی و اثربخشی را افزایش دهد.

بانکدار شرکتی بانک سامان به عنوان یک همکار ساعی و صدیق، همواره رابطه خوبی با تیم سفارشات خارجی و امور مالی ما دارد که به طور پیوسته اطلاعات مفید و لازم را درخصوص وضعیت بانک ها و کارگزاری هایی که رابطه با ایران را از سرگرفته اند، در اختیار ما می گذارد و همراهی و حمایت بانک به واسطه اختصاص بانکدار خاص به شرکت ما، باعث سرعت در تصمیم گیری و اقدامات شرکت شده است. در زمینه خرید خارجی مواد اولیه هم همکاری خوبی با بانک سامان داشتیم و این رابطه در یک محور تخصصی و خوب پیش می رود.

حمایت بانک ها چه تاثیری روی رشد شما می تواند داشته باشد؟

سرعت در تصمیم گیری هم هزینه ها را کاهش می دهد و هم منجر به پیشرفت منطقی پروژه ها می شود. اگر قرار باشد ما در پیچ وخم قوانین دست وپاگیر قرار بگیریم یا دچار آسیب های بوروکراسی شویم، زمان رسیدن به اهداف را طولانی می کند و هزینه ها را افزایش می دهد. بدیهی است هرچه این ارتباطات بین بانک و شرکت بیشتر فراهم شود، شاهد پیشرفت و توسعه روابط خواهیم بود.

شیوه بانکداری شرکتی بانک سامان چه کمکی به کسب و کار شما کرده است؟

بزرگترین ویژگی بانکداری شرکتی بانک سامان این است که سرعتِ یافتن راه حل و صحت تصمیم گیری را افزایش داده است. در گذشته که فرآیند ثبت سفارش «دستی» بود، وقت، هزینه و انرژی زیادی را طلب می کرد. در حالی که هم اکنون این مساله وجود ندارد و حتی در مواردی با یک ایمیل ساده به نتیجه می رسیم.

متاسفانه تحریم ها باعث شد از روش های بین المللی تامین مالی فاصله بگیریم. در دنیا وقتی سرمایه گذاری روی کارخانه جدید صورت می گیرد، خرید تجهیزات موردنیاز را به صورت حداقل 5 ساله و بیشتر انجام می دهند. در دوران تنفس و بازپرداخت، آن ها را از هر ریسکی در مبادلات ارزی مصون می دارند.

در حالی که ما در داخل ایران نمی دانیم تا چندماه آینده وضعیت ارز مبادلاتی به چه صورت خواهد بود یا قیمت ارز آزاد در بازار چه خواهد شد. بر همین اساس برنامه ریزی بلندمدت امکان پذیر نیست. با توجه به همین مساله و کاهش یافتن گزینه های ما، ناچاریم یک خرید کلان 12-10 میلیارد تومانی را به صورت نقد انجام بدهیم که از ریسک دور باشیم.

در حالیکه شاید در هرجای دنیا بتوان این کار را با 5 یا 10 درصد پیش پرداخت آغاز کرد و مابقی را در زمان حمل و بخشی را از محل درآمدهای حاصل از تولید و فروش پرداخت. این شیوه هزینه سرمایه گذاری را کاهش می دهد. ولی در شرایط موجود هم دست بانک بسته است و هم دست مشتری.

تعریف شما به عنوان مدیر یک کسب وکار موفق از بانک خوب چیست؟

توجه به خواسته مشتری و پیشنهاد یک مسیر سهل و آسان برای تحقق نیاز او مهم ترین ویژگی یک بانک خوب است. مشتری از بانک خود راه حل مناسب حال و روز خود می خواهد. ممکن است مشتری از تمام مسایل فنی عقود و خدمات بانکی، ارکان اعتباری، تضامین، وثایق، تفاوت انواع تسهیلات مبادله ای، مشارکتی و امثال آن آگاه نباشد. بنابراین نیازمند مشاوره با بانک است تا مسیرهایی را به او پیشنهاد دهد تا هزینه کمتری متقبل شود و با سرعت بیشتر به مقصود دست یابد.

از طرفی دسترسی فوری به بانک برای مشتری امکان پذیر باشد تا رضایت مندی بیشتری به همراه داشته باشد. روی اینکه به مشتری در برابر مساله ای که طرح می کند، بهترین راه حل ارایه شود باید تاکید داشت.

مطابق تعاریفی که داشتید، به نظر شما بانک سامان تا چه حد حرفه ای عمل می کند؟

علاوه بر تمام همکاری هایی که میان شرکت و بانک سامان است، حساب های شخصی ام نیز در بانک سامان است و به عنوان شخص حقیقی هم سال هاست با این بانک در ارتباط هستم. برهمین اساس می توانم بگویم اساسا از بانک سامان راضی هستم و خلأ خاصی را ندیدم.

اما به عنوان یک پیشنهاد می توانم بگویم، دامنه ارتباط با مشتریان توسط بانک سامان باید افزایش یابد. این ارتباط می تواند شامل آموزش کارکنان بخش سفارشات خارجی شرکت ها یا مدیران مالی شرکت ها توسط کارشناسان خبره بانک در زمینه های مختلف باشد که مقررات جدید را بدانند و از آثار حقوقی و مسایل بانکداری از جنبه های مالیاتی و ریسک مطلع باشند. این امر سبب می شود، شرکت ها از طریق یک نهاد تخصصی به طور دائم به روز باشند.

برنامه راهبردی فومن شیمی در بحث اقتصاد مقاومتی چیست؟

بحث اقتصاد مقاومتی ابعاد وسیعی دارد. اگر بخواهیم این گونه بگوییم که درجه آسیب پذیری اقتصاد در سیاست اقتصاد مقاومتی کاهش و قدرت رقابت افزایش یابد و در نهایت یک توسعه پایدار تجربه شود و اقتصاد کشور بتواند مسیر رشد خودش را بدون آسیب های جدی طی کند، می توان ادعا کرد که شرکت فومن شیمی الگوی مناسب در زمینه اقتصاد مقاومتی است. از این جهت که بارها چه به خاطر عوامل محیطی داخلی و چه به خاطر عوامل محیطی خارجی توانسته ایم امتحان خود را پس دهیم.

اگر بخواهیم نامش را الگوی اقتصاد مقاومتی بگذاریم، الگوی شرکت فومن شیمی این بوده است که هیچ فعالیت اقتصادی را بر پایه و اساس رانت انجام ندهد، بلکه ارزش افزوده واقعی ایجاد کند. وقتی شما بتوانید کسب وکار خود را بر بستر یک زنجیره ارزش واقعی مستقر کنید، آن گاه به دلیل حذف امتیازهای موردی و کاذب کسب وکار شما آسیب نخواهد دید. نباید خودمان را به عنوان کارآفرین گول بزنیم. برای مالک و صاحب هر سازمانی مشخص است که چرا زنده است؟ آیا علت تنفس سازمان، بهره گیری از تفاوت نرخ ارز، نوسان های قیمتی و تسهیلات ارزان تر از نرخ تورم است یا ارزش افزوده صنعتی و اقتصادی مبتنی بر دانش، پژوهش، سرمایه، کار و تلاش؟  

در تمام طول دوران جنگ و تحریم و دوران رکودی که در یکی دو سال اخیر رخ داد فومن شیمی حتی یک روز متوقف نشد، توانست نه تنها به رشد خود ادامه دهد. بلکه در بخش های مختلف حدود 18-17 درصد استخدام جدید داشته باشد. در حال حاضر کل گروه فومن شیمی بالای 1500 نفر و خود فومن شیمی بیش از 500 نفر پرسنل دارد.

در دوران تحریم خط تولید نه به خاطر نبود مواد اولیه و نه سایر موارد حتی یک روز تعطیل نشد. از نظر دانش فنی هم این شرکت به جایی وابسته نبوده است که در اثر تحریم ها دچار آسیب شود.

نکته بعدی این است که شرکت و گروه فومن شیمی سعی کرده است که مسیر رشد خودش را آهسته آهسته طی کند و رشد باثباتی را رقم بزند. از کسب وکارهای هیجانی و ورود به حوزه هایی که مزیت رقابتی نداشته است نیز دوری جسته است.

این مسایل عوامل خارجی بودند. اما عوامل داخلی هم در روند کار دخیل بوده اند. از جمله بارش برف شدیدی که چندسال پیش در رشت رخ داد و منجر به وقوع خسارات شدیدی شد، به بخشی از خط تولید ما هم خساراتی وارد کرد. اتفاق دیگری که می توان نام برد، آتش سوزی مهرماه سال گذشته در یکی از سالن های تولید ما بود که در اثر آن 2 خط تولید به طور کلی از بین رفت. عوامل خارجی و عوامل داخلی دیگر نیز نتوانست به لطف پروردگار و تلاش همکاران حتی یک درصد از سهم بازار شرکت ما را کم کند.

چشم انداز شرکت فومن شیمی برای آینده چیست؟

ما بر این باور هستیم که می توانیم محصولات خودرویی خود را طی 5 سال آینده دو برابر کنیم و از همین رو در این بخش ماشین آلات جدیدی را وارد کرده و در مراحل راه اندازی آن هستیم. نگاه ما در بخش محصولات خودرویی عمدتا بر صادرات متمرکز شده است.

در بخش محصولات خانگی هم به همین منوال عمل خواهیم کرد. تلاش ما این است تولید محصولات خانگی را تا 50 درصد افزایش دهیم و از همین رو تصمیم بر آن است که در آینده نزدیک ماشین آلات جدیدی را در این بخش راه اندازی کنیم و در بخش خانگی هم رشد ادامه داری را در پیش بگیریم.

در خاتمه باید عرض کنم، مهندس موسوی ره پیما بنیانگذار گروه صنعتی فومن شیمی و خانواده که همه از سهام داران و اعضای هیات مدیره به شمار می آیند، توجه خاصی به توسعه علم و دانش در کشور عزیزمان دارند.

در همین راستا پردیس دانشکده فنی دانشگاه تهران در فومن با بالاترین استانداردهای آموزشی دنیا و تسهیلات جانبی آن نظیر خوابگاه و تجهیزات آموزشی پیشرفته برای استفاده 1000 دانشجو را تاسیس و وقف دانشگاه تهران کرده اند و هم اکنون در چهار رشته مهندسی نفت، شیمی، صنایع و فن آوری اطلاعات فعال است.