گزارش «فرصت‌ امروز» از سرمایه‌ گذاری و فعالیت در حرفه کافی‌ شاپ‌ داری / تنوع ، مشتری می آورد

کافه‌نشینی در ایران سابقه‌ای طولانی دارد و حضور در این مکان‌ها که گاه حکم تفریح و تمدد اعصاب را دارد و گاه جای بحث و جلسه و اظهار نظر، از دیرباز در شهرهای بزرگ رواج داشته است. این واحدهای صنفی می‌توانند کاربردهای مختلفی داشته باشند و بنا به خدماتی که ارائه می‌دهند طیف‌های مختلفی از مردم را به پشت میزها می‌کشانند.

کافه‌نشینی، در معنایی که امروز در زبان ما و در بخشی از جامعه شهری اغلب تحصیلکرده، دانشجو، روشنفکران و دانشگاهیان ما جا افتاده است، لزوما ربطی به مفاهیمی چون قهوه‌خانه یا پاتوق ندارد.

روزانه عده زیادی از اقشار مختلف مردم برای وقت گذرانی و استراحت از فعالیت‌های روزمره به این مکان‌ها می‌روند تا چند دقیقه‌ای به‌دور از استرس و تقلا، نفسی چاق کنند و مختصری آرامش را در جوار دیگران تجربه کنند. برای بررسی بیشتر این شغل و سرمایه‌گذاری در این حرفه لوکس و شیک با یکی از کافه‌دارهای جوان تهران به گفت‌وگو نشسته‌ایم.

نیما مرتضوی پنج سال است که در این حرفه مشغول به کار است و یک کافه جمع‌وجور را واقع در یکی از میدان‌های اصلی تهران اداره می‌کند. نیما مدیریت بازرگانی خوانده و در کنار کار کافه‌اش حسابداری هم می‌کند. مرتضوی بر اثر اتفاق وارد این حرفه شده ولی تا به حال در آن ماندگار شده و به کسب‌و‌کارش ادامه می‌دهد و از شرایط کاری‌اش راضی به نظر می‌رسد.

وی در مورد نحوه کارش می‌گوید: رونق کار کافه رابطه مستقیمی با خود گرداننده دارد. فضایی که در یک مغازه حاکم است در فروش، کاسبی و جلب مشتری تأثیرگذار است. مشتری که وارد می‌شود یک جای آرام، دنج و بدون سر‌وصدا می‌خواهد تا در مدتی که در اینجا حضور دارد مختصری استراحت کند، دو ورق کتاب یا روزنامه بخواند و خلاصه روبه‌راه شود و برود دنبال کارش. کافه و کافی‌شاپ جایی برای تفریح، تمدد اعصاب، دورهم بودن، استراحت و فراغت از کارهای روزانه و مانند اینهاست.

وی در این باره به نکته جالبی اشاره می‌کند و فرق بین کافه و کافی‌شاپ را می‌گوید. کافه با کافی‌شاپ فرق دارد. این را کمتر کسی می‌داند؛ حتی کسانی که خودشان سال‌هاست در این کار هستند به درستی نمی‌دانند که این دو با هم فرق دارند و همه را یکی حساب می‌کنند.

کافه مخصوص صرف نوشیدنی‌های گرم و سرد، انواع آبمیوه و بستنی و تنقلات و خوراکی‌های سبک مثل کیک و کلوچه و چیپس است. اما در کافی‌شاپ غذای گرم و سرد هم سرو می‌شود و فضای آن از کافه بزرگ‌تر است. انواع پیتزا، پاستا و اسنک در کافی ‌شاپ عرضه می‌شود. کافه بیشتر برای خلوت کردن و ملاقات‌های شخصی است، درست برخلاف کافی‌شاپ که تعداد بیشتری دور هم جمع می‌شوند و بیشتر مراسم‌هایی مانند جشن تولد، مراسم‌های اداری و... در آن برگزار می‌شود.

البته محدودیت خاصی در این باره وجود ندارد و خیلی از کافه‌های بزرگ هم از این گونه برنامه‌ها دارند و از قبل جا رزرو می‌کنند. مدل‌های دیگری هم وجود دارند که به آنها کافه – رستوران می‌گویند و خیلی هم زیاد نیستند، چون جا و مکان زیادی می‌خواهند و راه‌اندازی‌اش پول زیادی می‌خواهد. به همین دلیل خیلی سراغ کافه – رستوران نمی‌روند و به همان کافه و کافی‌شاپ بسنده می‌کنند.

کار و کاسبی

این کافه‌دار جوان و باسلیقه در مورد شرایط کار و فعالیت می‌گوید: این صنف مشتری دائم و همیشگی دارد و ربطی به رکود بازار و گرانی و تورم سالانه کشور ندارد. کسی که کافه می‌رود به قول گفتنی اهل آن آست و کافه‌نشینی جزیی از برنامه‌های روزانه یا هفتگی‌اش است.

بیشتر کسانی که مشتری ما هستند آخر هفته‌ها روزهای چهارشنبه و پنجشنبه بیشتر مراجعه می‌کنند و در این دو روز سرمان خیلی شلوغ است. مغازه مرتضوی در یکی از پاساژها واقع شده، 34 متر مساحت دارد که گاهی اوقات جا برای مشتری‌ها کم می‌آورد. او در مورد اقبال به یک واحد کافی‌شاپی می‌افزاید: کسی که قصد فعالیت در این کار را دارد، باید همه جوانبش را بسنجد.

تهیه مغازه از همه چیز واجب‌تر است. کافه باید در جایی قرار داشته باشد که بورس باشد. مثل چهارراه ولی‌عصر و حوالی اطرافش که بیشتر واحدهای صنفی این شغل در آن واقع هستند. بعد از آن متراژ آن است که باید حداقل‌ها را داشته باشد. مطابق قانون نظام صنفی حداقل فضا برای کافه و بستنی باید 14 متر باشد، در غیر‌این صورت جواز کسب صادر نمی‌شود.

پس ابتدا باید جا و مکان مناسب با اندازه کافی را در نظر گرفت. بعد از آن به دکوراسیون و لوازم و ادوات لازم می‌رسیم. مهم‌ترین اقلام مورد استفاده در این حرفه میز و صندلی و دستگاه‌های قهوه‌ساز، فر و مخلوط‌کن است. وسایل بلوری و شیشه‌ای هم جزو وسایل کار هستند. قهوه ‌جوش‌ یکی از مهم‌ترین وسایل این کار است. قیمت این دستگاه‌ها که بیشتر ایتالیایی هستند، بین 6 تا 200 میلیون تومان متغیر است.

قهوه‌سازهای تک کروپ ارزان‌تر هستند و دست دوم آنها را هم با 4 میلیون تومان می‌شود پیدا کرد. دستگاه‌های بزرگ 8 کروپ با 4 شیرجوش حدود 200 میلیون قیمت دارند و مخصوص واحدهای بالای 100 متر با مشتری روزانه 400 – 500 نفر است.

میز و صندلی از واجبات این کار است. الان صندلی‌های مخصوص برای این کار بین 55 تا 250 هزار تومان در بازار موجود است. یک مغازه 40 – 50 متری بین 20 تا 25 صندلی و 6 تا 80 تا هم میز لازم دارد. این تعداد میز و صندلی 5/5 تا 8 میلیون تومان آب می‌خورد.

وسایل دیگر شامل لیوان‌های گیلاس، کاپ قهوه فرانسه، کتپ اسپرسو، فنجان قهوه، ماگ، کاسه، بشقاب، پیش‌دستی و سرویس سرو غذا برای غذاهای حجیم و گرم است. ضمن اینکه باید چاقوها را هم اضافه کنیم که چاقو و چنگال کیک‌خوری با غذا خوری فرق دارد و پهن‌تر است.

مواد مصرفی

کافه آقای مرتضوی روزانه بین 50 تا 65 نفر را در خودش می‌بیند که از این تعداد 90 درصد دائمی هستند. ماهانه بین 3 تا 5 میلیون درآمد دارد. 60 تا 65 درصد از این مبلغ سود است که در بعضی از ایام مثل تابستان‌ها یا ایام مذهبی مانند ماه رمضان بالا و پایین می‌شود. مقدار بستنی مصرفی این واحد هفته‌ای 12 تا 15 کیلوگرم است. در انتها باید اضافه کنیم که برای یک واحد کافی‌شاپی معقول با 30 تا 45 متر چیزی حدود 70 تا 85میلیون تومان سرمایه لازم است.