یک خبر کوتاه در نشست وزیر صنعت با برخی نمایندگان مجلس که در هفته گذشته برگزار شده بود، نشان از اختلاف بانک مرکزی و وزارت صنعت بر سر چگونگی پرداخت تسهیلات طرح خرید کالای ایرانی و بهره آن دارد. حمیدرضا فولادگر، رئیس کمیسیون حمایت از تولید ملی مجلس درنشستی با محمدرضا نعمت زاده، اشاره کوتاهی کرد که تولیدکنندگان باید کارمزد 7/5 درصدی به بانکها بپردازند. گویا این موضوع، محل اصلی اختلاف بانک مرکزی با وزارت صنعت است و به همین دلیل بانکها هنوز کارتهای اعتباری را صادر نکردهاند.
در حالی که برخی مسئولان وزارتصنعت همچنان اجرای طرح را به «هفته آینده» موکول میکنند، مسئولان بانک مرکزی هنوز با بانکهای عامل و عاملان فروش در این طرح توافقنامه سه جانبه امضا نکردهاند. یکی از مسئولان وزارت صنعت در این زمینه به «فرصت امروز» گفت: «اجرای طرح خرید کالای بادوام ایرانی هنوز قطعی نشده است.» با توجه به آماده نبودن زیرساختهای لازم برای اجرای این طرح سراسری و امروز و فردا کردن مسئولان مربوط، تولیدکنندگان مشمول این طرح آمادهاند تا محصولات خود را به فروشگاههای اعلام شده، روانه کنند.
تامین کارمزد 7/5 درصدی بانکها از کجا؟
حبیب الله انصاری، دبیرکل انجمن صنایع لوازم خانگی ایران، در گفت و گو با «فرصتامروز»، در این خصوص تصریح میکند: اساس این طرح بر پرداخت بهره 12درصدی از سوی مصرفکننده بود نه چیز دیگر. قرار بود این طرح به همین شکل و شمایلی که تاکنون اطلاعرسانی شده، اجرا شود حالا اگر تغییری در اجرا صورت بگیرد باید دید که تولیدکنندگان توان آن را دارند یا نه؟
وی میگوید: در پس رکود واحدهای صنعتی و کندی رقابت در فروش محصولات، تولیدکنندگان به کمترین سود و حتی فروش سربه سر هم راضی شدند تا به نقدینگی برسند. دولت نیز برای ایجاد تحریک تقاضا چنین طرحی را داده حالا این کارمزد 5/7 درصدی اگر اجرایی شود، تولیدکنندگان از کجا باید تامین کنند؟
تاثیر منفی ابهام در اجرای طرح بر بازار مصرف
این تولیدکننده لوازم خانگی ادامه میدهد: ریشه این رکود بازار در کاهش تقاضا بوده و واحدهای صنعتی نسبت به تولیدشان با کاهش تقاضا مواجه بودهاند. به همین دلیل وزارت صنعت طرح خرید کالای بادوام ایرانی با استفاده از تسهیلات ارزان قیمت را به بانک مرکزی پیشنهاد کرد و مورد موافقت بانک هم واقع شد. حتی از ما خواستند تا تولیدکنندگانی را که حاضرند در این طرح شرکت کنند معرفی کنیم و تولیدکنندگان ما اکنون آماده اجرا هستند.
وی تاکید میکند: در حالی که تولیدکنندگان و مصرفکنندگان منتظر زمان اجرای طرح هستند، چنین ابهامهایی بر بازار تاثیر منفی میگذارد. به نظر من طرح باید اجرا شود تا ابهامها و ایرادات آن در اجرا مشخص و برطرف شود.
انصاری میافزاید: ششم آذرماه نمایشگاه بینالمللی لوازم خانگی را پیش رو داریم و فکر میکردیم اجرای این طرح با آغاز نمایشگاه همزمان خواهد شد و مردم آسانتر میتوانند در یک مکان کالای مورد نیاز خود را در این نمایشگاه خریداری کنند. شوربختانه چنین نشد و اجرای طرح هم مشخص نیست.
بهره 12 درصدی کفاف بانکها را نمیدهد
در همین حال محمدهادی کمالیان، رئیس اتحادیه فروشندگان فرش ماشینی و موکت، در گفت و گو با «فرصتامروز»، اظهار میکند: بهظاهر مبلغ 12 درصد بهرهای که بانکها بابت طرح خرید کالای بادوام ایرانی از مصرفکننده میگیرند، کفاف پولی را که به مردم میدهند نمیدهد و بانک مرکزی میخواهد بخشی از آن را از طریق تولیدکننده جبران کند. وی میافزاید: مقدمات صدور کارتهای اعتباری از سوی بانکها در دست اجراست و اتحادیههای تولید، اسامی تولیدکنندگانی را که درخواست شرکت در این طرح را به آنها دادهاند، به وزارت صنعت معرفی کرده است.
دریافت سود دوسره توسط بانکها
کمالیان تصریح میکند: اگر قرار باشد تولیدکننده کارمزد 5/7 درصدی به بانکها بپردازد و مصرفکننده نیز بهره 12 درصدی بدهد، با توجه به وجود رکود زیاد در بخش تولید، دیگر نیازی به صدور کارت و دادن تسهیلات نیست. هماکنون فروشگاههای سطح شهر حاضرند با دریافت بهره کمتر از 12 درصد و دریافت معرفی نامه از دستگاهها و ادارهها به کارمندان بهصورت اقساطی کالا تحویل دهند. وی میگوید: در این صورت مردم هم حق انتخاب بیشتر و بهتری دارند و محدودیتی در خرید ندارند. لزومی به بوروکراسیهای اداری برای دریافت کارتهای اعتباری و پرداخت بهره دوسره از سوی تولیدکننده و مصرفکننده به بانکها هم نیست.
توقف یکباره طرح از سوی بانک مرکزی
محمدرضا دیانی، مدیرعامل گروه صنعتی انتخاب نیز در پاسخ به «فرصت امروز»، میگوید: نمیدانم چرا بانک مرکزی به یک باره طرح خرید کالای بادوام ایرانی را متوقف کرد، در حالی که همه منتظر اجرای این طرح بودیم! تمامی فروشگاههایی که قرار است در این طرح حضور یابند نیز گوش به زنگ اعلام خبر بانکها هستند تا با دریافت کارتخوانهای مخصوص به مشتریان سرویس ارائه دهند.
وی اظهار میکند: قیمت لوازم خانگی به دلیل رکود اقتصادی به کف بازار رسیده است بنابراین تولیدکنندگان سود چندانی عایدشان نمیشود که بخواهند کارمزد هم به بانکها بپردازند. گر چه این بهترین موقعیت برای مصرفکنندگان است تا کالاهای مورد نیازشان را خریداری کنند.
تاخیر در اجرا و تاثیر نامطلوب آن
مدیر عامل گروه صنعتی انتخاب، تاخیر در اجرای طرح خرید کالای ایرانی را مناسب ندانسته و میافزاید: امروز و فردا کردن زمان اجرای طرح، مردم را دلزده میکند. از ابتدا قرار بود طرح در مدتزمان کوتاه اجرا شود اما با طولانی شدن آن ممکن است حتی بر تولیدکنندگان نیز تاثیر نامطلوبی به جا بگذارد.
گفتنی است اختلاف نظر وزارت صنعت با بانک مرکزی در بخش نخست تسهیلات که به خودرو مربوط میشد، گویا در زمینه خرید کالای بادوام ایرانی نیز در حال تکرار است. در حالی که از ابتدا قرار بود بازپرداخت تسهیلات خودرو در مدت زمان هفت سال باشد اما در روز اجرای طرح به چهار سال کاهش یافت و سفتههای ضمانت نیز به دریافت چک از خریداران تبدیل شد. آیا این سناریو از سوی بانک مرکزی برای خریداران کالای ایرانی نیز تکرار میشود؟ باید منتظر ماند و دید.