در حالی که زمان زیادی از جریانات استفاده از روغن پالم در صنایع لبنی ایران نمیگذرد این روزها روغن برای خود حواشی دیگری پیدا کرده و نقلمحافل شده است، از طرفی قیمتهای جهانی این ماده خوراکی کاهش داشته و از سوی دیگر قیمت آن در ایران همچنان رو به افزایش است و بدتر از آن، اینکه تولیدکنندگان خواستار افزایش قیمت این ماده خوراکی هستند. ایران یکی از کشورهایی است که مصرف سرانه بالاتری نسبت به سرانه استاندارد دارد، بهگونهای که این رقم برای ایرانیان حدود 17کیلوگرم است که در مقایسه با سرانه 12/5 کیلویی استاندارد 4/5 کیلو اضافهتر است.
فیروز مددنوعی، پیشکسوت صنایع روغنکشی و استاد دانشگاه در خصوص حواشی روغن به «فرصتامروز» میگوید: تنشهای چند ماه اخیر موجب شد تا ذهنیت مردم نسبت به مصرف انواع روغن در کشور دچار تزلزل شود، من از حیث علمی به جریان مینگرم و عنوان میکنم حذف روغن از سبد خانوار موجب مشکلات فراوان برای بدن و در نهایت مرگ فرد میشود. پس بهتر است به جای پاک کردن صورت مسئله آن را حل کنیم.
اصلاح سیاستهای تجاری
اکبر سبقتی، دبیر انجمن روغنکشی در خصوص حمایت از صنایع و کشاورزان معتقد است: دولت باید حمایت چندجانبهای را پیادهسازی کند. متاسفانه ما سیاستهای تجاری مناسبی نداشتهایم که همین موجب شده دانههای روغنی به اصطلاح روی دست کشاورز بماند که با مدیریت درست و حمایت همهجانبه هم از صنایع و هم کشاورز میتوان هر دو این اقشار را همیاری کرد. سبقتی در خصوص میزان واردات روغنخام و دانههای روغنی امسال به «فرصتامروز» میگوید: میزان یک میلیون و 590 هزار تن روغن خام به علاوه کمتر از 300 هزار تن دانههای روغنی و دو میلیون و 900هزارتن انواع کنجاله وارد شده که در مجموع هزینه این واردات مبلغ 6/3 میلیارددلار بوده است.
افت قیمتهای جهانی، صعود قیمتهای ایران
گزارشها حاکی از آن است که قیمت انواع روغنخام ازجمله سویا، آفتابگردان و پالم در بازارهای جهانی کاهشی بالغ بر 9 تا 32 درصدی را داشته است، اما به نظر این کاهش قیمت و همچنین معافیت مالیاتی که بهمنماه سال 92 در این خصوص ابلاغ شد، نتوانسته در کم شدن قیمت روغن نباتی تولیدشده در داخل کشور تاثیرگذار باشد. محمد قبله، دبیر انجمن روغن نباتی در خصوص اینکه چرا قیمتها در ایران کاهش پیدا نکرده، میگوید: بالاتر بودن نرخ ارز امسال نسبت به سال گذشته علت کاهش نیافتن قیمت روغن نباتی در بازار است. همچنین حذف توزیع روغن از سوی شرکت بازرگانی از دیگر دلایل عدم کاهش قیمت روغن در داخل است.
10 سال مدیریت درست یکعمر خودکفایی
ابوالحسن خلیلی، دبیر کل کانون صنایع غذایی در خصوص وابستگی ما به واردات روغن میگوید: امروزه بیش از 90 درصد تامین روغن در کشور به واردات وابسته است که متاسفانه تغییر این رقم به برنامههای مدون و طولانیمدت نیاز دارد تا بتوانیم به سمت خوداتکایی پیش برویم. البته این بحث چندان هم دور از ذهن نیست زیرا کشوری مانند ترکیه همین 10سال پیش که ما طرح خوداتکایی را شروع کردیم، بهطور جدی این طرح را دنبال کرد و امروزه نه تنها از نظر کشت و تهیه روغن از دانه آفتابگردان به خودکفایی رسیده، بلکه صادرات هم دارد.
خلیلی توضیح میدهد: ما 10 سال پیش طرح را آغاز کردیم که متاسفانه با روی کار آمدن دولت نهم این طرح از دستور کار خارج شد و ما همچنان در این بخش وابستگی شدیدی به کشورهای دیگر داریم. این دبیر کل در خصوص تمهیداتی که باید دولت برای حمایت از کشاورز بیندیشد، میگوید: دولت باید با وضع عوارض برای واردات کنجاله، بازار را تنظیم کند بهگونهای که کنجاله وارداتی برای خریدار گرانتر باشد تا تولیدکنندگان به سمت خرید از کشاورزان بروند. وی معتقد است: وقتی دولت حمایت یکجانبه خود را به بخش واردات تقدیم میکند، بهتبع، کشاورز از این چرخه بازمیماند.