دیوارهایی را که با رنگ و روغن و گچ پوشیده شدهاند، دیگر فقط میتوان در عکسهای قدیمی پیدا کرد.سالهاست که دنیای مدرن زادهای برای پوشاندن دیوارها با رنگ و نقش متفاوت یافته است که مخاطبان استقبال گستردهای از آن کردهاند. این دیوارپوشها پاسخگوی سلیقههای مختلفی هستند که به مشتری حق انتخاب بالایی میدهند اما امروزه این سلیقه توسط تولید داخلی پاسخ داده نمیشود و این کالاهای وارداتی هستند که بر سلیقههای ایرانی موجسواری میکنند. تولیدکنندهها به واردکننده تبدیل شدهاند و رنگ و روی چینی و اروپایی بر چهره بازار کاغذدیواری ایرانی نشسته است. در این گزارش رئیس اتحادیه تزیینات داخلی توضیحاتی را به «فرصت امروز» داده است.
کلیاتی از کاغذ دیواری
روشهای چاپ کاغذ دیواری شامل چاپ سطحی، چاپ بهوسیله حکاکی، چاپ سیلک ابریشمی، چاپ بهصورت دیجیتالی یا چاپ بهوسیله ماشین چاپ چرخشی است. همچنین مواد اولیه این کاغذها عموما خارجی است که از اروپا و بعضی کشورهای آسیایی مانند چین تامین میشود و تفاوت قیمت در آنها مشهود است. در سالهای اخیر به دلیل تحریم و افزایش قیمتها، تولیدکنندگان بیشتر به سمت چینیها گرایش پیدا کردهاند. هوای سرد رکود که این روزها بر اکثر مشاغل و بازارهای کشور وزیده، بازار کاغذدیواری را از این قاعده مستثنا نکرده است.
بهروز چودار میلانی، رئیس اتحادیه تزیینات داخلی در این باره به «فرصت امروز» میگوید: در حال حاضر بیش از مصرف داخلی محصول وارد بازار شده و این یکی از عوامل مهم رکود فعلی در بازار است. در حال حاضر 2 تا 3میلیون رول کاغذ دیواری توسط برخی افراد وارد بازار شده که بیش از نیاز داخلی بوده و مشتری ندارد. با این اوضاع بازار در اغما فرورفته و فعالان این حوزه حال خوشی ندارند.
کارخانههای صرفا هزینهبر
رئیس اتحادیه تزیینات داخلی درباره تعداد کارخانههای فعال کاغذ دیواری در ایران گفت: به طور کلی دو کارخانه تولید محصولات کاغذ دیواری در ایران وجود دارد که از پیش از انقلاب مبادرت به تولید محصولات میکردند و مشتریان خاص خود را داشتند. از زمانی که توفان واردات آغاز شد و محصولات کشورهای آلمان، ایتالیا، فرانسه و چین به بازار سرازیر شد، این کارخانهها تضعیف شدند. همچنین تولیدات آنها نیز از لحاظ کیفی افت کرد و توان رقابت را از دست داد.
وی افزود: این کارخانهها در حال حاضر با تولید ماهانه 30هزار رول توجیه اقتصادی ندارند و با توجه به حجم انرژی مصرفی که دارند هزینههای اضافی بر دوش اقتصاد کشور تحمیل میکنند و در این میان سرمایههایی تلف میشود. از طرفی تولیدات چین معمولا با طرحهایی تقلبی و کپی با قیمت مناسب وارد کشور میشوند و به این جهت بازار داخلی را در اختیار گرفتهاند. در این میان قاچاق، ضربههای جبرانناپذیری به بازار وارد کرده است که با ادامه این روند نمیتوان انتظار داشت که اتفاق جدیدی رخ دهد.
از سوی دیگر به گفته میلانی علاوه بر کیفیت اجناس، متنوع نبودن تولیدات هم از دیگر مشکلات شرکتهای ایرانی است که نمیتواند نظر مشتری را جلب کند. میلانی ادامه میدهد: تولیدکنندگان کاغذ دیواری در بازار جهانی بر سر طرحهای جدید و خلاقانه رقابت دارند اما ما در ایران صنعت طراحی نداریم در حالی که طراحان خلاق بسیار زیادی داریم.
فرانسویها نسیمی تازه در تولید داخلی
اما انگار ایرانیها نمیخواهند بازار همچنان در دستان چینیها باقی بماند. بنابراین قصد خرید خط تولیدی از فرانسویها را دارند. همچنان که بهروز میلانی از خرید خط تولید کارخانه Grantil فرانسه توسط بخش خصوصی خبر داده و اعلام میکند: از حدود یک سال پیش مذاکرات برای خرید امتیاز و خط تولید این شرکت آغاز شد. این کارخانه 8خط تولید دارد که اگر بهصورت سه شیفت کار کند میتواند حداقل سه خط از تولیدات خود را صادر کند.وی همچنین در مورد مسئله نیروی انسانی متخصص برای کار با این ماشینآلات وارداتی اضافه میکند که مهندسان این شرکت اعلام آمادگی کردند تا به مدت سهسال بر تولیدات و نحوه کارکرد خط تولید نظارت کنند.
همچنین شرکت فرانسوی تعهد داده تولیدات را کنترل کیفی کند. به همین جهت امیدواریم که با این راهکار اجناس ایرانی توان رقابتی خود را بازیابند. وی همچنین میگوید: این کارخانه توان اشتغالزایی را برای بیش از 200نفر دارد. این کارخانه در تهران و در شهرک خوارزمی در فضایی حدود 40هزار متر مستقر شده است.همچنین 25هزار متر سوله ایجاد شده و دستگاهها نصب شدهاند. رئیس اتحادیه تزیینات داخلی ادامه میدهد: انتظار میرود که این کارخانه با توجه به میزان تولید خود پس از چهار یا پنجسال سرمایه اولیه صاحبان خود را برگرداند.
تاسیسی در پیچ و خم اداری
میلانی درباره مراحل اخذ مجوز برای شروع چنین کسبوکاری میگوید: برای احداث یک کارخانه لازم است پس از ثبت شرکت، برای دریافت مجوز از سازمان محیط زیست و اصناف اقدام کرده و پس از آن به وزارت صنعت، معدن و تجارت مراجعه کنند و اقدامات لازم را انجام دهند. وی همچنین اضافه میکند: بهطور قطع برای راهاندازی خط تولید کاغذ دیواری نیاز به تجهیزات و دستگاههای خاصی است که اکثرا قیمتهای بسیار بالایی دارند.
از این جهت بسیاری از تولیدکنندگان برای حضور در این بازار ریسک نمیکنند اما بهطور کلی سرمایه اولیه مورد نیاز برای راهاندازی یک کارخانه کاغذ دیواری با ماشینآلات مدرن و امروزی که کالایی با کیفیت بالا تولید کند، بیش از 100میلیارد تومان است. این مبلغ بدون احتساب هزینههای لازم برای مکان و نیروی انسانی است و تنها هزینه تهیه مواد اولیه از جمله کاغذ(Paper) و رنگ است که عموما از چین تهیه میشود.
دست و پای بسته بخش خصوصی
رئیس اتحادیه تزیینات داخلی درباره مشکلات بخش خصوصی برای ورود به این حوزه میگوید: شرکتهای خصوصی نیازی به حمایت دولت ندارند. یکی از بزرگترین مشکلات آنها گمرک و پیچ و خمهای قانونی موجود است. همین شرکتی که امتیاز Grantil فرانسه را خریداری کرده در مرحله اول 250کانتینر دستگاه وارد کرد که به دلایل مختلف اجازه ترخیص به آن ندادند که هزینههای اضافی بسیاری برای آنها ایجاد کرد.
میلانی میافزاید: مشکلات آنها به همین جا ختم نشد. این گروه پس از پیچوخمهای بسیاری که در راه بهدست آوردن مکان تحمل کرد، مشکلی با اداره برق پیدا کرد. برای اختصاص یک فاز برق برای این کارخانه اداره برق 750میلیونتومان درخواست کرد که پرداخت آن از توان آنها خارج بود و به همین دلیل چندین ماه کار عقب افتاد. در حال حاضر، پس از توافقی که با اداره برق صورت گرفته مقرر شد این مبلغ را بهصورت 4قسط به این اداره پرداخت کنند.
***
بر طراحی بومی تکیه کنید
در شرایط پسابرجام انگار بازار کاغذدیواری هم قرار است تکانی به خود بدهد. اما مشتری طی چند سال اخیر با ورود اجناس باکیفیت در کنار ورود بیکیفیت به نوعی بازار را به خوبی شناخته است. جنس خوب و باکیفیت را میشناسد و اگر کسی میخواهد در این بازار فعالیت کند باید بهدنبال تولید باکیفیت باشد.فعالان بازار هم به این نکته اذعان دارند.مهدی غلامی یکی از فروشندگان تزیینات ساختمانی در این رابطه به «فرصت امروز» میگوید: در حال حاضر بیش از 80درصد محصولاتی که در بازار به فروش میرسد کالاهای خارجی است و این نه بهدلیل تبلیغات و جوسازی برای فروش محصولات خارجی، بلکه به خاطر کیفیت است.
غلامی در تکمیل صحبتهایش میافزاید: مصرفکننده حق انتخاب دارد و میخواهد کالای باکیفیت خریداری کند. مسئله دیگر در تنوع طرحها و خلاقیت در تامین نیاز همه سلیقههای بازار است که در تولیدات داخلی این بخش رعایت نمیشود، از طرف دیگر تنها عامل قیمت پایین هم نمیتواند مصرفکننده را مجاب به خرید کند و در حال حاضر، مشتری محصول باکیفیت را میخرد و جای چنین محصولاتی در بازار خالی است.
این فعال بازار در پایان اضافه میکند: وجود تقاضا برای کالای باکیفیت فرصتی است که تولیدکنندگان میتوانند مدنظر داشته باشند تا هم نیاز بازار داخلی را برآورده کنند و هم بازارهای صادراتی را پوشش دهند. علاوهبر این توجه به نقش طراحان و ایدهپردازان در این صنعت بسیار قابل توجه است، بنابراین تازهواردها با تکیه بر دانش طراحی بومی میتوانند در بازارهای داخلی سهم از دست رفته خود را بازیابند.