حذف یارانه پردرآمدها در آغاز 1404

با واریز یارانه نقدی فروردین ماه مشخص شد که ۴۳۶ هزار نفر از فهرست دریافت یارانه حذف شده اند. در حال حاضر، ۹ دهک از ۱۰ دهک درآمدی کشور، یارانه نقدی دریافت می کنند. دهک های اول، دوم و سوم که تحت پوشش نهادهای حمایتی (کمیته امداد امام و بهزیستی) هستند، در بیست و پنجم هر ماه به ازای هر نفر ۴۰۰ هزار تومان به حساب سرپرست خانوار واریز می شود. این مبلغ برای هر نفر در دهک های چهارم تا نهم، مبلغ ۳۰۰ هزار تومان است که سی ام هر ماه از سوی دولت پرداخت می شود. حال به گفته وزیر تعاون، کار و رفاه اجتماعی و براساس قانون بودجه ۱۴۰۴، دولت چهاردهم برای کاهش هزینه های مالی خود قصد دارد که سه دهک بالای درآمدی را از فهرست دریافت یارانه نقدی حذف نماید. بر همین اساس در آغاز سال ۱۴۰۴، حدود ۴۳۶ هزار نفر از یارانه فروردین جا ماندند و این روند تا حذف تدریجی ۱۸ میلیون یارانه بگیر ادامه خواهد یافت.

اگرچه وزارت رفاه هنوز واکنشی نسبت به کاهش تعداد یارانه بگیران نشان نداده اما اعداد و ارقام حکایت از آن دارد که در یک ماه اخیر یارانه ۴۳۶ هزار نفر از دهک های چهارم تا نهم قطع شده است. منابع آگاه نیز تلویحا حذف این تعداد افراد از دریافت یارانه نقدی را تایید کرده اند و احتمالا این افراد جزو دهک های هشتم و نهم هستند. سازمان هدفمندی یارانه ها در اسفند سال گذشته، یارانه ۳۰۰ هزار تومانی را به ۵۰ میلیون و ۴۰۹ هزار و ۶۱۰ از دهک های چهارم تا نهم پرداخت کرد. در فروردین امسال این عدد به ۴۹ میلیون و ۹۷۲ هزار و ۹۹۲ نفر رسیده که کاهش ۴۳۶ هزار نفری را نشان می دهد. تاکنون 7 میلیون نفر از افراد ثروتمند از لیست دریافت یارانه خارج شده اند که طبق قانون باید این عدد به ۱۸ میلیون نفر برسد.

برنامه حذف یارانه ثروتمندان آغاز شد

اعداد و ارقام نشان می دهد که یارانه ۴۳۶ هزار نفر از دهک های چهارم تا نهم در یک ماه اخیر، قطع شده است. منابع آگاه نیز تلویحا حذف این تعداد افراد از فهرست دریافت یارانه نقدی را تایید کرده اند و احتمالا این افراد جزو دهک های هشتم و نهم هستند. اگرچه وزارت رفاه هنوز اطلاعاتی درخصوص علت کاهش تعداد یارانه بگیران در فروردین نسبت به اسفند ارائه نکرده اما برنامه حذف تدریجی ۱۸ میلیون یارانه بگیر در دستور کار دولت و مجلس است؛ برنامه ای که در لایحه بودجه ۱۴۰۴ گنجانده شده و از چند روز قبل در کمیسیون اجتماعی مجلس، مورد بحث و بررسی قرار گرفته است. به گزارش «ایسنا»، آنطور که اعداد و ارقام نشان می دهد، یارانه ۴۳۶ هزار نفر از دهک های چهارم تا نهم در فاصله اسفند تا فروردین قطع شده است. البته وزارت رفاه هنوز واکنشی نسبت به کاهش تعداد یارانه بگیران نشان نداده، اما این برنامه (حذف تدریجی ۱۸ میلیون یارانه بگیر) در لایحه بودجه سال ۱۴۰۴ گنجانده شده و چند روز قبل در کمیسیون اجتماعی مجلس نیز مورد بحث و بررسی قرار گرفت.

سازمان هدفمندی یارانه ها در اسفندماه پارسال یعنی یک ماه پیش، یارانه ۳۰۰ هزار تومانی را به ۵۰ میلیون و ۴۰۹ هزار و ۶۱۰ از دهک های چهارم تا نهم پرداخت کرد. در فروردین ماه امسال نیز این عدد به ۴۹ میلیون و ۹۷۲ هزار و ۹۹۲ نفر رسید که کاهش حدود ۴۳۶ هزار نفری را نشان می دهد. تاکنون 7میلیون نفر از افراد ثروتمند از لیست دریافت یارانه خارج شده اند که طبق قانون باید این عدد به ۱۸ میلیون نفر برسد؛ برنامه ای که در قالب لایحه بودجه ۱۴۰۴ از چند روز قبل در کمیسیون اجتماعی مجلس با حضور رئیس مجلس و وزیر کار در دستور کار قرار گرفته است. طبق لایحه بودجه ۱۴۰۴، نمایندگان مجلس شورای اسلامی، دولت را مکلف کردند تا در سال ۱۴۰۴، یارانه نقدی خانوارهای پردرآمد را حذف کند. با تصمیم نمایندگان مجلس، دولت مکلف شد تا از محل منابع حاصل از حذف یارانه نقدی دهک های هشتم، نهم و دهم، افزایش اعتبار کالابرگ خانوارهای تحت پوشش نهادهای حمایتی و یا عضو سه دهک پایین درآمدی را از خردادماه ۱۴۰۴ اجرایی کند. «احمد میدری» وزیر تعاون، کار و رفاه اجتماعی در روزهای اخیر گفته بود: مالکان خانه هایی که درآمدی بیش از ۳۰ میلیون تومان در ماه دارند، مشمول حذف یارانه خواهند شد.

برنامه حذف ۱۸ میلیون یارانه بگیر

هم اکنون ۹ دهک از ۱۰ دهک درآمدی کشور، یارانه نقدی دریافت می کنند. دهک های اول، دوم و سوم که تحت پوشش نهادهای حمایتی، همانند کمیته امداد امام خمینی و سازمان بهزیستی هستند، در بیست و پنجم هر ماه به ازای هر نفر ۴۰۰ هزار تومان به حساب سرپرست خانوار واریز می شود. این مبلغ برای هر نفر در دهک های چهارم تا نهم نیز مبلغ ۳۰۰ هزار تومان است که سی ام هر ماه از سوی دولت پرداخت می شود. نحوه پرداخت یارانه ماهیانه به این صورت است که وزارت تعاون، کار و رفاه اجتماعی به عنوان متولی دهک بندی، افراد را دسته بندی و هر ماه لیست موردنظر را به سازمان هدفمندی ارائه می کند. در واقع، وزارت تعاون، کار و رفاه اجتماعی تعیین می کند که چه خانوارهایی یارانه ۴۰۰ هزار تومانی بگیرند، چه خانواده هایی یارانه ۳۰۰ هزار تومانی دریافت کنند و کدام گروه از خانوارها مشمول دریافت یارانه نیستند. کسانی که نسبت به دهک و علت حذف یارانه خود معترض هستند می توانند از طریق سامانه «حمایت» وزارت تعاون، کار و رفاه اجتماعی و یا با شماره تلفن ۶۳۶۹ اعتراض خود را ثبت کنند. البته اگر اعتراض آنها بررسی و مورد قبول واقع نشود، مشمول جریمه هایی همچون قطع معافیت های مالیاتی و یارانه های دولت می شوند.

در سال ۱۴۰۱ با کاهش نرخ ارز ترجیحی برای کالاهای اساسی، اصابت یارانه غیرمستقیم به ذی نفعان نهایی، یعنی خانوار مصرف کننده کالای اساسی دقیق نبوده و سهم قابل توجهی از منابع ارزی که به کالاهای اساسی تعلق می گرفت، نصیب واردکننده ها یا واسطه گرها می شد و به یارانه ارزی واردات در تقابل با رویکرد حمایت از تولید هم منجر می شد. بنابراین در سال ۱۴۰۴ در بند «ی» تبصره ۱۴ قانون بودجه سالانه، در این موضوع تغییر شیوه داده شد و از شکل مستقیم به مستقیم یارانه های نقدی به خانواده ها تغییر پیدا کرد که اشکال آن هم افزایش تورم ناشی از عدم تخصیص ارز ترجیحی بوده است، در نتیجه چون یارانه، نرخ ثابت داشته و تورم پیش رونده بوده، عملا تاثیر این یارانه ها را در حمایت از این خانواده ها کم می کرده است. جزء ۲ بند الف تبصره ۸ ماده قانون بودجه ۱۴۰۳ به همین سیاست استمرار می دهد و آن را به یارانه نقدی، معیشتی و کالابرگ تبدیل می کند، به طوری که هر خانواده بتواند با کشیدن کارت، صرفا از آن ۱۱ قلم گروه مواد غذایی خریداری کند که این امر بهبودی در عملکرد حاصل می کند.

یارانه کدام دهک ها حذف می شود؟

دولت برای کاهش هزینه های خود تلاش دارد تا تعداد دهک های یارانه بگیر را کاهش دهد. برخی از اقتصاددانان معتقدند پرداخت یارانه نقدی به افراد تورم زا بوده و پایه پولی کشور را افزایش می دهد؛ بنابراین پیشنهاد می کنند یارانه نقدی به اضافه کالابرگ الکترونیکی برای خرید کالاهای اساسی (۱۱ قلم) فقط برای سه دهک تحت پوشش نهادهای حمایتی واریز شود. پیشنهاد آنها برای سایر دهک ها، تخصیص یارانه غیرنقدی (کالابرگ الکترونیکی) است. در این راستا، وزیر تعاون، کار و رفاه اجتماعی با اعلام اینکه شارژ کالابرگ الکترونیکی برای دهک های اول تا سوم ادامه دارد، گفت که بخشی از منابع آن از طریق حذف یارانه دهک های بالایی تأمین خواهد شد. به گفته «احمد میدری»، سه دهک بالای درآمدی از دریافت یارانه حذف خواهند شد. اطلاعات سه دهک بالای درآمدی براساس اطلاعات مرکز آمار بوده که چنانچه به این امر اعتراض داشته باشند، اظهارنامه ارائه و بررسی می شود که در صورت نادرست بودن اظهارنامه از برخی امکانات دولتی محروم خواهند شد.

وزیر تعاون، کار و رفاه اجتماعی همچنین در کمیسیون اجتماعی مجلس، توضیح داد که در بحث کالابرگ، طبق مصوبه مجلس در بودجه ۱۴۰۴ باید از طریق حذف یارانه ها این کار را انجام دهیم. از طرفی، دکتر پزشکیان هم اصرار دارد که حذف دهک ها، تا سه دهک بالا انجام شود، اما از آنجا که در حذف افراد همه معترض می شوند و با مشکل مواجه می شویم؛ بنابراین در طرح دو فوریتی وزارت تعاون، کار و رفاه اجتماعی - که به زودی ارائه می شود - راهکاری پیشنهاد کرده ایم مبنی بر اینکه قبل از حذف یارانه ها، به سرپرست خانوار اعلام کنیم که جزو سه دهک بالا هستید، بعد به فرد مهلت داده می شود که اظهارنامه بدهد که در تعیین دهک او اشتباه شده یا خیر؛ در ادامه مانند کشورهای دیگر به فرد اعلام می شود که اظهارات او را بررسی می کنیم و اگر اظهار شما نادرست بود، تسهیلات یارانه ای به شما نمی دهیم، معافیت مالیاتی به شما تعلق نمی گیرد و از یارانه های دولت بهره مند نخواهید شد.

ارتباط با نویسنده: IvanKaramazof@yahoo.com