بازارهای پرتلاطم گاز طبیعی در جنوب شرقی اروپا این روزها شاهد یک تغییر عمده در استراتژی انرژی دولت یونان است. در همین راستا آتن شدیدا در پی واردات گاز طبیعی مایع (LNG) از آمریکا و سپس تزریق آن به بازارهای گاز اروپا از طریق بالکان است. در پی این اقدام آتن، دولت بلغارستان نیز به دنبال تنوع بخشیدن به مسیر واردات انرژی خود در منطقه بالکان است.
در همین رابطه وزیر انرژی بلغارستان در دیدار اخیر خود از بروکسل، از هدفگذاری صوفیه جهت تنوع بخشیدن به مسیرهای واردات گاز خود از طریق اتصال کامل به صربستان، رومانی و یونان از طریق خط لولهای خبر داد که یونان و بلغارستان را بههم متصل میکند.
در این ارتباط تلاشهای دیپلماتیک یونان و آمریکا برای تحقق صادرات گاز طبیعی مایع به یونان همزمان با تلاشهای بلغارستان برای تنوع بخشیدن به مسیرهای تأمین انرژی خود، افزایش یافته است. در این راستا ویکتوریا نولاند دستیار وزیر امورخارجه آمریکا در حوزه اروپا و اوراسیا، پیش از بازدید جان کری وزیر امورخارجه ایالات متحده از آتن وارد یونان شد و با الکسیس سیپراس نخستوزیر یونان به گفتوگو پرداخت. مشارکت در پروژههای گازی به منظور ایجاد تنوع در منابع و مسیرهای تامین گاز از جمله موضوعات گفتوگوهای نولاند و نخستوزیر یونان به شمار میرود.
چرخش اخیر یونان به سوی واشنگتن و علاقه آتن به واردات گاز LNG از آمریکا به معنای ورود کشتیهای حامل گاز LNG به سواحل یونان و ساخت تجهیزات لازم در منطقه الکساندروپولیس در نزدیکی مرز یونان و بلغارستان است. گفتنی است که تسهیلات مورد نیاز پروژه مذکور توسط شرکت «GasTrade Company» که متعلق به «Copelouzos group» است و با همکاری نزدیک با شرکت گازپروم روسیه تأمین خواهد شد.
در این ارتباط شرکت «GasTrade» به همراه شرکت یونانی«DEPA Company» و شرکت آمریکایی «Chenier» یک شرکت سرمایهگذاری مشترک تأسیس خواهند کرد که وظیفه آن نظارت بر فرآیند صادرات گاز LNG که از میادین گاز شِیل در آمریکا استخراج خواهد شد، است. هنگامی که گاز طبیعی مایع از آمریکا به یونان برسد، پالایش شده و سپس به سیستم انتقال گاز داخلی یونان وارد شده و بعد از آن و از طریق مسیر IGB به بلغارستان منتقل میشود. گفتنی است هدف نهایی از این پروژه ایجاد یک مرکز خرید و فروش گاز طبیعی با چشمانداز ورود گاز طبیعی بیشتر از آسیای میانه و شرق مدیترانه است. در پی علاقه یونان به واردات گاز از آمریکا، «کوتزیاس» وزیر امورخارجه یونان در دیدار با همتای بلغاری خود اعلام کرد: «گاز آمریکا ارزانترین گاز در جهان است و قیمت مناسب، انتقال آن به منطقه بالکان را به لحاظ اقتصادی توجیهپذیر میکند.»
با این حال نکتهای که باید مورد توجه قرار گیرد آن است که گاز آمریکا حتی با قیمت ارزانش قیمت تمام شده بالاتری نسبت به گاز روسیه دارد. لازم به ذکر است که برنامه یونانیها برای واردات گاز از ایالات متحده ممکن است استراتژی قیمتگذاری گاز طبیعی را که قرار است از طریق کریدور گازی جنوبی به بازارهای انرژی اروپا انتقال یابد، تحت تأثیر قرار دهد.
در کوتاهمدت تغییر استراتژی اخیر یونان که گاز آمریکا را بهترین انتخاب موجود برای تأمین گاز مورد نیاز یونان میداند، میتواند این کشور را به مرکز مهم خرید و فروش گاز در منطقه بدل کند. گفتنی است که کروواسی نیز به واسطه در اختیار داشتن ترمینال LNG و نزدیکی به بازارهای اتحادیه اروپا نظیر اتریش، مجارستان و حتی لهستان از شرایط مشابهی جهت بدل شدن به هاب انرژی در منطقه برخوردار است.
سوالی که در این میان بدون پاسخ میماند آن است که چه زمانی سرمایهگذاران خصوصی قادر خواهند بود تا منابع مالی لازم جهت ساخت و بهرهبرداری از یک ترمینال LNG جدید را تأمین کنند. با این حال انتظار میرود رقابت پیچیده و دشواری میان یونان، کروواسی، ترکیه و حتی مصر جهت بدل شدن به مرکز نقل و انتقال گاز طبیعی در منطقه مدیترانه و بالکان شکل گیرد.
منبع: مجله گاز طبیعی اروپا