دولت پای قیمت هایش ایستاده است / یخبندان روابط ِ دولت و پتروشیمی ها

نرخ خوراک پتروشیمی ها و نحوه عرضه ارز حاصل از صادرات محصولات پتروشیمی دو دلیل اصلی برای در تقابل قرار دادن وزارت نفت و پتروشیمی ها با یکدیگر شده است. اگرچه از دید مدیران پتروشیمی مشکلات موجود در این صنعت به معنای تقابل نیست و دولت و پتروشیمی ها با برنامه و هدف خاص از پیش تعیین شده در تقابل یکدیگر نیستند، با این وجود می توان امیدوار بود که مشکلات با تفاهم و مذاکره ختم به خیر شود.

در شرایط کنونی وزارت نفت منافعش را در بالا بردن قیمت های خوراک می بیند و نمی  تواند از منافع خود چشم پوشی کند و از طرف دیگر، پتروشیمی ها منافع خود را در پایین بودن نرخ خوراک می دانند. نقطه تلاقی اختلافات پتروشیمی با وزارت نفت این مسئله است. موضوعی که سر دراز دارد و با تعیین هیچ فرمولی قصد ساماندهی ندارد. با این وجود پتروشیمی ها به دلیل صادرات محصولات، محل مناسبی برای ارزآوری کشور می شوند و در صورت عدم هماهنگی می توانند برای دولت مشکل ایجاد کنند.

عبـــدالحسیــن بیـــات، مدیرعامل اسبق شرکت ملی صنایع پتروشیمی با بیان اینکه مشکلات دولت و پتروشیمی ها بیش از گذشته است، می گوید: معتقدم دولت و پتروشیمی ها نمی توانند در تقابل با یکدیگر باشند، اگرچه در ظاهر این مسئله تاییدمی شود.

وی به «فرصت امروز» می گوید: دولت و پتروشیمی ها همکاری خوبی با یکدیگر دارند، اما در برخی موارد به دلیل مشکلاتی این احساس ایجاد می شود که دولت و پتروشیمی ها در تقابل با یکدیگر هستند که این صحیح نیست. البته اگر نگاه دقیق تری به موضوع صورت گیرد مشخص می شود که این برداشت درست نیست و تصمیمات دولت براساس مصلــحت انــدیشی صــورت گرفته است.

وی با بیان اینکه در مباحث ارزی با کاهش عرضه ارز حاصل از صادرات پتروشیمی به بازار مشکلاتی در بازار ارز ایجادشده است، می افزاید: نباید این مسئله را تعمدی دانست و از آن به عنوان تقابل پتروشیمی ها با دولت تعبیر کرد. پتروشیمی ها هنوز در نقل و انتقال ارز با مشکل مواجه هستند، اما رویه کاری این گونه نیست که با عدم همکاری با دولت برای کشور چالش ایجاد کنند.

در این میان نحوه قیمت گذاری نرخ خوراک به پتروشیمی ها توسط دولت به عنوان چالش عنوان می شود. اینکه بسیاری از مدیران بر این باورند که نرخ خوراک در شرایط کنونی سودآور نیست به همین دلیل مسئله خوراک نقطه تقابل دولت با پتروشیمی ها است.

بیات در این باره می گوید: بسیاری از مدیران انتظار دارند که خوراک پتروشیمی ها ارزان تر از کنونی باشد، زیرا به دنبال سودآوری بیشتری هستند، این در حالی است که نرخ خوراک باید براساس نرخ موجود در بازارها باشد. ارزان شدن خوراک اگرچه برای سرمایه گذاران جذاب است اما پایین بودن قیمت آن از دست دادن درآمدهای کشور است.

به گفته بیات، چرا باید خوراکی ارزان تر از بازارهای جهانی به پتروشیمی ها بدهیم. این ارزان بودن تنها به نفع سرمایه گذاران داخلی نیست، بلکه با این سیاست سرمایه گذار خارجی سود بالایی را کسب می کند در حالی که باید این سود عاید کشور شود. قیمت خوراک باید منطقی باشد و سود باید از محل مدیریت صحیح مدیران برای مجتمع کسب شود.

اما درباره تقابل دولت و پتروشیمی ها با یکدیگر نقطه نظر یکی از مدیران پتروشیمی ها را جویا شدیم. کیانوش عیاری، مدیرعامل پتروشیمی شیراز با تاکید بر اینکه دولت و پتروشیمی ها با برنامه و هدف خاص از پیش تعیین شده در تقابل یکدیگر نیستند، به «فرصت امروز» می گوید: بسیاری از تحلیل ها و تصمیمات دولت درباره پتروشیمی کارشناسی شده نیست، ازاین رو برای پتروشیمی ها دردسر ایجاد می کند. اینکه گفته شود با تخفیف به پتروشیمی ها 16 میلیارد دلار از جیب مردم گرفته می شود و به جیب عده ای دیگر سرریز می شود، صحیح نیست. هم اکنون 60 درصد از هزینه های پتروشیمی ها صرف تامین خوراک می شود.

وی با بیان اینکه روند کسب سود در پتروشیمی ها در مقایسه با سال های گذشته، نزولی بوده و حتی در برخی مجتمع ها منفی شده است،  می افزاید: اینکه گفته می شود پتروشیمی ها رانت دارند، قابل پذیرش نیست. در چند سال گذشته روند جذب سرمایه گذار تقلیل یافته است که بیانگر به صرفه نبودن قیمت خوراک است. از سویی شرکت ملی صنایع پتروشیمی در چندسال گذشته در کنار ما نبوده و با ما تقابل داشته است.

از دید این مدیر، اگر دولت قصد تقابل دارد باید این تقابل کارشناسی باشد نه اینکه با تصمیمات عجولانه وغیرکارشناسی برای بدنه پتروشیمی مشکل ایجاد کند. نرخ خوراک در فرمول 8.5 سنت است اما در واقعیت اگر بررسی مناسبی صورت گیرد متوجه می شویم که همان نرخ 13 سنت است.

معتقدم دولت حتی اگر خوراک ارزان به پتروشیمی ها بدهد، به دلیل ایجاد اشتغال و ارزش افزوده موفق عمل کرده است. صنعت پتروشیمی صنعت پیشرویی بود، اما به دلیل برخی سیاست ها دیگر نمی توان این صنعت را پیشرو دانست.

خداداد غریب پور، مدیرعامل پتروشیمی شازند اراک نیز با بیان اینکه امروز حاشیه های زیادی حول محور همکاری پتروشیمی ها با وزارت نفت ایجاد شده است که از آن با عنوان تقابل یاد می کنند،  به «فرصت امروز» می گوید: در حال حاضر با توجه به تک نرخی شدن ارز، نرخ خوراک گازی برای شرکت ها اقتصادی نخواهد بود از این رو حواشی زیادی بر سر این مسئله ایجادشده است. مسائلی که بدون شک با تعامل و همکاری میان پتروشیمی ها و وزارت نفت قابل حل است. پیشنهاد من این است که مشکلات پتروشیمی ها با دولت با تعامل و رایزنی حل و فصل شود.

وی با بیان اینکه پتروشیمی ها با خوراک مایع امیدوارند که نرخ خوراک با قیمت مناسبی را دریافت کنند، می افزاید: مشکلاتی در خصوص نرخ خوراک و ارز حاصل از صادرات پتروشیمی ها عنوان می شود. نباید از این مشکلات به عنوان تقابل یاد کرد. معتقدم آنچه وجود دارد حواشی است نه تقابل. دولت و پتروشیمی ها همواره در کنار یکدیگر بودند و همکاری ها به مصلحت کشور است.

ارتباط با نویسنده: ebrahimi1941@gmail.com