در چند سال اخیر دیدن پرتقال و نارنگی خوشچهره در اواخر تابستان در سبد میوه خانوادهها مسئلهای عادی شده است؛ میوههایی که برخلاف چهره خوب و غلطاندازشان، بعد از پوست کندن اغلب متوجه میشویم محتوایی کال و ترشمزه دارند. مرکباتی که به اسم نوبرانه با قیمتی چندبرابر قیمت واقعیِ خود در بازار به فروش میرسند و گویی مردم هرچه پول بیشتری میدهند آش بدتری میخورند!
مسئلهای که در این سالها مد شده و تقریبا همه ما اصطلاح «میوه رنگشده» را شنیدهایم. شاید باید به ضربالمثل «جوجه را رنگ میکنند و جای قناری میفروشند» رجوعی بکنیم و در باب احوالات این روزهای مرکبات کشور این ضربالمثل را به کار بگیریم! اما سوال اساسی اینجاست که با وجود اینکه کشور ما از دوسوی شمال و جنوب تولید مرکبات دارد و میزان کافی این محصول در بازار ایران همواره در دسترس همگان است، چرا باید میوهها رنگ شوند و مردم ما میوه فاقد خاصیت بخورند؟!
از این رو به سراغ مسئولان و دستاندرکاران این حوزه رفتیم تا جویای احوال مرکبات مصرفی این روزهای بازار شویم. محمدرضا شعبانی، مدیرعامل اتحادیه باغداران مازندران درخصوص دلیل روآوردن بازار به سمت میوههای نارس و رنگشده میگوید: رونق این بازار دو مقصر اصلی دارد، اول افراد سودجو و دلالانی که در پی تصرف بازار هستند و دوم مردمی که این میوهها را میخرند و استفاده میکنند. شعبانی معتقد است فصل برداشت پرتقال در کشور ما آذرماه است و قبل از این ماه، تمام مرکبات موجود در بازار رنگشده هستند که هم جیب مردم را خالی میکنند و هم آسیبهای جدی به سلامتی مردم میزنند.
او میافزاید: عدهای سودجو قبل از فصل برداشت، پرتقال را از باغداران خریداری و با استفاده از دستگاههایی پرتقال را رنگ و رنگ آن را از سبز به زرد یا نیمهزرد تبدیل میکنند. درحالیکه جلد میوه بسیار خوشرنگ و لعاب است اما داخل آن کاملا پفکی و بدون آب است که متاسفانه مردم هم به دلیل خریدهای مکرر و استقبال از این میوههای توخالی موجب رونق این حرکت نادرست میشوند.
به گفته مدیرعامل اتحادیه باغداران مازندران این گونه میوهها نهتنها خاصیتی ندارند بلکه برای سلامتی افراد مضر هم هستند و میتوانند به دستگاه گوارش آسیب برسانند و حتی موجب مسمومیت شوند زیرا رنگها و مواد شیمیایی به داخل میوه نفوذ میکند و بر آن تاثیر میگذارد.
او میگوید: ما برای وزارتخانهها و مسئولان مرتبط نامههای بسیاری نوشته ایم و تقاضا کردهایم که از ورود و فروش این میوهها به بازار خودداری شود اما متاسفانه پیگیری در این خصوص انجام نشده و در چهار سالی که این معضل دامنگیر مرکبات کشور شده است بیتوجهیهای مسئولان موجب شده تا سودجویان این حوزه، هر سال مبالغ هنگفتی به جیب بزنند. از طرفی مردم ما خواستار میوههای گرانقیمت و جلاداده هستند درحالیکه تشخیص میوههای رنگشده از میوه طبیعی کار چندان سختی نیست، پس بعد از مسئولان از مردم تقاضا میکنیم که به فکر سلامتی خود و خانوادههایشان باشند و از خرید این محصولات در بازار تا زمان برداشت صحیح که آذرماه هرسال است خودداری کنند.
پس از صحبت با وی به سراغ یکی از تجار میوه و مرکبات در ایران رفتهایم، اسفندیار کلاکی که یکی از تجار قدیمی و بزرگ این بخش است در این خصوص به «فرصت امروز» میگوید: اصولا سیستم بازاریابی و جذب مشتری در کشور ما مشکلات
پایهای دارد.
یکی از روشهایی هم که در سالهای اخیر باب شده همین رنگ کردن میوه و مرکبات است که به نظر من نوعی کلاهبرداری حرفهای از مردم به حساب میآید.
او در ادامه میافزاید: متاسفانه در این ورطه هر کسی به زعم خود مقصر است، وزارتخانهها و ناظران از یک طرف و دلالان و تاجران سودجو و کشاورزان هم از طرف دیگر.
برخی کشاورزانِ خرد، به دلیل اقتصاد ضعیف و ترس از اشباع شدن بازار و کاهش قیمت محصولاتشان، محصولات خود را قبل از رسیدن کامل میچینند و به واسطه گران میفروشند، آنها هم این مرکبات را به وسیله دستگاهها و مواد شیمیایی رنگدار میکنند؛ درواقع پرتقال نارس را در آب داغ با 60درجه سانتی گراد با مواد رنگی شیمیایی میریزند و پس از خشک کردن وارد بازار میکنند.
وی معتقد است اول از همه رسانهها باید این مسئله را همچون موارد دیگری که به سلامتی مردم آسیب میزنند و موجب رونق بازار سودجویان میشوند پیگیری کنند. او میگوید: این مسئله کمتر از پالم و سبزیجات آلوده نیست و در این خصوص به روزنامهها پیشنهاد میکنم تیمهای ناظر را به شهرهای شمالی کشور بفرستند تا من شخصا آنها را به این اتاقهای رنگ ببرم و ببینند چه اتفاقهایی برای این مرکبات میافتد. بهعبارتی درنهایت میوهای که 80 درصد نارس است زودتر از موعد خود وارد بازار شود.
شاید بهترین کار برای دوری از میوههای رنگشده، این باشد که عجله نکرد و برای مصرف هر میوهای منتظر فصل طبیعی و معمول آن بود. با این روش، کسی نمیتواند با میوههای رنگشده، شما را هم رنگ کند.