دلالبازی در بازار گرانول پلیپروپیلن و کاهش عرضه آن در بورس، مشکلاتی برای واحدهای تولیدی ایجاد کرده است. در حال حاضر بسیاری از واحدهای گونی و موکت بافی به دلیل افزایش قیمت تمام شده تولید، قادر به عرضه محصول خود به بازارهای مصرف نبوده و به حالت تعطیل یا نیمه تعطیل درآمدهاند.
گرانول پلی پروپیلن که به «گرانول پ. پ» در بین فعالان صنایع نساجی شهرت دارد، چندی است که به محلی برای رشد دلالبازی تبدیل شدهاست. اینمحصول شرکتهای پتروشیمی که بیشتر در تولید نخ برای صنایع گونی و موکت بافی کاربرد دارد، بهدلیل حضور واسطهها و عرضه کم آن در بورس گرانتر از قبل به دست تولیدکننده میرسد. افزایش قیمت ماده اولیه، زمینه رشد قیمت کالای نهایی را فراهم کرده و این روند بازار فروش تولیدکنندگان گونی و موکت را تحت تاثیر قرار داده است. کاظم عمید، معاون فنی انجمن نساجی در گفتوگو با «فرصت امروز» نیاز صنایع نساجی به گرانول پ. پ را 1000 تن در روز اعلام کرده و میگوید: روزانه بین 50 تا 100 تن از این محصول در بورس عرضه شده و بقیه در بازار آزاد به فروش میرسد.
وی اضافه میکند که قیمت گرانول پ. پ در بورس حدود چهار هزار و 490 تومان است، اما افرادی که نمیتوانند این ماده را از کانال بورس تامین کنند باید بین پنج هزار و 300 تا پنج هزار و 400 تومان برای خرید هرکیلو از این ماده به دلالان پرداخت کنند.
عمید با اشاره به اینکه در گذشته تولیدکنندگان صنعت نساجی از طریق شرکت بازرگانی پتروشیمیها، نیازهای خود را تامین میکردند، اضافه میکند که با اعتراض فعالان صنعت نساجی شیوه عرضه مواد اولیه تغییر پیدا کرد و قرار شد برای شفافسازی و ایجاد ثبات در قیمتها، عرضه در بورس انجام شود، اما عرضه کم گرانول پ. پ در بورس برای تولیدکنندگان مشکل ساز شده است.
وی درباره دلایل وجود بازار آزاد برای گرانول پ.پ میگوید که برخی افراد با جوازهای جعلی، خود را تولیدکننده معرفی کرده و مستقیما اقدام به خرید این ماده از پتروشیمی میکنند. سپس محصول خریداری شده را در بازار آزاد عرضه میکنند.
معاون فنی انجمن نساجی همچنین از خریدهای غیررسمی در بورس خبرداده و بیان میکند که دقیقا سازوکار فعالیت دلالها مشخص نیست. نمیدانیم آنها در داخل بورس با کار گزار صحبت کرده و اقدام به خرید گرانول پ. پ میکنند یا اینکه از طریق شرکت بازرگانی پتروشیمی، این ماده را برای عرضه در بازار آزاد تهیه میکنند.
به گفته وی، گرانول تولیدی در پتروشیمیها درجات مختلفی دارد که یکی از درجات آن قابل استفاده در صنعت نساجی است. عمید در پاسخ به این سوال که آیا جذابیت اقتصادی سایر صنایعی که از گرانول پلیپروپیلن استفاده میکنند، زمینه ایجاد انگیزه برای پتروشیمیها در راستای کاهش تولید گرانول مورد استفاده در نساجی را فراهم کرده، عنوان میکند که این نوع گرانول در صنعت لولهسازی هم کاربرد دارد اما اتحادیه سازندگان پلاستیک و لوله نیز برای تهیه مواد اولیه با مشکل مواجه هستند.
وی اضافه میکند که افزایش عرضه گرانول پ. پ در بازار آزاد و تفاوت هزار تومانی قیمت این ماده با بورس سبب شده بسیاری از گونی بافیها دچار ضرر و زیان شوند. در حال حاضر تعداد زیادی از کارخانههای موکتوگونی بافی با مشکل مواجه شدهاند. این واحدها تولید خود را کاهش داده یا با ظرفیت کم کار میکنند.
60 درصد کاهش صادرات داریم
بروز مشکل در صنایع مختلف برای تولیدکنندگان به امری عادی تبدیل شدهاست. این جملهای است که امید خادمی، مدیر عامل سپاهان کیسه، در گفتوگو با «فرصت امروز» در واکنش به مشکلات ناشی از کمبود عرضه گرانول پ. پ در بورس به زبان میآورد.
وی میگوید که این روند سبب شده حداقل حاشیه سود برای تولیدکنندگان ایجاد شود. ضمن آنکه نوسان قیمت ماده اولیه به دلیل خرید از بازار آزاد سبب شده تولیدکننده مجبور باشد سرمایه در گردش سنگینی برای خود فراهم کند تا تمام ماده اولیه موردنیاز یکسال خود را در یک مرحله خریداری کند.
خادمی اضافه میکند که تغییر مداوم قیمت ماده اولیه، بازارهای صادراتی آنها را تحت تاثیر قرار دادهاست. به گفته وی، تا قبل از سال 93 شرکت «سپاهان کیسه»، 70 درصد تولیدات خود را به خارج از ایران صادر میکرد، اما در سال 93، صادرات این شرکت به میزان 60 درصد کاهش یافته است.
مدیر عامل شرکت سپاهان کیسه با اشاره به اینکه این شرکت سالانه 30 هزار تن تولید دارد، افزایش قیمت ماده اولیه و بروز مشکل در امنیت کشور عراق را مهمترین دلایل کاهش صادرات این شرکت اعلام میکند.
وی معتقد است که عدم ثبات در نرخ ماده اولیه ایران با بازارهای جهانی سبب شده تولیدات داخلی قابلیت رقابت با محصولات مشابه سایر کشورها را نداشته باشند. این روند بر حاشیه سود تولیدکننده نیز تاثیر داشته و فعالان این بخش را مجبور میکند هر روز حاشیه سود خود را کاهش دهند تا بازارهای صادراتی خود را حفظ کنند.
واردات «وَم» در انحصار پتروشیمیها
کاظم عمید، معاون فنی انجمن نساجی هم در گفتوگو با «فرصت امروز» از فرمولهای خاص رایج در ایران برای قیمتگذاری محصولات پتروشیمی گلهمند است. وی میگوید که این روزها قیمت نفت در جهان روبه کاهش است، اما بهای محصولات پتروشیمی یا ثابت است یا روندی صعودی دارد.
عمید همچنین از انحصار در واردات «وَم» خبرداده و بیان میکند که این ماده تنها در پتروشیمی اراک تولید شده و کمبود آن هم توسط شرکتهای بازرگانـــی پتروشیمــــی وارد میشود.
وی ادامه میدهد که این محصول در صنایع نساجی کاربرد دارد، اما قیمت آن مرتبا در حال افزایش است. از آنجا که فعالان صنایع نساجی نتوانستهاند قیمت محصولات خود را متناسب با افزایش قیمت مادهاولیه تغییر دهند، این شرکتها دچار رکود و ورشکستگی شدهاند. معاون فنی انجمن صنایع نساجی میگوید که در حال حاضر انبار بسیاری از فعالان صنعت نساجی مملو از محصولاتی است که به دلیل قیمت بالای تمام شده تولید، قابلیت عرضه شدن به بازار را ندارد.