بررسیها نشان میدهد به هر میزان شرکتها به موضوع تحقیق و توسعه توجه بیشتری داشتهاند در ادامه فعالیت موفقتر عمل کردهاند. میزان بودجه و درآمد اختصاصی خودروسازان به حوزه تحقیق و توسعه در برخی شرکتهای خودروساز دنیا بین 2 تا 3 درصد است، به طوری که امروز میزان در آمد اختصاصی به این حوزه از سوی شرکتهای ژاپنی بیشتر از خودروسازان امریکایی شده و بالای 3 درصد است. متاسفانه در ایران در بخش تحقیق و توسعه سرمایهگذاریها کمی ضعیفتر است و حتی بنا به گفته برخی فعالان این صنعت، چنانچه این سهم نیم درصد باشد رقم بسیار خوبی است، منتهی بسیاری از این مبالغ مستقیم در حوزه تحقیق و توسعه نیست و غالبا در زمینه سیستمهای کیفی در این صنعت به کار گرفته میشود.
متاسفانه عمده سرمایهگذاری و درآمدهای اختصاصی به بخش تحقیق و توسعه، جنبههای فنی و تکنیکی و تحقیقاتی را در برنمیگیرد و بیشتر در حوزه کیفیت مدیریتی بهکار گرفته میشود. البته درصد مطرح درآمد شرکتها در حوزه تحقیق و توسعه صنعت خودرو حتی اگر نیم درصد نیز باشد رقم ناچیزی است، بنابراین به نظر میرسد با وضعیتی که امروز در صنعت خودروسازی در پیش گرفته شده است، وضعیت خودروسازان روز به روز وابستهتر نیز خواهد شد.
در چنین شرایطی نه تنها اتکا به دانش فنی داخلی نخواهد بود، بلکه با روشهایی که در پیش گرفته شده است عملا خودروسازان به سمت واردات خودرو بهصورت CKDو یا فعالیت در قطعهسازی کشیده شده و مجدد چرخه واردات را ادامه داده و عملا فضای تکیه بر توان طراحی و تولید در داخل سهمی نخواهد داشت.در این شرایط پیشبینی میشود که آینده خودروسازی ایران به لحاظ اتکا به دانش داخلی رو به ضعف است.
نخستین نکته در این زمینه تغییر نگاه به حوزه تحقیق و توسعه در صنعت خودرو است. تا زمانی که دیدگاه موجود اصلاح نشود، اعتماد و اطمینان اینکه دانش داخلی میتواند ما را خودروساز کند، وجود نخواهد داشت. در صورتی که بر پایه عناصر داخلی از طراحی اولیه تا طراحی پلت فرم در داخل انجام شود و این دیدگاه در مدیران در سطح کلان بهوجود آید، قطعا بودجههای اختصاص یافته نیز در این راستا خواهد بود.کمبود نقدینگی از موانع این کار است. البته بسیاری از کشورها در همین شرایط و کمبودها حرکت کردند و امروز در این حوزه از صنعت خودروی ایران پیشی گرفتند.
عضو هیأت علمی دانشگاه علم و صنعت