کارکرد تزیینی سامانه الکترونیکی کالای نفت

تولیدکنندگان کالا و خدمات نفتی از ناکارآمد بودن سامانه الکترونیکی کالا و خدمات نفتی با هدف حمایت از تولیدکنندگان داخلی صنعت نفت می‌گویند؛ سامانه‌ای که قرار بود به‌عنوان وندورلیست جامع، مانع از تخلفات شود اما گویا تهیه این وندورلیست به نفع عده‌ای نبوده، از این‌رو سامانه در گام نخست فعالیت، متوقف شده است.

رسول پایدار نوبخت، مدیرعامل شرکت آریا‌سپهر کیهان با تاکید بر اینکه از سرنوشت سامانه الکترونیکی کالا و خدماتی بی‌اطلاع هستیم، به «فرصت امروز» می‌گوید: ‌«سامانه سیاست مقطعی از سوی وزارت نفت بود که خروجی نداشت تنها برای تولیدکنندگان دردسر ثبت‌نام داشت و هیچ حمایتی از ساخت داخل نشد. تصمیمات مقطعی وزارت نفت همیشگی است و هیچ‌گاه حل‌کننده مشکلات تولیدکنندگان نبوده است.»

وی می‌افزاید: «دلیل این تصمیمات مقطعی در بخش خرید محصولات مشخص است. وقتی فساد زیاد باشد هر سیستمی که خرید و تدارکات را در اختیار داشته باشد با شکست مواجه می‌شود زیرا منافعی در این بخش است که مانع از متمرکز شدن و یکپارچه‌سازی برای مقابله با فساد می‌شود. وندورلیست‌های متعددی در وزارت نفت وجود دارد که به‌خودی‌خود فسادآور است، اینکه قرار باشد تنها یک وندورلیست جامع وجود داشته باشد یعنی شفاف‌سازی مالی و این فرآیند به نفع برخی‌ها نیست.»

بدون شک به استناد گفته مدیرعامل شرکت آریاسپهر کیهان مبنی بر وجود فساد در خرید کالا و خدمات نفتی، وزارت نفت به عزم جدی برای مقابله با فساد نیاز دارد زیرا منفعت عده‌ای از افراد در نبود وندورلیست جامع است و این افراد که در بدنه نفت هستند از هیچ تلاشی برای به سرانجام نرسیدن سامانه الکترونیکی کالا و خدمات نفتی فروگذار نخواهند کرد.

این در حالی‌است که سیدعماد حسینی، معاون مهندسی و ساخت داخل وزیر نفت در روزهای ثبت اولیه از تولیدکنندگان در سامانه ابراز امیدواری کرده است: «با تشکیل این سامانه جلوی بسیاری از تخلف‌ها در صنعت نفت گرفته می‌شود، زیرا این سامانه مانند یک دستگاه مرکزی عمل می‌کند و ماژول‌های مختلف آن از مرحله تقاضا تا حمل و ترخیص کالا، تقاضاها را به‌صورت کاملا مکانیزه پردازش می‌کند».

تاکید تولیدکنندگان بر وجود وندورلیست جامع

پایدار با توجه به شرایط موجود بر این عقیده است که بیش از 80 درصد تولیدکنندگان نفتی تمایل دارند که وندورلیست جامع وجود داشته باشد زیرا هزینه تمام شده برای آنها کاهش می‌یابد و نیاز نیست برای هر پروژه و قراردادی هیات‌هایی برای بازدید و تایید به شرکت مراجعه کنند از سویی وندورلیست جامع نه‌تنها مانع بسیاری از فسادها بلکه موجب تقویت فضای رقابتی سالم میان تولیدکنندگان می‌شود البته دراین میان تولیدکنندگان بی‌کیفیت محصولات بی‌تمایل نیستند که این سامانه فعال نشود.

قرار بود در سال 94 سامانه الکترونیکی کالا و خدمات نفتی با جدیت در دستور وزارت نفت باشد و حمایت از ساخت داخل در فضای دیگر قرار گیرد اما با گذشت بیش از پنج ماه سامانه کارایی برای تولیدکنندگان نداشته است در مناقصه‌های خرید کالاهای نفتی ملاک عمل سامانه نبوده است.

رضا عباس‌زاده، مدیرعامل شرکت پتروسازه بین‌المللی آرام درباره سامانه الکترونیکی کالا و خدمات نفتی به «فرصت امروز» می‌گوید: «ما نیز همانند تمامی تولیدکنندگان در روزهای اول با پرداخت هزینه‌ و گرفتن کد، اقدامات لازم را انجام دادیم و تا به‌عنوان تولیدکننده مخازن ذخیره‌سازی گاز مایع داخلی در وندورلیست جامع وزارت نفت حضور داشته باشیم. براساس گفته دوستان قرار بود بازدیدی از شرکت صورت گیرد تا گواهی مربوطه صادر شود.»

وندورلیست‌ جامع کالا و خدمات نفتی خواهان ندارد

وی با اشاره به اینکه امیدوار بودیم در تمامی مزایده‌ها و مناقصات شرکت نفت، سامانه الکترونیکی کالا و خدمات نفتی مرجع رسمی و جامع باشد، می‌افزاید: ‌«متاسفانه با وجود این سامانه وقتی برای مناقصه به شرکت‌های وزارت نفت و کارفرمایان دولتی مراجعه می‌کنیم از ما خواسته می‌شود که در وندورلیست مربوط به خودشان ثبت‌نام کنیم و وقتی می‌گویم که شرکت در وندورلیست جامع وزارت نفت ثبت‌نام کرده است، آن را نمی‌پذیرند و مرجع اصلی برای تصمیم‌گیری‌شان وندورلیست مربوط به خودشان است.»

عباس‌زاده با انتقاد از اقدام بی‌نتیجه وزارت نفت برای ایجاد سامانه الکترونیکی کالا و خدمات نفتی، می‌گوید: «امیدوار بودیم با وندورلیست وزارت نفت مشکلات بازاریابی ما حل و فصل شود تا بتوانیم در فرآیند فروش محصولات سرعت بیشتری داشته باشیم اما در نهایت با وجود اعتماد و درج اطلاعات مربوطه در سامانه مذکور، همانند گذشته و به‌طور سنتی در مناقصه و مزایده‌ها شرکت می‌کنیم.»

به گفته این تولیدکننده داخلی سامانه الکترونیکی کالا و خدمات نفتی بدون هیچ تاثیرگذاری مثبت راه‌اندازی شد، امیدواریم وزارت نفت حداقل با پرداخت مطالبات عقب‌افتاده تولیدکنندگان، مشکلات سر راه را کاهش دهد.

اما در همین ارتباط حجت‌الله ریاضتی، مدیرعامل شرکت آریــن‌پـتـرو‌ایـده با بیان اینکه سامانه الکترونیکی کالا و خدمات نفتی بدون هیچ کارایی مثبت گویا جمع‌آوری شده است به «فرصت‌امروز» مـی‌گـوید: «فرآیند ثبت‌نام در این سامانه پیچیدگی‌های خاص خود را داشت اما به امید اینکه بتوانیم بر مشکلات فروش چیره شویم و در وندورلیست جامع وزارت نفت حضور داشته‌ باشیم، فرآیند عضوگیری را انجام دادیم اما تاکنون با گذشت‌ ماه‌ها این سامانه کاربردی برای تولیدکنندگان نداشته است.»

وی با اشاره به اینکه برخی از کارفرمایان و پیمانکاران دولتی هنوز از حضور این سامانه مطلع نیستند، می‌افزاید: «وندورلیست جامعی تهیه شده است اما بدنه وزارت نفت از آن بی‌اطلاع هستند. با وجود متمرکز شدن لیست تولیدات داخل، خریداران محصول همچنان به روش گذشته نیاز خود را تامین می‌کنند.»

تولیدکنندگان داخلی از توقف این سامانه ‌گفتند ازاین‌رو برای یافتن چرایی آن با فریبرز گردانی‌نژاد، مدیرکل سامانه کالا و حمایت از ساخت داخل ارتباط برقرار کردیم و وقتی موضوع را به وی اطلاع دادیم‌، این مقام مسئول حاضر به مصاحبه نشد.