گزارشی از تولید لوح فشرده در ایران / چراغ تولید سبز است

اول در خاورمیانه و پنجم در سطح جهان؛ این آمار رتبه‌ بیکاری جوانان یا آمار مربوط به کودکان کار در ایران نیست. در کنار موارد یادشده اخبار خوبی گاه به گاه از بطن اقتصاد ایران درز می‌کند. نمونه‌اش کسب وکار تولیدکنندگان سی‌دی و دی‌وی‌دی و به‌طور کلی لوح‌های فشرده است.

رتبه نخست در خاورمیانه و جایگاه پنجم در سطح جهان مربوط به تولید لوح فشرده در ایران است که نه‌تنها نیاز بیش از 700میلیون عددی سالانه بازار داخلی را پوشش می‌دهد بلکه دروازه‌های صادراتی را هم در پیش گرفته و به کشورهای خاورمیانه صادراتی انجام می‌شود. از اینها گذشته کیفیت این تولیدات در ایران است که تنه به تنه نمونه‌های جهانی می‌زند.

از طرفی با اینکه کمتر از 15سال از زمان آغاز به تولید این کالا در ایران می‌گذرد، تاکنون حدود 12 کارخانه در این زمینه احداث شده است که برای بیش از هزار و 500نفر هم اشتغال‌زایی ایجاد کرده است. این تعداد اشتغال‌زایی که شاید کم هم به‌نظر برسد به این دلیل است که مراحل بسیاری از این تولید به صورت کاملا اتوماتیک انجام می‌شود. به دلیل اهمیتی که این بازار دارد و سرآمدی ایران در تولید این کالا،  «فرصت امروز» گزارش این شماره‌اش را بازار محصولاتی از این دست اختصاص داده است.

فرمت‌های جدید در راه بازار

تولید لوح فشرده از جمله تولیداتی است که مبتنی بر دانش و تکنولوژی روز است و در روند تولیدی‌اش از فناوری روز استفاده می‌شود. ایران نیز با داشتن نیروی انسانی متخصص توانسته لوح‌های سی‌دی و دی وی دی را با کیفیت مناسب تولید و راهی بازارهای داخلی و خارجی کند. نکته جالب توجه در این زمینه قیمت مناسب این کالاها در بازار است که شاید برای نخستین بار در این زمینه قیمت کالای تولید داخل از نمونه‌های وارداتی کمتر و به صرفه‌تر است.

از آنجایی که این بازار بر تکنولوژی و فناوری مدرن مبتنی است، محصولات جدید هم همواره در راه هستند و این حضور به نحوی است که کهنه‌کارهای بازار را هم حتی پس می‌زند. کما اینکه در این بازار با اینکه مدت زمان زیادی از غلبه فرمت BLU -RAY به HD-DVD در جهان نگذشته، اما سهمی هر چند کوچک از بازار را در اختیار گرفته‌اند.

بازار هم هنوز تقاضای گسترده‌ای برای این محصولات ارائه نکرده اما آنچه در کشورهای دیگر نشان می‌دهد، اقبال به این کالا در سال‌های آینده است و بنابراین سرمایه‌گذاران باید روی چنین بازاری و تولید بلو ری تمرکز داشته باشند.

طبق اطلاعات موجود، در حال حاضر 21واحد فعال  (دارای پروانه بهره‌برداری) با ظرفیت بیش از یک میلیارد عدد انواع CD و DVD خام و ضبط شده و تولید بیش 700میلیون عدد از این کالاها در کشور وجود دارد. 35خط CD خام، 7خط DVD و 25خط CD/DVD پرشده  (PRERECORD) و همچنین 22خط به ظرفیت تولید 380میلیون عدد سی‌دی و دی‌وی‌دی در دست اقدام، وجود دارد که هم به بازار داخلی و هم به بازارهای خارجی نظر دارند.

رشد خیره‌کننده تولید لوح فشرده در ایران

تولیدکنندگان لوح‌های فشرده پس از تامین تقاضای بازار داخلی، به دنبال افزایش توان صادراتی و پذیرش سفارش تولید برای کشورهای مختلف هستند. با افزایش توان کارخانه‌های ایرانی برای تولید سی‌دی و دی‌وی‌دی، نه‌تنها بازار داخلی این کالا به تصرف محصولات بومی درآمده بلکه فعالان این بخش از افزایش توان صادراتی خود به خارج از کشور خبر می‌دهند.

در حقیقت گسترش دامنه تولید لوح‌های فشرده طی هفت سال گذشته باعث شد ایران به بزرگ‌ترین تولیدکننده سی‌دی و دی‌وی‌دی در منطقه تبدیل شود. علاوه بر این، نگاهی به روند نزولی واردات دیسک‌های نوری هم تایید می‌کند که حضور برندهای خارجی در بازار کشور روز به روز کمتر از گذشته می‌شود؛ چنانچه اتاق بازرگانی تهران اعلام کرد که حجم واردات انواع سی‌دی و دی‌وی‌دی طی 3ماهه اخیر سال جاری تا 13برابر نسبت به سال گذشته کاهش یافته است.

تولید روزانه بیش از 2میلیون لوح فشرده در ایران

همچنین براساس آمار وزارت صنعت، معدن و تجارت و اتحادیه صنایع لوح‌های فشرده، هم‌اکنون حدود 21 کارخانه سی‌دی و دی‌وی‌دی در کشور وجود دارد که میزان تولیدات آنها روزانه به یک میلیون لوح فشرده خام و پرشده می‌رسد و امسال با وجود بحران‌های اقتصادی، میانگین این تولید از مرز 300میلیون عدد لوح هم گذشته است.

با این اوصاف به نظر می‌رسد که بازار داخلی تا حدودی رو به اشباع‌شدگی می‌رود. به همین دلیل درحال حاضر تنها واحدهایی می‌توانند از تسهیلات وزارتخانه صنعت، معدن و تجارت برای تولید لوح‌های فشرده استفاده کنند که تولید آنها با هدف صادرات باشد؛ چراکه طبق برآوردهای کارشناسی شده وزارت صنعت، معدن و تجارت، از میانگین لوح‌های فشرده تولید شده در هرسال، حدود 30میلیون عدد مازاد نیاز داخل وجود دارد که قابلیت صادرات به خارج از کشور را دارند.

از سوی دیگر اتاق بازرگانی، صنایع و معادن تهران هم در آخرین آمار خود، ارقام واردات و صادرات لوح‌های فشرده را اعلام کرد که طبق این جداول، امسال در مجموع، حدود 2میلیون و 400هزار دلار سی‌دی و دی‌وی‌دی وارد کشور شده که سهم غالب این محموله‌ها به کشور امارات اختصاص دارد.

نکته قابل توجه این است که این حجم در مقایسه با رقم 27میلیون دلاری واردات در سال گذشته تا 13برابر کاهش یافته است. در بخش صادرات نیز بیشترین حجم لوح‌های فشرده که امسال به کشورهایی همچون ترکیه، تایلند، سنگاپور و امارات فرستاده شده، حدود 4میلیون دلار برآورد شده که این رقم در مقایسه با سال پیش از افزایش 400درصدی حکایت دارد.

هزینه تولید در ایران کمتر است

بنابر اظهارات عبدالرضا نوروزی، رئیس اتحادیه صنایع لوح‌های فشرده ایران، هزینه تمام شده لوح‌های خام و پرشده در ایران به نسبت سایر کشورها پایین‌تر است و طبق بررسی‌های صورت گرفته و با توجه به پتانسیل بالایی که در کارخانه‌های تولیدی ایران وجود دارد، همین امر می‌تواند مبنای صادرات ایران را شکل دهد، درواقع کل هزینه‌های تولید این محصولات در ایران در مقایسه با تولیدات چینی هم ارزان‌تر تمام می‌شود بنابراین می‌توان بازار بزرگی برای صادرات سی‌دی و دی‌وی‌دی در سال‌های آینده متصور بود.