پیشاهنگی دلار بر سایر ارزها

اگر بخواهیم به این پرسش پاسخ دهیم که در سال 2016 میلادی کدام پول نقش قوی‌تری را در اقتصاد جهانی بازی خواهد کرد، باید به این موضوع توجه داشته باشیم که در 20سال گذشته آمریکا از نظر اشتغال هیچ‌گاه شرایطی به این خوبی نداشته است. عملا مشاهده می‌کنیم که در کشور آمریکا مسئله رونق کسب‌و‌کار در یک سال اخیر نه تنها روند عادی به خود گرفته است، بلکه سیر صعودی را طی می‌کند. چند پارامتر در این مقوله تاثیرگذار هستند که از جمله آنها توفیق در توافق گروه 1+5 با ایران بود که آمریکا هدایتگر اصلی آن بود.

منتها از این رهگذر که دلار روز به روز قوی‌تر می‌شود، متاسفانه چیزی نصیب کشور ما نشده است و اگر در بر همین پاشنه بچرخد و ما اصرار بر حفظ برخی پارامترها مانند پایین نگه داشتن نرخ تورم و در کنار آن بی‌توجهی به مسئله رکود داشته باشیم، متاسفانه سال 2016 را نیز نمی‌توانیم با امید زیادی آغاز کنیم. من اعتقاد دارم کماکان در سال جدید میلادی برتری دلار بر سایر ارزها وجود خواهد داشت. البته یک سال پیش چین در حال تبدیل شدن به قدرت اول اقتصادی دنیا بود و این تصور به وجود آمده بود  که پول این کشور بتواند به جایگاه بالایی دست پیدا کند اما با روند منفی که در پارامترهای اقتصادی چین به وجود آمد این پیش‌داوری هم کمرنگ شد.

در مجموع من اعتقاد دارم پیشاهنگی دلار بر سایر ارزها در سال پیش روی میلادی نیز تداوم خواهد داشت.اما در مورد این موضوع که قدرتمندی دلار چه تاثیری بر اقتصاد جهانی و اقتصاد سایر کشورها خواهد داشت، باید به این موضوع اشاره کنم که بسیاری از کشورها از قوی شدن پول خود خیلی استقبال نمی‌کنند، زیرا هر چقدر دلار قوی‌تر شود، صادرات آمریکا را ضعیف‌تر می‌کند. اما زمانی بود که افزایش قیمت دلار برای کشورهایی که با آمریکا کار می‌کردند و درآمد آنها بر مبنای دلار بود تاثیر مثبت می‌گذاشت.

به‌عنوان مثال زمانی که درآمد نفتی کشور ما بالا بود، از قوی‌تر شدن دلار استقبال می‌کردیم و به نفع کشور ما بود. بنابراین برای کشورهایی که اقتصاد خود را بر مبنای دلار پایه‌ریزی کرد‌ه‌اند و درآمدهای صادراتی آنها از دلار نشات می‌گیرد، تقویت دلار سودمند است اما در حال حاضر مشاهده می‌کنیم که به حدی وضعیت قیمت نفت بد است که تقویت 10 تا 15 درصدی دلار هم دردی از ما دوا نمی‌کند. قیمت نفت کشورمان به یک سوم رسیده است ولو اینکه صادرات ما 50 درصد هم افزایش پیدا کند، باز هم نمی‌تواند ضایعه 200 درصدی کاهش قیمت نفت را جبران کند.

در واقع می‌توانیم بگوییم کشورهایی که اقتصاد خود را بر مبنای دلار پایه‌ریزی کرد‌ه‌اند، به‌خصوص کشورهایی که پایه صادراتی دارند قطعا از تقویت دلار و قوی شدن اقتصاد آمریکا سود می‌برند. در مورد تاثیر قدرتمندی دلار بر ارزش سایر ارزها نیز باید به این موضوع اشاره کنم زمانی که از قوی بودن دلار صحبت می‌کنیم به این معنی است که سایر ارزها هم در مقابل دلار ضعیف می‌شوند و قدرت خود را از دست می‌دهند. ممکن است برخی ارزها هم روندی غیر‌از این داشته باشند اما حداقل این است که زمانی که دلار تقویت می‌شود، تاثیر خود را بر یورو و فلزات گرانبها هم می‌گذارد.

قطعا قدرتمندی دلار بر اقتصاد جهانی به‌خصوص کشورهایی که دادوستد آنها بر مبنای دلار است، تاثیر می‌گذارد و برخی کشورها به‌خصوص کشورهایی که درآمدهای صادراتی با دلار دارند، از این موضوع سود می‌برند اما برخی کشورها هم ضرر می‌کنند. اما بعضا این موضوع مطرح می‌شود که با توجه به کاهش قیمت نفت در بازارهای جهانی، قدرتمند شدن دلار می‌تواند موجب کاهش بیشتر قیمت نفت شود و این مسئله تاثیرات منفی را برای کشور ما داشته باشد.

قطعا زمانی که دلار قوی می‌شود و فروش نفت ما بر مبنای دلار صورت می‌گیرد، می‌تواند یکی از پارامترهایی باشد که بر کاهش قیمت نفت تاثیر داشته باشد؛ مسلما چنین اتفاقی رخ می‌دهد، به‌خصوص اینکه شاهد هستیم آمریکا در حال تبدیل شدن به یکی از صادرکنندگان نفت است. به‌طور قطع زمانی که دولت آمریکا با دلار کمتر، سود مورد نظر خود را ببرد بنابراین قدرت مانور پیدا می‌کند که قیمت نفت را مقداری کاهش دهد و همان سود را داشته باشد، زیرا دلاری که به دست می‌آورد دلار قوی است و می‌تواند با آن به اهداف اقتصادی خود سر و سامانی دهد.

البته این موضوع یک پارامتر منفی برای کشور ما است و ممکن است فکر کنیم اگر نفت را بشکه‌ای 35 تا 40 دلار بفروشیم، می‌توانیم از هند، پاکستان و ترکیه جنس بیشتری وارد کنیم ولی قطعا از آن طرف تاثیر منفی خود را می‌تواند بر قیمت نفت بگذارد و این اضافه درآمد را خنثی کند.

مدیر عامل شرکت سکو ایران